ایل بیات(بایات)

ایل بیات

1_ ایل بیات و معنی بایات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-11/%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA

2_ تبارنامه طایفه بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-8/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA-

3_ اوغوزخان جد بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-27/%D8%A7%D9%88%D8%BA%D9%88%D8%B2-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7

4_ تاریخ باستانی ترکان غز(شامل ایل بیات)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-22/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D8%BA%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-

5_ محدوده زندگی ایل بیات(بایات)

(قبل از ورود به فلات قاره ایران)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-10/%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86

6_ تغییر در مدل چادر عشایری بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-7/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D9%84-%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7

7_ ترک ها(شامل ایل بیات) و اسلام

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-23/%D8%AA%D8%B1%DA%A9-%D9%87%D8%A7-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85

8_ فروپاشی ایل بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-28/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

9_ کتاب های تاریخ ایل بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-26/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

10_ چهره ترک های غز(شامل ایل بیات)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-58/%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-

11_ معنی فامیلی بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-53/%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

12_ ولایت بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-56/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

13_ روش جنگی ترکان اوغوز

(شامل ایل بیات)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-52/%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%AC%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%D8%BA%D9%88%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-

14_ جنگ وین و بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-51/%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D9%88%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7

15_ شاه اسماعیل اول صفوی و بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-34/%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C

16_ لباس سنتی بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-39/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7

17_ ایلات و طوایف منشعب شده از قوم بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-54/%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B4%D8%B9%D8%A8-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D9%88%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

18_ بیات های منطقه فارس

(قبل از آمدن به منطقه فارس)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-32/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C

19_ تقسیمات و سلسله مراتب در ایل بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-36/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C

20_ بیات مستعلی بیگ

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-1/%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%DA%AF

21_ بیات اسلاملو

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-14/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%88

22_ بیات آغ اولی

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-29/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D8%BA-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C

23_ بیات قارا اولی

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-30/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C

24_ بیات اینانلو یا بیات چادگان

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-37/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%DA%86%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%88

25_شام بیاتی(بیات شام)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/10/17/post-72/%D8%B4%D8%A7%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C

26_ بیات افغانستان

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-48/%D9%82%D9%88%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

27_ طایفه بیات و درخت بید

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-40/%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%AF

28_ مناطق بیات نشین

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-15/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86

29_ شهر بایات(بیات) و گلیم بیات و گبه بیات و اسب بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-33/%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-

30_ قبرهای تاریخی بیات ها در ترکیه

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-42/

31_ ابنیه بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-16/%D8%A7%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86

32_ تامغای بیات یا علامت اجاق بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-9/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%DB%8C%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%88%D8%AC%D8%A7%D9%82-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

33_ سنگ نگاره مرد و تامغای بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-41/%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

34_ تامغای بیات محبوب در ترکیه

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-43/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87

35_ توتم بیات(بایات)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-44/%D8%AA%D9%88%D8%AA%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA-

36_ پنج علامت مشهور بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-50/%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7

37_ اجاق بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-12/%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D9%82-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

38_ رسم اجاق در بیات ها و ستاره های ترکی

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-13/%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7

39_ صولت الدوله قشقایی و اجاق بیات مستعلی بیگ

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-21/%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D9%82-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%DA%AF

40_ رسم کری حضرت عباس در بیات ها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-45/

41_ واژگان ترکی مخصوص ایل بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-55/%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%85%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

42_ بیات در ادبیات ترکی 

http://bayatlar.blogsky.com/1397/06/31/post-64/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C

43_ بیات ترک یا بیات زند یا بیات شیراز؟

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-31/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%DA%A9-%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF-%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D8%9F

44_ د ده قورقود

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-49/%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D9%87-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%82%D9%88%D8%AF

45_ محمد فضولی بیات لی

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-47/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%81%D8%B6%D9%88%D9%84%DB%8C

46_ تیلیم خان

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/04/post-46/%D8%AA%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86

47_ مشاهیر بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-17/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

48_ صاحب منصبان قوم بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-59/

49_ میرزا آقاسی در آینه خدماتش

http://bayatlar.blogsky.com/1397/05/11/post-61/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7-%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B4

50_ واقفین و خیرین بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-57/%D9%88%D8%A7%D9%82%D9%81%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

51_ پزشکان محبوب ایل بیات

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-18/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88

52_ خلبان شهید ترکمان

http://bayatlar.blogsky.com/1397/10/17/post-73/%D8%AE%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86

53_ اسد بگ بیات(طایفه بیات مستعلی بیگ)

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-5/%D8%A7%D8%B3%D8%AF-%D8%A8%DA%AF-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

54_ مناطق ییلاقی و قشلاقی

طایفه بیات مستعلی بیگ و چگونگی یکجا نشین

شدن آنها

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-6/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82-%DB%8C%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%88-%D9%82%D8%B4%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%DA%AF-%D9%88-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DB%8C%DA%A9%D8%AC%D8%A7-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7

55_  ریشه نام های خانوادگی افراد طایفه

بیات مستعلی بیگ

http://bayatlar.blogsky.com/1397/01/23/post-2/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%DA%AF

میرزا آقاسی در آینه خدماتش

میرزا آقاسی در آینه خدماتش

 

ملا عباس بیات ایروانی ملقب به میرزا آقاسی صدر اعظم محمد شاه قاجار

 

از ایل ترک بیات است

 او در  هجری قمری1198  در ایروان به دنیا آمد. تحصیلات نخستین را نزد پدر خود، میرزامسلم، از علمای ایروان، گذرانید. در 1212 به همراه پدرش به عتبات عالیات رفت. در کربلا پدرش او را به آخوند ملا عبدالصمد همدانی* سپرد (شیروانی، ص 613). میرزاعباس تا 1216 در محضر ملاعبدالصمد و دیگران بود و فقه و اصول و معقول و منقول و حکمت طبیعی و الهی آموخت و «سرآمد فضلا و مقبول عرفا» گردید (اعتضادالسلطنه، ص 537؛ فسائی، ج 1، ص 767). همچنین به پیروی از استادش با طریقت تصوف نیز آشنا شد (رجوع کنید به شیروانی، همانجا). پس از مرگ میرزاعبدالصمد، میرزاعباس به مکه مشرف شد و سپس به تبریز رفت و از آن پس حاجی‌میرزا نامیده شد، سپس به ماکو رفت و معلم فرزندان حسین‌خان سردار* شد (رجوع کنید به نصرت ماکوئی، ص 12). وی در سفری که به تبریز رفت با میرزا عیسی فراهانی، قائم‌مقام اول، آشنا شد و به تقاضای او به آموزش میرزا موسی، فرزند وی، پرداخت (جهانگیر میرزا، ص 13). همچنین با فریدون میرزا فرمانفرما (پسر عباس میرزا) الفت یافت و در حدود 1240 به عباس میرزا معرفی شد تا به فرزندان او تعلیم دهد و با مقرری سالیانه هزار تومان این کار را برعهده گرفت (اعتمادالسلطنه، 1357ش، ص 186؛ سعادت نوری، ص 16). مدتی بعد، فریدون میرزا حاکم خوی شد و حاجی میرزا آقاسی را، به عنوان وزیر خود، به آن شهر برد. اما محمد میرزا (بعدآ محمدشاه)، فرزند ارشد عباس‌میرزا که به حاجی تعلق‌خاطر یافته بود، از پدر خود خواست تا معلم او را به تبریز بازگرداند. به فرمان عباس میرزا، حاجی‌میرزا آقاسی از خوی به تبریز بازگشت و از آن پس در خدمت شاهزادگان قاجار، خصوصآ محمدمیرزا، درآمد و از رجال دربار تبریز شد (اعتمادالسلطنه، 1357ش، همانجا).اهمیت او زمانی بیشتر شد که پس از مرگ عباس میرزا در 1249، به محمدمیرزا نوید سلطنت داد (رجوع کنید به سرسی، ص 246؛ نائینی، ص 62)

در هر صورت، پس از مرگ فتحعلی‌شاه از 1250 و اعلام سلطنت محمدشاه، حاجی‌میرزا آقاسی نیز همراه وی راهی تهران شد.تا 1251، که میرزا ابوالقاسم قائم مقام امور مملکت را در دست داشت، حاجی میرزاآقاسی در دربار محمدشاه متنفذ بود. پس از قتل قائم‌مقام در صفر 1251، محمدشاه مقام صدارت اعظمی را به حاجی میرزا آقاسی سپرد (اعتضادالسلطنه، ص 440؛ سپهر، ج 2، ص 656؛ اعتمادالسلطنه، 1357ش، ص 187)(1)

همچنین ازدواج حاج میرزا آقاسی با " عزت النسا خانم " دختر فتحعلیشاه قاجار

بر نفوذ او در دربار قاجار افزود

آنچه باعث شد این مطلب را به شخص میرزا آقاسی 

 

اختصاص دهم قضاوت های نامهربانانه ای است که نسبت به 

 

ایشان شده است در ادامه به تعدادی از اقدامات مثبتی

 

که توسط ایشان و در زمان صدارتشان انجام شده است

 

اشاره می نماییم

انگلیسیها از سیاستهای حاجی میرزاآقاسی، که همچون شاهزادگان و درباریانِ طرفدار انگلیس و دیگر قدرتهای آن زمان نبود، ناراضی و نگران بودند. این نارضایتی با محاصره هرات و دوستی ایران با فرانسه شدت یافت؛ بنابراین، تضعیف حکومت ایران و شخص حاجی میرزا آقاسی در دستور کار دولت انگلستان قرار گرفت. نیروهای انگلیسی جزیره خارک را اشغال و بوشهر را محاصره دریایی کردند و با تقویت و حمایت شورشهای افرادی چون آقاخان محلاتی، محمدتقی خان بختیاری، آصف‌الدوله و شاهزادگان فراری مستقر در بغداد، به دخالت در امور داخلی پرداختند

محمدشاه قاجار بدون توجه به تهدید انگلستان، هرات را محاصره و به تصرف خود درآورد

در محاصره هرات در 1253، حاجی میرزا آقاسی حضور داشت

(اعتضادالسلطنه، ص 454ـ456)

روسها نیز، پس از قرارداد ترکمان‌چای همواره خواستار عقد قرارداد اقتصادی با ایران بودند و از طرف دیگر، روسها با تکیه بر واقعه سفارت و قتل گریبایدوف* (1243) توقعات بیشتری برای تحقق عهدنامه ترکمان‌چای داشتند. روسها در 1262 از حاجی میرزا آقاسی خواستند مجوز لنگر انداختن کشتیهای جنگی آنان را در مرداب انزلی صادر کند. علت اصلی این تقاضا به دست آوردن پایگاه نظامی ثابت در سواحل جنوب دریای خزر بود تا بتوانند گیلان، مازندران و به خصوص استرآباد را ــکه ترکمنها در بخش شرقی آن ناامنی و مزاحمتهایی برای روسها ایجاد می‌نمودندــ تحت نظارت گیرند. مقاومت و پاسخ منفی حاجی میرزا آقاسی در مقابل درخواست دالگورکی، وزیرمختار روسیه، موجب شد که نسلرود، صدراعظم و وزیر امورخارجه روسیه، در نامه‌ای به وی بنویسد که طبق عهدنامه ترکمان‌چای ــکه به کشتیهای جنگی و تجاری روسیه حق نامحدود و سیر آزاد در «جمیع آبهای» دریای خزر را می‌دادــ کشتیهای آنان حق دارند وارد مرداب انزلی شوند (رجوع کنید به سعادت نوری، ص 219ـ220). حاجی در پاسخ به نامه نسلرود، با استدلالهای محکم تقاضای روسها را رد نمود. وی گزارش این اقدامات روسها را به شاه نوشت و در آن، به اعمال روسها برخلاف عهدنامه ترکمان‌چای اشاره کرد (یکصد سند تاریخی، ص 42).

میرزا پس از ترک محاصره هرات به فکر بکارگیری صنایع جدید افتاد

و بدین منظور در حکمی به میرزا محمد خان شیرازی

نایب اول وزارت امورخارجه در 1263 توصیه های موکد

درباره ی مناسبات تجاری با کشورهای دیگر نمود

و نیز سفارش کرد که از فرانسه پنج _ شش استاد کامل

در هر شاخه را به مدت هفت سال برای تعلیم جوانان

به ایران بیاورد .  در این حکم همچنین درباره خرید

تجهیزات نظامی و کتابهای راجع به صنایع جدید توصیه شده

است(اقبال آشتیانی ص 273_275)

اگر چه فکر اعزام محصل به خارج و فراگرفتن فنون جدید چندان

تازه نبود ولی حاجی از طریق جعفرخان مشیرالدوله

در استانبول با اطرافیان محمدعلی پاشا ، بانی اصلاحات جدید

در مصر تماس گرفت تا گروهی محصل را به مصر اعزام نماید

(سعادت نوری ص 112_113) وی همچنین برای ایجاد و 

مرمت قناتها تلاش بسیار کرد و در کاشت درخت توت

برای تغذیه کرم ابریشم در کرمان اهتمام خاص داشت

(مستوفی،ج1،واتسون،ص354)

همچنین آبرسانی به شهر تهران از رودخانه کرج را در

1262 عملی کرد(رجوع کنید به اعتماد السلطنه،

1363_1367ش،ج3،ص1683؛واتسون،همانجا)

یکی از اقدامات مهم ایشان در دوره صدارتش

خرید املاک و احیای قناتها و اراضی موات بود

ایشان املاک خریداری شده را در کتابچه املاک

متعلق به جناب آقائی از بابت آذربایجان و عراق ثبت کرده است

(رجوع کنید به افشار،ص229،231)

در سال 1264 ایشان 1438 روستای آباد را به

محمدشاه ، هبه شرعی کرد و مجموع قباله های 

آنها را به کارگزاران دربار سپرد

(هدایت،ج10،ص345؛اعتمادالسلطنه،1357ش،ص181_182)

محله عباس آباد که منطقه وسیعی است که

از غرب به محله یوسف آباد،از شرق به خیابان شریعتی

،از جنوب به خیابان تخت طاووس،و از شمال به زمینهایی

که از عباس آباد وسیع باقیمانده است محدود میگردد

زمانی متعلق به ملاعباس بیات ایروانی ملقب به میرزاآقاسی

صدراعظم محمدشاه قاجار بود در آن زمان شامل

زمین های زراعی وسیع ، روستایی محصور در قلعه و عمارتی خان نشین

بوده است

(سفرنامه پولاک ترجمه کیکاووس جهانداری / 1368 :46)

(هدایت، ج 10، ص 351ـ352)

هنوز نام وی بر این منطقه باقیمانده و به عباس آباد شناخته می شود

به نوشته عبدالله مستوفی(ج1،ص48)

پیش از سال پایانی صدارتش ،

قباله ای تنظیم گردید که در آن صورت تمام املاک

حاجی میرزا آقاسی که او به شاه واگذار کرده بود

ثبت شد همچنین در آن قباله حاجی میرزا آقاسی

تصریح کرده است که آنچه خریده از پول دولت و

برای دولت بوده است در زمان ناصرالدین شاه نیز

هر چه را که بعد از تنظیم آن قباله خریده بود

حتی خانه خود را یکباره به دولت واگذار کرد و 

با یک عبا به بغداد رفت . همچنین بیشتر

زمینهای خالصه تهران که وسیله تامین نان این 

شهر بود ،  به حاجی میرزا آقاسی تعلق داشت

(همانجا) . حاجی میرزا آقاسی از توجه به وضع

مردم و برقراری عدالت غافل نبود و حداقل

قصد داشت به کشور خود خدمت کند

(واتسون،همانجا) در زمان صدارت او ،

محمدشاه قاجار فرمانی را صادر کرد که طبق آن

شکنجه بدنی منع شد و برده فروشی ،

خصوصا فروش افرادی که به غلامی از طریق

خلیج فارس به ایران آورده می شدند ممنوع گردید(همان،ص352_353) 

همچنین میرزا آقاسی در زمان صدارتش حکم به کور کردن هیچ مخالفی

را نداد تا پیش از صدارت میرزا آقاسی در سلسله قاجاریه و سلسله های

قبل از آن رسم کور کردن شاهزادگان مخالف تاج و تخت پادشاه اجرا

می شد که خوشبختانه صدر اعظم های بعد از میرزا آقاسی نیز

به تبعیت از او این شیوه برخورد با شاهزادگان مخالف را کنار گذاشتند

و این شیوه منسوخ گردید

از اقدامات فرهنگی دوره صدارت

حاجی میرزا آقاسی چاپ و نشر نخستین روزنامه بود

که میرزا صالح شیرازی از سالهای 1253 تا 1255

منتشر کرد . روزنامه بی نامی که ادامه آن 

با عنوان وقایع اتفاقیه در روزگار امیر کبیر منتشر شد

ایشان به نشر علوم اسلامی توجه خاصی داشت و 

برای توسعه حوزه ها و مدارس می کوشید .

به نوشته اعتماد السلطنه(1363ش،ص195_196)

وی در 1257 غالب علما را از سراسر کشور به تهران

فراخواند ؛ از جمله ملا محمد تقی اردکانی را از یزد

به تهران آورده و اداره امور مدرسه فخریه (مدرسه مروی)

را به وی تفویض نمود(برای قول دیگر رجوع کنید به 

آقابزرگ طهرانی،1404،قسم1،ص207؛

همو،1403،ج18،ص261)

حاجی میرزا آقاسی در زمینه های گوناگون

آثاری از خود به جای گذاشته است که عبارتند :

1) رساله چهل فصل سلطانی و شیم فرخی

در حکمت عملی و اداره مملکت که در 1264

در خوی تدوین یافته است

2) نشانه نظامی ایران ، درباره ضرورت وجود 

 نشانهای نظامی تالیف در 1252

3) مصابیح محمدیه ، در مباحث اخلاقی ،

فلسفی و دینی ، در چهارده مصباح

بخشی از این کتاب درباره حضرت مسیح(ع)

، حواریون و تورات و انجیل است .

ظاهرا او در تالیف کتاب الرد علی الغادری

(پاسخ به شبهات کتاب میزان الحق نوشته

فنر آلمانی مراجعه کنید به پادری)

در دوره عباس میرزا با میرزا بزرگ قائم مقام همکاری داشته است

(رجوع کنید به اعتضاد السلطنه ص 539)

که احتمالا خلاصه ای از آن در مصابیح محمدیه 

آمده است سال نگارش مصابیح مشخص نیست

ولی در 1263 ملاصالح خوافی آن را در تبریز 

منتشر کرده است .  حاجی میرزا آقاسی 

شعر نیز می سرود و فخری تخلص می کرد

(رجوع کنید به همان،ص 540)

وی رساله منظومی به نام لطایف المعارف دارد

که در 1257 به خط رضا قلیخان هدایت تحریر شده است

حاج میرزا آقاسی همچنین دارای اختراعی نیز می باشد

که شرح آن را در پایین می خوانید :

در آن عصر و زمان چون موتور پمپ وجود نداشت و استفاده از آب چاهها خالی از اشکال نبود حاجی با فکر و ابتکار خود دلو مخصوصی اختراع کرد که آب کشیدن از چاه را سهلتر و سریعتر می نمود و این دلو بعداً به دلو حاجی میرزا آقاسی موسوم گردید.

اما خاصیت این دلو: سابقاً به انتهای طناب چاه یک دلو می بستند و آب را با همان یک دلو از چاه بیرون می کشیدند. این نوع دلوها از دو جهت مفید فایده نبودند: اولاً به علت عمق چاهها مدتی طول می کشید تا دلو پر شده به سطح زمین برسد و دوباره به ته چاه برود. ثانیاً گنجایش دلو و مقدار آبی که در آن جای می گرفت وافی به مقصود نبود.

 حاجی دستور داد سر طناب را که بر روی چرخ چاه قرار دارد به یکدیگر گره بزنند و چندین دلو در فواصل معین به طناب ببندند. فایده و خاصیتی که این دستگاه اختراعی ابتکاری داشت این بود که دلوها پشت سرهم به ته چاه رسیده پر می شدند و یکی پس از دیگری از چاه خارج و در نهر مجاور خالی می شدند.

 با این ترتیب دیگر وقفه و تأملی وجود نداشت و آب چاه که از دلوهای پشت سرهم به سطح چاه می رسید چون نهر کوچکی در روی زمین جاری بود. دلو حاجی میرزا آقاسی دیر زمانی مورد استفاده بود و هر جا به حسب ضرورت با یک دلو یا دلو حاجی میرزا آقاسی آب از چاه می کشیدند ولی امروز موتور پمپ های کوچک و بزرگ که از چاههای کم عمق و عمیق به سهولت آب کافی بالا می کشند جای همه گونه دلو من جمله دلو حاجی میرزا آقاسی را گرفته است.

 باری، چون دلو موصوف مرتباً در حرکت بوده و کمترین مکث و توقفی نداشت علی هذا افرادی را که متواتراً در حرکت باشند و رفت و آمد آنها بدون وقفه انجام گیرد آنها را به دلو حاجی میرزا آقاسی تشبیه و تمثیل می کنند. (1)

(1) : این مطلب برگرفته از وبسایت بیتوته به آدرس زیر می باشد 

http://www.beytoote.com/fun/proverb/aquarius-mirza2-agassi.html

میرزا آقاسی در زمان صدارتش تکیه ای را در تهران ایجاد کرد که بسیار بزرگ بود

لازم به توضیح است تکیه محلی است که جهت انجام مراسم

عزاداری دهه عاشورا و مراسم تعزیه از آن استفاده میشده است

تکیۀ حاج میرزا آقاسی، معروف به تکیۀ عباس‌آباد در میدان ارگ قرار داشت. 

سازندۀ تکیه حاج میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه بود 

و آن را در زمان صدراعظمی خود (۱۲۵۱-۱۲۶۴ق) ساخت 

و بنا بر ضبط آمار دارالخلافۀ تهران «تکیۀ جناب صدراعظم» نیز نامیده می‌شد

تکیۀ حاج میرزا آقاسی بسیار بزرگ بود و روزنامۀ وقایع اتفاقیه 

در شرح وزش باد و پاره کردن و فروانداختن چادر آن (در روزنامه به نام تکیۀ دولت آمده است) 

به بزرگی چادر اشاره می‌کند 

و می‌نویسد: چادر تکیه ۵۲ ذرع طول و ۳۲ ذرع عرض آن بود که با ۹ دیرک بر پا شده بود؛ 

در صورتی که چادر تکیه‌های بزرگ دیگر را معمولاً با ۳ تا ۶ دیرک برمی‌افراشتند 

(شم‌ ۴۰؛ نیز نک‌ : شهیدی، ۲۴۶)

(چنانچه قبلا توضیح دادم عباس بیات ایروانی مالک منطقه عباس آباد تهران بود

که نام این منطقه هم از اسم او گرفته شده است برای همین

تکیه میرزا آقاسی به تکیه عباس آباد(مالک عباس آباد) هم معروف بود)

همچنین گروهی دیگر از پژوهندگان ، استقلال ایران در زمان وی را ستوده‌اند 

همچنانکه دکتر موسی نجفی- موسی حقانی در روزنامه کیهان می‌نویسند: 

با توجه به ضعف حکومت مرکزی بعد از ترکمنچای، 

حفظ نسبی استقلال ایران 

در زمان محمد شاه و حاجی آقاسی را باید مثبت ارزیابی کرد.

وی در ادامه می‌نویسد:

یکی از عواملی که باعث می‌شود نتوان یک جانبه دربارهٔ محمدشاه 

و حاج میرزا آقاسی صریح قضاوت کرد، 

این است که ایرانی که به دست اینان افتاد، ایران بعد از ترکمنچای بود 

که به هر صورت دولتمردان را سخت در محظور و فشار نگه می‌داشته 

و قدرت و سرعت عمل سیاسی را از آنان سلب می‌کرده‌ است.» 

روزنامه کیهان مورخه ۷ اسفند ۱۳۸۵

همچنین دکتر نوشیروان کیهانی زاده که روزنامه نگار و تاریخنگار هستند

در مطلبی تاریخی که در سایت خویش نوشته اند به میرزا آقاسی هم

اشاره کرده اند و در بخشی از این مطلب در مورد ایشان می نویسند :

در زمینه تضعیف بنیه نظامی ایران و تداوم این ضعف 

اقدام های متعدد دیگر از سوی دولتهای استعمارگر وقت صورت می گرفت 

که پاره ای از این اقدامات از طریق تبلیغات منفی بود. برای مثال:

به استهزا ء گرفتن اقدام میرزا آقاسی ایروانی رئیس الوزراء محمد شاه 

که قسمت قابل ملاحظه ای از پول خزانه کشور را صرف ریختن «توپ» کرده بود. 

این استهزاء با نقشه خارجی صورت می گرفت، که مقام دیگری 

در صدد تقویت بنیه دفاعی ایران بر نیاید. 
«تاریخ» نشان داد که عمل میرزا آقاسی در تقویت ارتش، کار بجایی بود. 

 

نقل از سایت دکتر نوشیروان کیهانی زاده به آدرس :

http://www.iranianshistoryonthisday.com/farsi.asp?GD=11&GM=7#2498

بعد از مرگ محمدشاه قاجار ؛ میرزا آقاسی به عراق رفت

و درتاریخ مرداد ۱۲۲۸ خورشیدی در کربلا درگذشت

قبر مرحوم میرزا آقاسی در شهر کربلا و در حرم امام حسین(ع)

در رواق شمالی معروف به رواق پادشاهان قرار دارد 

هم ایلی های بیات که به زیارت امام حسین(ع)

مشرف می شوند نایب الزیاره بنده هم باشند و

فاتحه ای هم بر سر قبر میرزا آقاسی بخوانند

منبع :

1_ https://rch.ac.ir/article/Details/9318

دانشنامه جهان اسلام

صاحب منصبان قوم بیات

 
صاحب منصبان قوم بیات

در این مطلب به معرفی افرادی از قوم بیات خواهیم پرداخت که در

سلسله های صفویه تا قاجار دارای مقامات کشوری و لشکری بوده اند

سلسله صفویه :

لازم است بدانید قزلباش و شاهسون فقط یک عنوان نظامی

در عصر صفوی است

و معنای قومیت را نمی دهند متاسفانه به اشتباه در کشور افغانستان

قزلباش را به عنوان قومیت در نظر می گیرند

در صورتی که از نظر تاریخی در بین ترکها قومیت قزلباش نداشته و نداریم

1_ عزیز آقا بوزچه لو بیات :

عزیز آقا از فرماندهان شاه اسماعیل اول صفوی بود که بعد از شکست

شیبیک خان ازبک و کشته شدن او در جنگ سر او را بریده و به شاه اسماعیل

هدیه می دهد نقل است که شاه اسماعیل اول صفوی با گفتن جمله

" بو چوخ بهادور " از این هدیه ابراز خوشحالی کرده بعد از این واقعه

به لقب " آدی بهادور " مشهور می گردد و شاه اسماعیل منطقه شمال فراهان

یعنی جنوب کهستان درگزین که امروزه شهر کمیجان می باشد را به

عنوان تیول به او و طایفه بوزچلو می بخشد لازم به ذکر است

منطقه کمیجان تا پیش از این به عنوان بلوک بوزچه لو شناحته می شد

(اسکندر منشی/ج1/ص33)

لازم به ذکر است طایفه بوزچه لو یکی از طوایف قوم ترک بیات است

که در دفاتر مالیاتی مربوط به دوره عثمانی به عنوان اولین طایفه از

بیست طایفه قوم بیات که ساکن در سرزمین های امپراتوری عثمانی بوده اند

از آن نام برده شده است بعد از ورود آن ها به ایران دوره آغ قویونلو ها

و یخصوص صفویه تحت عنوان ایل بوزچه لو شناخته شده اند
برخی از امرای خاندان بوزچه لو با قدرت گیری

اوزون حسن به آغ قویونلوها پیوستند(طهرانی 1978:148)

صحیح این است که از آن ها تحت عنوان " بوزچه لو بیات " نام برده شود

(مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه

علی ابوالقاسمی/تاریخنامه خوارزمی/شماره بیستم/ زمستان 1396)

(سومر 329_1390:328)

2_ سلیمان بیگ بیات :

از بزرگان دولت صفویه و امرای ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول بود

(نویدی ص 111 تاریخ قزلباشان ص 24)

3- حسن بیگ بیات یوزباشی :

برادر سلیمان بیگ بیات و از سرداران

دولت صفویه در زمان شاه طهماسب اول بود
(نویدی ص 111 تاریخ قزلباشان ص 24)

4_ امیرشاه بیگ بیات :

از سرداران ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

5_ سیف بیگ بیات :

از سرداران ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

6_ حاج اویس بیگ بیات :

از سرداران ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

7_ علی سلطان بیات :

از سرداران و حکام صفویه در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

8ـ سلطان علی بیگ بیات :
از فرماندهان ارتش صفوی و سرداران شاه محمدخدابنده از

سلاطین صفوی بود که در جنگ با عثمانی در سال 993 هجری قمری کشته شد

(کتاب دون ژوئن ، تالیف اروج بیک بیات ، ترجمه مسعود رجب نیا ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ،

تهران 1338 ، صفحه 209 ، 218 ، 225 ، 226 )

9ـ حسینعلی بیگ بیات :

برادر سلطان علی بیگ و از امرای شاهسون و نخستین سفیر شاه عباس اول صفوی به اروپا بود

تصویر بالا متعلق به حسینعلی بیگ بیات است که در جریان

سفرش به اروپا از او در شهر پراگ به سال 1601 میلادی

کشیده شده است

( او در این نقاشی ملبس به لباس بزرگان دربار صفویه است )

(اروج‌بیگ، ص 268ـ269؛ فلسفی، ج 4، ص 1475ـ1477)

10ـ اروج بیگ بیات :
از اعضای گروه اعزامی شاه عباس اول به اروپا بود وی فرزند

سلطان علی بیگ بیات می باشد

همچنین از فرماندهان شاهسون شاه عباس اول درجنگ با ازبکان بود

(کتاب  اثر اروج بیگ بیات  Relaciones

اروج‌بیگ‌بن‌سلطان‌علی‌بیگ، دون ژوان ایرانی، ترجمه مسعود رجب‌نیا)

11_ علیقلی بیگ بیات :

از فرماندهان شاهسون شاه عباس اول درجنگ با ازبکان

و از اعضای گروه اعزامی توسط شاه عباس اول صفوی به اروپا بود
(رجوع کنید به اروج‌بیگ، ص326ـ340؛ فلسفی، ج4، ص1484)

12_ محمود سلطان بیات :

محمودسلطان بیات از فرماندهان  شاهسون شاه عباس اول بود که درحمله

عبدالمومن خان ازبک به خراسان کشته شد

در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم شاهسون اسفراین  ، 

سبزوار و نیشابور بود
(اسکندر منشی ص ۳۳۳- ۳۳۷ -۳۳۹ - ۷۹۴)

13_ محمد سلطان بیات :

محمد سلطان بیات در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم شاهسون اسفراین  ، 

سبزوار و نیشابور بود ( اسکندربگ صفحه 1035 )

وی فرزند بابا الیاس بیات و برادر محمود سلطان بیات از

بزرگان بیات های خراسان بود
(اسکندر منشی ص ۳۳۳- ۳۳۷ -۳۳۹ - ۷۹۴)

14_ اغورلو سلطان بیات :

از سرداران شاهسون شاه عباس اول صفوی و حاکم  شاهسون کزاز و کرهرود(اراک) بود

ایشان همچنین حکومت منطقه بروجرد و لرستان را نیز بر عهده

داشته است ( به نقل از تاریخ مسعودی  و تاریخ سردار اسعد )

در آخرین منصب حکومتی از طرف شاه عباس اول به سمت حاکم

همدان منصوب شد و با حمله شاهوردی خان لر به مقر حکومت

اوغورلو سلطان او کشته شد و شاه عباس اول شخصا برای انتقام

همراه با سپاهش راهی لرستان شد و سپاه شاهوردی خان لر را

نابود و او را کشت
(اسکندرمنشی ص ۳۵۲ـ۳۵۳ بدلیسی ص ۸۱ـ۸۲ تاریخ قزلباشان همانجا)

15_ شاهقلی سلطان بیات :

برادر اغورلو سلطان بیات بود که بعد از مرگ برادرش

شاه عباس اول صفوی تمام مناصب موروثی برادرش را به او تفویض کرد

و بجای او حاکم شاهسون مناطق تحت حاکمیت برادرش شد
(اسکندرمنشی ص ۳۵۲ـ۳۵۳ بدلیسی ص ۸۱ـ۸۲ تاریخ قزلباشان همانجا)

16_ طهماسب قلی سلطان بیات :

پسر محمد سلطان بیات است و در روزگار شاه عباس حاکم شاهسون شوشتر ،

دزفول و خوزستان بود (همو ، 3/1809)(اسکندر بیگ ترکمان)

17_ محمد بیک بیات :

از فرماندهان قزلباش صفوی و فرمانده قشون بیات ها

در منطقه قندهار بوده است (سال1002  هجری قمری)

همچنین سمت للگی ( سرپرستی ) مظفر حسین میرزا

پسر سلطان حسین میرزا برادرزاده شاه طهماسب را نیز

بر عهده داشته است (همو ، 2/755-764)

لازم به ذکر است للگی عنوان شغلی در دربار صفوی

بوده است که به سرپرستان شاهزادگان صفوی

گفته می شده است آنها وکیل شاهزادگان نابالغ بودند

مقام للگی همیشه در اختیار قزلباشان بوده است و

نسبت به آن حساسیت ویژه ای داشتند

18_ فرخ سلطان بیات :

او حاکم شاهسون دربند و شابران شیروان (در کشور روسیه فعلی )

در زمان شاه عباس بود و فرماندهی

شاهسونهای بیات را در آن منطقه بر عهده داشته است

(همو ، 3/1812)

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1088/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

19_ بیرام(بایرام) علی سلطان قرا بیات :

بیرام علی سلطان قرا بیات بعد از مرگ محمد سلطان بیات به سمت

حاکم شاهسون نیشابور منصوب گردید

( اسکندر بیگ ترکمان _تاریخ شاه صفی / ص 268)

20_ یارعلی سلطان بیات :

از امرای شاهسون در زمان شاه عباس اول صفوی

و حاکم شاهسون در قلعه بایزید بود امروزه قلعه بایزید

به شهر بایزید تبدیل گشته است

و در کشور ترکیه در جنوب غربی منطقه آرارات قرار دارد
(غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر،

چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش)

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

21_ گداعلی سلطان بیات :

از امرای شاهسون در زمان شاه عباس اول صفوی

و حاکم شاهسون در منطقه ماکو بود

شاه عباس اول برای تثبیت جایگاه صفویان در منطقه سیصد خانوار از ایل بیات

را از اطراف کزاز و کره رود واقع در جنوب شرقی همدان به این شهر کوچاند

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

(ترکمان 1387 :741/1-742 ؛ عزیز السلطان ، 1376 :3287/4-3288 ؛

نصرت ماکویی 1373 : 3-4 ؛ افتخاری بیات 1381 : 26)

22_ بدر سلطان بیات :

از امرای شاهسون در زمان شاه عباس اول صفوی

و حاکم شاهسون در منطقه چخورسعد(ایروان در ارمنستان)بود

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

23_ حاجی اویس بیگ بیات :
از بزرگان  در زمان شاه اسماعیل دوم صفوی بود
(حک : ۹۸۴ـ ۹۸۵)  (اسکندرمنشی ص ۱۴۳ منجم یزدی ص ۲۹ـ۳۰ حسینی استرآبادی ص ۵۵)

24_ فتح علی خان بیات :

حاکم شهر نیشابور در زمان شاه طهماسب دوم صفوی بود 

( یاته صفحات 84-86 )

25_ حیدرخان بیات :

از فرماندهان شاه سلطان حسین صفوی بود

(مرعشی صفوی صص 127- 128)

26_ محمدعلی خان بیات :

از فرماندهان شاه سلطان حسین صفوی بود

(مرعشی صفوی صص 127- 128)

27_ بابا الیاس بیات : 

بنا به نوشته افضل التواریخ،

در حدود سال 933ق/1527م باباالیاس بیات حاکم نیشابور بوده است

( M. B. Dickson, op. cit., pp. 19, et 102, note l)

(فهرستی از امرای شورشی استاجلو/تاریخ پژوهان 1384شماره 3)

سلسله گورکانیان (بابریان) :

این سلسله معاصر سلسله صفویه در منطقه افغانستان امروزی

تشکیل گردید بعد از گسترش و قدرت گرفتن این سلسله

هندوستان را هم فتح کرد و بعدها به کشور هندوستان منتقل گردید

ترک های بیاتی که قبل از دوران نادرشاه افشار و

احمد شاه درانی(ابدالی) در این منطقه زندگی می کردند توانستند

صاحب منصب شوند
1_ بهرام سقای بخاری :
شاه یردی بیات معروف به بهرام سقای بخاری از بزرگان  سلسله گورکانی(بابری)

در افغانستان بود

میرزا کامران فرزند بابر اداره شهرهای گَرْدیز، نَغَر، بَنْگَش ، غوربند،

ضحاک و بامیان را به شاه یردی بیات سپرده بود بعد از فتح هند توسط گورکانیان

و انتقال گورکانیان به هند او نیز عازم هندوستان شد

مقام و منصبی در سپاه جلال الدین محمداکبرشاه (حک‌: ۹۶۳-۱۰۱۴ق/۱۵۵۶-۱۶۰۵م) داشت

پیس از تحول روحی و معنوی دربار و حکومت را رها کردو به پیشۀ سقایی روی آورد

(قدوسی، اعجازالحق، ج۱، ص۹۷-۹۸، تذکرۀ صوفیایی بنگال، لاهور، ۱۹۶۵م)
2_ بایزید بیات :

بایزید بیات برادر بهرام سقای بخاری بود او از بزرگان دربار همایون و

اکبرشاه گورکانی در هندوستان گردید

هر دو برادر زیر نظر میرزا کامران حکومت گردیز و نَغَز و بَنْگَش را به دست گرفتند.
در رمضان ۹۵۲ که همایون شاه (حک: ۹۳۷ـ۹۴۷، ۹۶۲ـ۹۶۳) وارد کابل شد، کامران با منصبداران خود، که بایزید و بهرام نیز جزو آنان بودند، به خدمت همایون درآمد

ابوالفضل علاّمی او را جزو منصبداران سه صدی (فرمانده واحد سیصد نفری) به شمار آورده

 و از او با عنوان بایزیدبیگ  یاد کرده است

(بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۶۳، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته.

/بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۸۱، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته)
3_ افتخار بیگ بیات :

فرزند بایزید بیات و از سرداران اکبرشاه گورکانی بزرگ از پادشاهان هندوستان بود

ابوالفضل علاّمی او را در فهرست منصبداران دو صدی (فرمانده واحد دویست نفری) 

ثبت کرده است

(بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۶۳، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته

/بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۸۱، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته)

سلسله افشاریه :
در این دوره بیات های منطقه خراسان به خصوص اطراف نیشابور

نقش پررنگی داشتند
1ـ حاج سیف الدین بیات :
از سرداران نادرشاه افشار بود (کتاب عالم آرای نادری)
(مرعشی صفوی ص ۱۳۱)

2ـ حسن خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود (کتاب عالم آرای نادری)در منابع تاریخی

از فردی به نام حسن خان بیات به عنوان والی کابل

در زمان نادرشاه نام برده شده دقیقا معلوم نیست آیا این دو

حسن خان بیات دو شخص متفاوت بوده اند یا یک نفر بوده است

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

3ـ محمد تقی بیگ بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود (کتاب عالم آرای نادری)

4ـ مظفر خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود

5ـ عبدالغفار بیگ بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود

6ـ محمد صالح بیگ بیات :

از سرداران و درباریان مورد اعتماد نادرشاه بود

7ـ صالح خان بیات :

فرمانده کل ارتش نادرشاه افشار در زمان نادرشاه

و از سرداران عادلشاه افشار (برادرزاده نادرشاه افشار) بود که به

مقام فرماندهی سپاه افشاریه در منطقه جنوب ایران

(استان فارس امروزی) و والی منطقه فارس منصوب گردید

و همراه گروهی از بیات ها رهسپار شیراز شد

 که در منطقه فارس به بیات آغ اولی  مشهورند

صالح‌‌خان‌ بیات (قرن ۱۲ق) دولتمرد ترک و بَیْگْلَربَیگی فارس. عادل‌شاه افشار صالح‌خان را

به بَیْگْلَربَیگی (امیر امیران) فارس منصوب، ولی بعد از چند ماه عزل کرد، و او از این فرمان اطاعت نکرد. شاهرخ افشار دوباره صالح خان بیات را به حکومت فارس رساند(2). علی‌مرادخان بختیاری در جنگی وی را شکست داد و شیراز را تصرف کرد، صالح‌خان اطاعت وی را پذیرفت و حکومت فارس بار دیگر به وی واگذار شد.(3) آزادخان افغان نیز او را شکست داد و شیراز را تصرف کرد، ولی حکومت فارس را بدو سپرد

قبلا در مورد این تیره از بیات ها مطلبی در وبلاگ گذاشته ام

1_ (مرعشی صفوی ص 121 / کلانتر ص 48/ فسایی ج 1 ص 583-596)

( فارسنامه ناصری جلد اول ص 569)

(روزنامه کلانتر ص 31)

2-(فارسنامه ناصری جلد اول ص 570)

منبع : ترک های خراسان http://kh-turks.ir

http://salariyan.arzublog.com/post/65214 نوشته :آقای سالاریان
8ـ  فتحعلی خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود ( کتاب نادر قهرمان بی آرام پادشاه ناکام )

9ـ بهرامعلی خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود

( کتاب نادر قهرمان بی آرام پادشاه ناکام )

10_ احمد سلطان(احمد خان) بیات :

از بیات های منطقه ماکو بود که بعدا به ارتش نادرشاه افشار ملحق

می شود و یکی از سرداران نادر شاه افشار می گردد

بعد از مرگ نادرشاه افشار به ماکو بر می گردد

و منطقه ماکو را بصورت خان نشین اداره می کند

بعد از او حسن خان بیات و حسین خان بیات این خان نشین را اداره کردند

امور این خان نشین تا به انتهای دوران قاجاریه در دست بیات های ماکو

بود مرتضی قلی خان اقبال السلطنه ماکویی آخرین حاکم بیات

در منطقه ماکو بود

11ـ عباس قلی قارا بیات :
فرزند حسن خان بیات بود در انتهای دروان افشاریه والی نیشابور گردید

بعد از ایجاد پادشاهی در افغانستان احمد شاه درانی(ابدالی)

پادشاه افغانستان شهر نیشابور را تصرف کرد ولی عباس قلی قارا بیات را

دوباره والی نیشابور کرد

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

12ـ احمد خان بیات :
از سرداران شاهرخ میرزا افشار از پادشاهان افشاریه بود
( کتاب از گوشه و کنار تاریخ )
13_ هاشم خان بیات :

رییس قوای بیات ها در منطقه شیراز در عهد عادلشاه افشار بود

در آن زمان صالح خان بیات حاکم منطقه فارس بود و

و هاشم خان بیات به نیابت از صالح خان بیات شهر شیراز را اداره میکرد "

"هاشم خان بیات سردار لشکر بیات ها(نیروی دولت افشاریه) در منطقه فارس بود"

(;کتاب فارسنامه ناصری جلد اول ص 577)

14_ جعفر خان بیات :

جعفر خان بیات فرزند عباس قلی قارا بیات والی نیشابور

در سالهای انتهایی سلسله افشاریه بود

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

15_ احمد خان بیات ارومی :

در منابع تاریخی از احمد خان بیات ارومی به عنوان حکمران نیشابور ،

سبزوار ، جوین و اسفراین نام برده شده است متاسفانه دقیقا

معلوم نیست در چه دوره زمانی زندگی می کرده است

و همچنین معلوم نیست آیا او همان احمد خان بیات(شماره 12)

می باشد که در بالا اسمش به عنوان سردار شاهرخ میرزا افشار

آمده است یا دو شخص متفاوت هستند

16_ محمد علیخان شامبیاتی : 

یکی از فرماندهان بزرگ نادرشاه بوده است 

(رجوع به مجمل التواریخ گلستانه ص 21 - 22 شود)

همچنین نام و مهر محمد علی بیک(خان) شامبیاتی

در سند تاریخی تفویض سلطنت ایران به نادرشاه افشار

که در دشت مغان به تاریخ چهارم ماه شوال سال 1148 هجری قمری تهیه شد

و مورد تایید سران ایلات ترک حاضر در آن مجلس گردید آمده است

17_  حسین خان بیات : از بزرگان در دولت افشاریه در خراسان

 و برادر صالح خان بیات حاکم شیراز است

(فارسنامه ناصری جلد اول ص 571)

سلسله درانی :

بعد از مرگ نادرشاه افشار قلمرو او بین طایفه افشار و دو تن از سرداران

وی یعنی کریم خان زند و احمد شاه درانی(ابدالی) تقسیم گردید

احمد شاه درانی اولین سلسله پادشاهی را در کشور افغانستان امروزی

بنیان گذاشت که به سلسله درانی معروف است

بیات های منطقه خراسان و افغانستان امروزی مورد توجه این سلسله

بوده و نقش پررنگی در زمان آنها داشتند

1ـ  خدیجه سلطان بیات :

خدیجه سلطان بیات همسر تیمورشاه درانی از پادشاهان

درانی افغانستان و ملکه این کشور بود وی دختر

عباس قلی قارا بیات والی نیشابور بوده است

(مرکز مطالعات و تحقیقات تاریخی - جغرافیایی و مردم شناسی شاه محمود محمود

- زندگی و سرگذشت تیمورشاه)

2ـ محمود خان قارا بیات :
از درباریان احمد شاه درانی و تیمور شاه درانی بود وی همچنین برادر

عباس قلی قارا بیات والی نیشابور و عموی خدیجه سلطان ملکه و

همسرتیمور شاه درانی بود

پل محمود خان و قلعه محمود خان در کابل توسط وی ساخته شده است

(مرکز مطالعات و تحقیقات تاریخی - جغرافیایی و مردم شناسی شاه محمود محمود

- پل محمودخان کابل)

3ـ محمد خان بیات :

از فرماندهان ارشد و فرمانده گارد تیمور شاه درانی بود

4_ غلام حیدرخان بیات

5_ علیرضا خان بیات

6_ میرزا آقاسی بیات

7_ میرزا فیض علی بیگ بیات

8_ حاجی سیف الدین بیات

سلسله زندیه :

مهر علی خان بیات اسلاملو :

از درباریان کریم خان زند بود

منبع : (غفاری کاشانی ص ۱۶۵ ۱۸۸ ۱۹۱ ۴۷۶)
نبی خان بیات :

در 1168ه. ق هنگام محاصرۀ شیراز به دست کریم خان زند، دروازۀ شهر را به روی قوای او گشود

و از سرداران کریم خان شد(فارسنامه ناصری)

سلسله قاجاریه :
1_ علیقلی خان بیات :
علیقلی خان بیات حاکم شهر نیشابور از طایفه بیات تا اوایل
سلطنت فتحعلی شاه قاجار است او فرزند جعفر خان بیات

حاکم نیشابور بود

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

اسمعیل بیگ بیات :

ایلچی(سفیر)  فتحعیلشاه قاجار نزد سلیمان پاشا والی بغداد

جهت سرکوب حمله وهابیت به عتبات عالیات

(میرخواند، روضة الصفا، تهران، اساطیر، 1380 ص 1465-1466)

2- حاج میرزا آقاسی :

حاجی ملا عباس بیات ایروانی  معروف به حاجی میرزا آقاسی

صدر اعظم محمد شاه قاجار بود

با انتصاب ملا عباس بیات ایروانی ملقب به میرزا آقاسی

به سمت صدر اعظم محمدشاه قاجار بر افزایش نقش

بیات های شهر ماکو در سلسه قاجار افزوده شد

لازم به ذکر است ملا عباس از بیاتهای شهر ایروان بودند

که بعد از تصرف ایروان به دست قوای روس مجبور به ترک آنجا شدند

و چون با بیات های ماکو از یک ایل و طایفه بودند علاقه خاصی به آنها داشت

آنچنان که نصرت ماکویی در مورد نقش بیات های شهر ماکو در سلسله قاجار

در زمان صدارت ملاعباس بیات ایروانی  می نویسد :

" همه سردار و امیر تومان وسرتیپ و سرهنگ وحکام ولایات ایران بودند

مردمان رشید و سرکرده های جسور در جنگ روسیه و عثمانی و خراسان و ترکمن ها...

جنگ کرده فتوحات نمودند " (نصرت ماکویی 1373 : 12)

موسوی ماکویی هم جایگاه بالای خوانین بیات ماکو را در زمان محمدشاه قاجار

به خاطر لیاقت و کاردانی آنها دانسته است

(موسوی ماکویی 1376 : 103-105)

لازم به ذکر است شهر ماکو از زمان شاه عباس اول صفوی تا آخر قاجار

در دست خوانین و حکام بیات بوده است که بصورت خانشین منطقه ماکو

را اداره میکردند

لذا هرجا در منابع تاریخی سخن از خوانین ماکو آمده ،

نظر به خوانین قدرتمند بیات در منطقه ماکو است

علی خان بیات ماکو :

حاکم شهر ماکو بود(حکومت 1238-1284 هجری قمری)

(فراهانی 1359 :41-42 ؛ کرزن ، 1349 :676/1)

همچنین دو ماه مانده به فوت محدشاه قاجار به عنوان حاکم تبریز منصوب شد

(سپهر 1390 : 964/3)

و  از طرف محمدشاه قاجار به لقب " سردار آذربایجان " مفتخر

و شمشیر مرصع به الماس به او عطا شد

(هدایت 1380 : 8403/10 ؛ سپهر 1390 : 964/3)

محبعلی خان بیات سرتیپ ماکویی :

حاکم کرمانشاهان در زمان محمدشاه قاجار بود

(اعتماد السلطنه ،1367 الف : 1656/3-1660 ؛

سپهر ، 1390 : 777/2-778)

افتخاری بیات قلمرو حکومت محبعلی خان بیات را شامل

کرمانشاهان ، خرم آباد و حفظ سرحدات عراق دانسته

(افتخاری بیات ، 1380 : 27 )

اعتماد السلطنه و سپهر هم حکومت وی در کرمانشاهان را مقتدرانه توصیف کردند

و او را برقرار کننده امنیت مناطق خرم آباد ، دزفول و الشتر دانسته اند

(اعتماد السلطنه ، 1367 الف : 3 / 1661 ؛سپهر ، 1390 : 2 / 778)

او قبل از والی شدن از سرداران محمدشاه قاجار بود که به همراه شاه قاجار

در محاصره هرات شرکت کرده بود

(اعتضاد السلطنه ، 1370 : 483 ، 490 ؛

هدایت ، 1380 : 10 / 8151 ، 8152 ؛ سپهر ، 1390 : 721/2)

همچنین برخی از خوانین بیات ماکو در این جنگ کشته شدند

محبعلی خان بیات همچنین داماد فتحعلیشاه قاجار بود

بدرجهان دختر فتحعلشاه قاجار ملقب به ماه باجی به عقد محبعلی خان بیات درآمد

(عضدالدوله 1376 : 332 ، 359 ؛ اعتماد السلطنه 1367 الف : 167/3 ؛

نظام السلطنه مافی ، 1362 :63/1)

محمد علی خان بیات سرتیپ ماکویی :

برادر محبعلی خان بیات ماکویی است که بعد از تسلط

محبعلی خان بیات ماکویی بر لرستان به حکومت لرستان

در زمان محمدشاه قاجار منصوب شد

(افشار ، 1375 : 3 / 314 ؛ نصرت ماکویی ، 1373 : 16)

او قبلا از سرداران دوره قاجار در منطقه آذربایجان بود

و نقش مهمی در سرکوب اکراد جلالی که به غارت

کاروان ها می پرداختند داشت( همو ، همان ، 204 -205)

همچنین از سرداران محمدشاه قاجار بود که به همراه شاه قاجار

در محاصره هرات شرکت کرد

(اعتضاد السلطنه ، 1370 : 483 ، 490 ؛

هدایت ، 1380 : 10 / 8151 ، 8152 ؛ سپهر ، 1390 : 721/2)

همچنین برخی از خوانین بیات ماکو در این جنگ کشته شدند

(افتخاری بیات ، 1381 : 27)

محمدعلی خان بیات همچنین داماد فتحعلشاه قاجار بود

رخساره بیگم دختر فتحعلشاه قاجار معروف به زینت الدوله با محمد علی خان ماکویی

ازدواج کرد(خاوری شیرازی ، 1379 :61 ؛همو ،1380 :61/2 ؛

عضد الدوله ، 1376 : 197 ،332 ،358 - 359)

جمشید خان بیات ماکویی :

فرزند محمد علی خان بیات ماکویی بود

که بعد از مرگ پدرش در سال 1263 هجری قمری ،

محمد شاه قاجار تمام مناصب و اختیارات پدر را به جمشید خان بیات اعطا کرد

و به این ترتیب به حکومت لرستان منصوب شد(نصرت ماکویی ، 1373 : 15)

همچنین به دستور حاجی میرزا آقاسی(ملا عباس بیات ایروانی)

بروجرد نیز ضمیمه حکومت جمشید خان بیات شد

(افشار ، 1382 : 31/1 ،77 ، 178)

علی اشرف خان بیات ماکویی :

حکومت زنجان را در زمان محمدشاه قاجار به عهده داشت

(سپهر ، 1390 : 913/2 - 914)

محمدعلی خان بیات ماکویی امیرتومان :

در سال 1263 هجری قمری به خراسان اعزام  و حاکم بجنورد شد

(اعتماد السلطنه ، 1367 ب ، 1 / 946 ؛ جهانگیر میرزا 1384 : 296)

رضاقلی خان هدایت حکومت محمدعلی خان بیات ماکویی امیرتومان را

از بجنورد تا شیروان و خبوشان دانسته و او را

 " سرتیپی ... متهور و دلیری متنمر " معرفی کرده است(هدایت 1380 : 8363/10)

محمد تقی سپهر تدابیر محمدعلی خان بیات در نظم بخشی به بجنورد

و مناطق اطراف و ایستادگی ماکوییان در دفاع از این شهر را ستوده است

(سپهر ، 1390 : 884/2 ، 886)

محمد علی خان بیات در شهر بجنورد کشته شد

محمدعلی خان بیات جایگاه ویژه ای نزد محمد شاه قاجار داشت

و خبر " کشته شدن او به ملامت و رنجش خاطر خاقان غازی

(محمدشاه قاجار) بیفزود " (هدایت  1373 : 460)

امام قلی خان بیات ماکویی :

فرماندهی ارگ شهر بجنورد پس از مرگ محمدعلی خان بیات ماکویی

بر عهده امامقلی خان بیات ماکویی بود (افتخاری بیات 1381 : 28)

محمدخان بیات ماکویی امیرتومان :

از سرداران محمدشاه قاجار بود که به همراه شاه قاجار

در محاصره هرات شرکت کرد

(اعتضاد السلطنه ، 1370 : 483 ، 490 ؛

هدایت ، 1380 : 10 / 8151 ، 8152 ؛ سپهر ، 1390 : 721/2)

همچنین برخی از خوانین بیات ماکو در این جنگ کشته شدند

3ـ محمد مراد خان بیات :
از بیات های منطقه زرندیه در استان مرکزی و فرمانده نیروهای قاجاریه

در آنجا در زمان سلطان محمد قاجار بود قبلا مطلبی در مورد وی نوشتم و

در وبلاگ قرار دادم
4_ علینقی خان بیات :
علینقی خان بیات ملقب به نظام لشکر و صمصام الملک یکی از بزرگترین

مالکان در منطقه اراک و از سرداران ناصرالدین شاه قاجار بود
(اعتمادالسلطنه ۱۳۶۷ ش ج ۲ ص ۱۶۱۵ وکیلی طباطبائی تبریزی ص ۳۸۸ ۴۵۳)

5_ امام وردی خان بیات :

در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به سمت حاکم نیشابور منصوب شد
او آخرین حاکم نیشابور از طایفه بیات بود

(سپهر ج ۳ ص ۴۷ ۱۳۸)

6_ میرزا جعفرخان بیات سلطان آبادی :

در زمان ناصرالدین شاه قاجار و مظفرالدین شاه قاجار میزیست

از طرف شاهان قاجار به القابی چون :

خان ، مقرب الخاقان(مقرب به سلطان منظور است) ،

معتمد السلطان ملقب گردید

ایرج افشار در کتاب خود ، "مخابرات استرآباد " به استناد گزارشات 

وزارت خارجه ایران ،خدمات ایشان را متذکر شده است

همچنین دارای چندین مدال سلطنتی است

و نویسنده دو کتاب در زمینه طب و نجوم به خط خود و ممهور به مهر خود است

7_ تیمور تیموری بیات ماکویی:

والی منطقه ماکو در عهد مظفرالدین شاه قاجار بود

8_ سردار ماکو :


مرتضی قلی خان اقبال السطنه بیات ماکویی ملقب به سردار ماکو والی

منطقه ماکو و آخرین حاکم منطقه ماکو از طایفه بیات بود
او فرزند تیمور تیموری بیات ماکویی والی منطقه ماکو می باشد

بیات های  ماکو به دستور شاه عباس اول صفوی

برای تامین امنیت  ماکو به این منطقه منتقل شدند

خاندان بیات ماکو همیشه نقش مهمی

درتاریخ ماکو که منطقه ای استراتژیک به دلیل همجواری با عثمانی 

و روسیه تزاری بود داشته اند و در سلسله های صفویه تا قاجاریه والی

این منطقه بوده اند ابنیه زیادی از آن ها در این منطقه بجا مانده است

 که به تعدادی از آنها در مطلبی تحت عنوان ابنیه بیات ها که

در وبلاگ قرار دادم اشاره نموده ام

بخشی از شجره نامه ایشان را در زیر می خوانید که همگی از

حاکمان ماکو بوده اند :

احمد خان بیات_حسین خان بیات_ حسن خان بیات_ علی خان بیات

اسماعیل خان بیات_ تیمور پاشا خان_ مرتضی قلی خان بیات

همچنین مصطفی بیگ بیات جد حکام موروثی ماکو بود (نصرت ماکوئی ص ۳ـ۴۸)

بیات های ماکو با شاهزادگان قاجار ازدواج کردند و از این طریق

بر نفوذ و قدرتشان در سیاست افزوده شد

بدرجهان دختر فتحعلشاه قاجار ملقب به ماه باجی به عقد محبعلی خان ماکویی درآمد

(عضدالدوله 1376 : 332 ، 359 ؛ اعتماد السلطنه 1367 الف : 167/3 ؛

نظام السلطنه مافی ، 1362 :63/1)

رخساره بیگم دختر فتحعلشاه قاجار معروف به زینت الدوله با محمد علی خان ماکویی

ازدواج کرد(خاوری شیرازی ، 1379 :61 ؛همو ،1380 :61/2 ؛

عضد الدوله ، 1376 : 197 ،332 ،358 - 359)

9_ پیر قلی خان (قاجار) شامبیاتی :

گروهی از طوایف بیات دو قرن بعد به آقامحمدخان قاجار (حک : ۱۲۱۰ـ۱۲۱۱) پیوستند

و سرانشان در زمره بزرگان دربار قاجار درآمدند (سپهر ص ۲۶ وکیلی طباطبائی تبریزی ص ۳۷۳)

پیرقلی‎خان شامبیاتی قاجار از سرداران دوره سلطنت فتحعلی‎شاه قاجار 

بوده که

در سال 1214 ﻫ . ق پس از فرار و عزل جعفرقلی‎خان دنبلی ، 

حاکم خوی و سلماس منصوب گردید

محمودخان نواده شهبازخان دنبلی نیز بعدا به جای او منصوب گردید

پیرقلی‎خان نیز به فرماندهی قوای آن حدود تعیین گردید

لکن در سال 1215 ﻫ . ق مهدیقلی خان دولو به جای وی منصوب

و پیرقلی‎خان به همراه ابراهیم خان قویونلو (ظهیرالدوله) با 20 هزار سوار

مأمور گرفتن سبزوار و دفع الله‎یار خان قلیچی گردید

(شام بیاتی تیره ای از ایل بیات می باشد

بعد از ورود ایل بیات به همراه دیگر ایلات ترک اوغوز

به غرب رودخانه جیحون و فلات قاره ایران در زمان سلجوقیان

ایل بیات بنا به عواملی دچار فروپاشی گردید بخشی از بیات ها

به منطقه شام(دمشق) رفتند که به شام بیاتی مشهور هستند

بخشی از آنها در لبنان(شهر طرابلس) و بعضی در سوریه باقی مانده اند

که هنوز فرزندان آنها در این کشورها زندگی می کنند قبلا به آنها

در مطلبی تحت عنوان مناطق بیات نشین اشاره نموده ام

(لازم به ذکر است به ترکها در کشور های عراق ، لبنان و سوریه

ترکمان یا ترکمن می گویند) گروهی از بیات های شام به سمت آناطولی

برگشتند که بخشی از آنها امروزه در استان غازی عینتاب ترکیه 

زندگی می کنند 

اما بخشی از آنها نیز دوباره وارد سرزمین ایران شدند

شام بیاتی ها بعدا از متحدین ایل قاجار گشتند بطوری که بعضی از 

بزرگان این تیره در منابع تاریخی تحت نام " قاجار شام بیاتی " 

اسم برده شده اند

با تاسیس سلسله قاجار در تهران بخشی از تیره شام بیاتی در

شهر تهران ساکن شدند

هم اکنون تیره شام بیاتی در استان های گلستان و گیلان و مازندران 

زندگی می کنند)

10_ محمد خان شامبیاتی

11_ محمد علی خان قاجار شامبیاتی

12_ محمد قلی خان (قاجار) شامبیاتی

13_ اسماعیل خان قاجار شامبیاتی

14_ امام قلی خان شام بیاتی

سلسله بارکزایی :

آخرین سلسله پادشاهی در کشور افغانستان بود

تعدادی از ترکان بیات افغانستان توانستند در این سلسله صاحب منصب شوند

1_ عبدالرزاق خان وزیر :

از صاحب منصبان دربار بود

2_ میرزا عبدالسمیع خان وزیر :

از صاحب منصبان دربار بود

3_ محمود خان بیات :

از بزرگان بیات های افغانستان و عضو شورای رهبری قیام

ضد انگلیس در رمضان1297(1841 میلادی) بود

4_ تاج محمد بیات :

از فرماندهان سوار نظام بیات ها بود که در جنگ امیر شیرعلی خان

با امیر محمد اعظم خان در شش گاو غزنی کشته شد

5_ مسجدی خان بیات :

 از فرماندهان سوار نظام بود که امیر حبیب الله خان به او مقام

سرهنگی داد او از بیات های غزنی بوده است

6_ ابوالقاسم بیات :

از فرماندهان شرکت کننده در جنگ استقلال افغانستان از

انگلستان بوده است

7_ شیر احمدخان بیات :

حاکم جاغوری و مالستان بود که در جنگ استقلال همراه با بیات ها شرکت داشت

8_ سردار عبدالواحدخان بیات

9_ سردار محمدعسکر خان بیات

10_ سردار محمد ابراهیم خان بیات

11_ سردار عسکرخان بیات

12_ سردار غلام حیدرخان بیات و دیگران اشاره نمود

(منبع :  معرفی قوم بیات افغانستان تهیه شده توسط

بیات های افغانستان)

علاوه بر اسامی نام برده شده در این مقاله همانطور که 

قبلا در مقاله ای تحت عنوان " ایلات و طوایف منشعب شده از قوم بیات "

توضیح دادم بعضی طوایف قوم ترک بیات به مرور زمان از این قوم

دچار انشعاب شده و دچار تغییر نام گردیدند 

لذا بزرگان و صاحب منصبان این ایلات و طوایف منشعب شده

با نامهای ایلات و طوایف منشعب شده از قوم بیات در منابع

تاریخی ذکر شده اند برای آشنایی با آنها می توانید به لینک

زیر مراجعه کنید

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-54/%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B4%D8%B9%D8%A8-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D9%88%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

واقفین وخیرین بیات

واقفین و خیرین بیات

در این مطلب به معرفی چند نفر از واقفین و خیرین طایفه ترک بیات

خواهیم پرداخت پیشاپیش از هم طایفه ای های بیاتم به علت این که

به دلیل محدودیت در نوشتن و بی اطلاعی نمی توانم لیست کاملی

از افراد خیر و واقف طایفه بیات را در این مطلب بنویسم عذر خواهی

می نمایم

1 _ امام وردی خان بیات مختاری :

جناب امام وردی خان بیات مختاری در ابتدای سلطنت

ناصر الدین شاه قاجار به سمت حاکم نیشابور در خراسان منصوب

گردید وی از بیات های منطقه نیشابور بود ترکان بیات خراسان بصورت

متوالی از سلسله صفویه تا قاجاریه حاکم منطقه نیشابور بودند

خود وی نیز آخرین حاکم از طایفه بیات های منطقه نیشابور بود

امام وردی خان بیات مختاری به همراه همسرش  در سال

1271 هجری قمری یک قطعه باغ مشهور به باغ رضوان

یک قطعه باغ دیگر مشهور به باغ سنجلیه ، 10 سهم آب از قنات

و محل زراعت سنگویی ، دو سهم آب از محل زراعت

توزنده جان و زمین باغ تماما و 9 سهم حمام بازار واقع در

نیشابور را وقف کردند (1)

همچنین از وی دو امر وقفی دیگر باقی مانده است که تا به امروز

به آن ها عمل می گردد

1_ مراسم قرآن خوانی (صفه) در حرم امام رضا (ع)

او در وقفنامه ای که حدود یک قرن و نیم پیش

(زمان ناصرالدین شاه قاجار)

ثبت نموده است درآمد حاصل از موقوفه ای را برای مخارج این مراسم

وقف نموده است امام وردی خان بیات مقرر کرد که خادمان حفاظ در

رواق توحید خانه (یکی از رواق های شمالی حرم مطهر و بین

رواق دار الفیض و صحن انقلاب) صبح و شام قرآن مجید را

تلاوت کنند و 12 بند توسل خواجه نصیر الدین طوسی را هم بخوانند

حفاظ بر اساس وقفنامه موظف هستند در مراسم صفه هر نفر در شام

یک جزء و در صبح یک جزء قرآن تلاوت کنند

این مراسم در زمان حال نیز در حرم مطهر امام رضا(ع) اجرا می گردد

2_ موقوفه ویژه عزاداری دهه آخر صفر در نیشابور

امام وردی خان بیات بخشی از اموال خود را با هدف ترویج مراسم

تعزیه و سوگواری دهه آخر صفر در شهر نیشابور وقف بر آستان

مقدس امام رضا (ع) نموده است بر حسب نیت واقف باید در

روزهای رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام رضا (ع) مراسم

عزاداری همراه با ختم کامل قرآن کریم و خواندن سوره الرحمن

مداحی ، سخنرانی و پذیرایی از شرکت کنندگان با صرف نهار صورت گیرد

این مراسم در زمان حال نیز در شهر نیشابور انجام می گردد

2_ محمد مراد خان بیات :

محمد مراد خان بیات از بیات های منطقه زرندیه در استان مرکزی بود

وی در زمان محمدشاه قاجار می زیسته و از فرماندهان ارتش قاجار

در آن منطقه بوده است ایشان دو دانگ از منطقه پرندک(رحیم آباد)

در نزدیکی ساوه در استان مرکزی را وقف عزاداری امام حسین (ع)

نموده است هم اکنون وقفنامه ایشان در اداره اوقاف شهرستان زرندیه

محفوظ است

3_ ملاعباس بیات ایروانی مشهور به میرزا آقاسی :

ملاعباس بیات ایروانی معروف به میرزا آقاسی صدر اعظم محمدشاه قاجار بود

در زمان صدارتش تکیه ای را در تهران ایجاد کرد که بسیار بزرگ بود

لازم به توضیح است تکیه محلی است که جهت انجام مراسم

عزاداری دهه عاشورا و مراسم تعزیه از آن استفاده میشده است

تکیۀ حاج میرزا آقاسی، معروف به تکیۀ عباس‌آباد در میدان ارگ قرار داشت. 

سازندۀ تکیه حاج میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه بود 

و آن را در زمان صدراعظمی خود (۱۲۵۱-۱۲۶۴ق) ساخت 

و بنا بر ضبط آمار دارالخلافۀ تهران «تکیۀ جناب صدراعظم» نیز نامیده می‌شد

تکیۀ حاج میرزا آقاسی بسیار بزرگ بود و روزنامۀ وقایع اتفاقیه 

در شرح وزش باد و پاره کردن و فروانداختن چادر آن (در روزنامه به نام تکیۀ دولت آمده است) 

به بزرگی چادر اشاره می‌کند 

و می‌نویسد: چادر تکیه ۵۲ ذرع طول و ۳۲ ذرع عرض آن بود که با ۹ دیرک بر پا شده بود؛ 

در صورتی که چادر تکیه‌های بزرگ دیگر را معمولاً با ۳ تا ۶ دیرک برمی‌افراشتند 

(شم‌ ۴۰؛ نیز نک‌ : شهیدی، ۲۴۶)

(چنانچه قبلا توضیح دادم عباس بیات ایروانی مالک منطقه عباس آباد تهران بود

که نام این منطقه هم از اسم او گرفته شده است برای همین

تکیه میرزا آقاسی به تکیه عباس آباد(مالک عباس آباد) هم معروف بود)

 4_ حاج ذوالفقار بیات :

جناب حاج ذوالفقار بیات از بیات های شهر اراک بودند به سبب

موقوفات ایشان و همچنین ساخت مدرسه صمصامی بیات که

دومین مدرسه ملی ایران می باشد خاندان بیات امروزه

در اراک دارای نامی خوش می باشند بخشی از موقوفات

ایشان در روستای حصار کزاز در استان مرکزی واقع شده است

عکس بالا متعلق به مدرسه صمصامی شهر اراک می باشد

5_ شام بیاتی :

با تاسیس سلسله قاجار در تهران بخشی از تیره شام بیاتی در

شهر تهران ساکن شدند

آنها در شهر تهران در محله عودلاجان در کوچه 

شام بیاتی ساکن شدند

پیر قلی خان شام بیاتی در دوران آقا محمد خان قاجار مسجد و آب انباری 

نزدیک به کوچه شام بیاتی در محله عودلاجان تهران احداث نمود 

در زمان کشیدن خیابان سیروس ، مسجد و آب انبار در مسیر قرار گرفتند

(تاریخ تهران/حجت بلاغی/جلد 2)

همچنین مسجد شیخ عبد النبی نوری در نزدیکی محله عودلاجان تهران قرار دارد

که در سال 1303 هجری قمری به همت محمد رحیم خان شام بیاتی و

حبیب الله خان شام بیاتی احداث گردید که در سال 1306 هجری قمری به

پایان رسید

منابع : http://tehrannameh.com/list/%D8%A2/%D8%A2%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86

http://safarnevis.com/?p=4227

6_ مرحومه خانم زرین تاج بیات :

مرحومه خانم زرین تاج بیات فرزند محمدرضا بیات از بیاتهای

استان مرکزی بودند ایشان مالک سه دانگ از روستای گوار بوده است

مرحومه خانم بیات به همراه مرحوم همسرشان از بزرگترین خیرین

اراک بوده اند مشارکت در ساخت بیمارستان قدس در شهر اراک

تاسیس دبیرستان و درمانگاه در شهر اراک و شهرهای قم و مشهد

از موقوفات ایشان و همسرشان بوده است ایشان بسیاری

از زمین هایشان در روستای گوار را به صورت اقساطی به

کشاورزان واگذار کردند که بعدها بسیاری از این اقساط را

بخشیدند ساخت جاده ، مدرسه و حمام برای روستای گواه

از دیگر خدمات ایشان است به سبب این امور نیک

مرحومه خانم بیات در بین مردم روستای گوار دارای نام نیکی می باشد

7_ مرحومه خانم قدس السلطنه بیات :

ایشان از بیات های استان مرکزی بودند اولین مدرسه ای

که برای آموزش دختران در کمیجان ساخته شد بنا به روایتی

زمین آن مدرسه از طرف خانم قدس السلطنه بیات اهداد گردید

ایشان قبلا نیز زمین محل احداث درمانگاه کمیجان را اهدا کرده بود

خانم قدس السلطنه بیات در سالهای آخر عمر زمین قلعه بزرگش

در اراک را که 7000 متر مربع مساحت داشت برای احداث

بیمارستان معروف قدس اراک از قرار متری  یکصد تومان در

اختیار دکتر اکبر بهادری قرار داد و چون برای بیمارستان بود

متری بیست تومان هم تخفیف داد ایشان سهام خود در

بیمارستان قدس اراک را به بیمارستان وقف نمود تا

بیماران فقیر رایگان معالجه شوند

8_ دکتر اکبر بهادری :

دکتر اکبر بهادری از ایل بزچلو بیات است

ایشان علاقه زیادی به گسترش خدمات پزشکی و بهداشتی

در جامعه داشت از جمله می توان به کمک ایشان

به خانم قدس السلطنه بیات برای احداث بیمارستان قدس

در شهر اراک اشاره کرد که با جمع آوری پزشکان مجرب

از دیگر شهرها در ارتقای کیفیفت بیمارستان قدس اراک نقش مهمی داست

(قبلا در مطلبی تحت عنوان طوایف و ایلات منشعب شده از قوم ترک بیات توضیح دادم

ایل بزچلو یکی از ایلات متعلق به قوم بیات است که نام اصلی آن بزچلو بیات است

و به مرور زمان به اختصار بصورت بزچلو درآمده است

(رجوع شود به مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه

علی ابوالقاسمی/ تاریخنامه خوارزمی/ شماره بیستم/ زمستان 1396))

9_ صفر بیات مانیزانی :

آقای صفر بیات مانیزانی، دبیر بازنشسته آموزش و پرورش، متولد 1305

در ملایر یکی از واقفین نوع دوستی است که ملکی

به ارزش 3 میلیارد تومان را وقف خاص نمود 

ایشان زمینی به متراژ 144مترمربع را در اختیار

شهرداری و شورای شهر ملایر قرار داد تا با احداث ساختمانی

در دو طبقه، درآمدی برای ایتام نیازمند شهرستان حاصل گردد.

در طبقه همکف 9 باب مغازه احداث گردیده که درآمد حاصله از آن

صرف ایتام خواهد شد و در طبقه اول نیز یک درمانگاه عمومی خیریه

احداث شده است که در حال حاضر در مرحله تجهیز می باشد

مقرر شده است که درمانگاه تحت عنوان دارالایتام 

مرحومه زیبا بیات مانیزانی ( مادر آقای بیات) نامگذاری شود

این خیر بزرگوار قبل ازاین مدرسه " سرگرد بیات" را نیز

وقف نموده است برای ایشان از الله متعال سعادت و

طول عمرشان را خواستاریم

لازم به ذکر است استان همدان از

دیرباز دارای جمعیت زیادی از طایفه بیات می باشد

که در نقاط مختلف استان پراکنده اند

10_ احسان الله بیات :

آقای احسان الله بیات متولد سال 1963 میلادی در کابل است

ایشان از ترکان بیات کشور افغانستان می باشند

خانواده وی از تجار سرشناس در کشور افغانستان بودند

ایشان در سال 1979 میلادی به کشور آمریکا مهاجرت نمود

و در رشته مهندسی برق فارغ التحصیل شد

پس از سقوط طالبان به کشور افغانستان برگشت 

و اقدام به تاسیس شرکت افغان بیسیم نمود

همچنین ایشان بنیاد خیریه بیات را که در کشور افغانستان

به امور خیریه می پردازد تاسیس نموده است

به منظور گسترش علم و دانش در افغانستان

از دانشگاه(پوهنتون) آمریکایی کابل بسیار حمایت کرده است

همچنین در سال 1397 هجری خورشیدی

انستیتو تکنولوژی بیات را در دانشگاه آمریکایی کابل تاسیس نمود

11_ خانم صالحه بیات :

بیمارستان صالحه بیات در شهر بلخ در کشور افغانستان قرار دارد

12_ حاج قنبر علی بیات پور :

مرحوم حاج قنبر علی بیات پور از بیات های منطقه استان فارس

بود ایشان از تیره بیات قارا اولی از ایل بیات بودند

بخشی از این تیره در محله باسکول حاج قنبر(سید آباد)

در شیراز که مابین میدان کلبه سعدی و چهارراه ادبیات است

سکنی گزیدند و جناب حاج قنبر علی بیات پور در آنجا اقدام به ایجاد

باسکولی نمودند که امروزه وجود ندارد ولی آن محله در شیراز به

اسم ایشان یعنی باسکول حاج قنبر مشهور است از کارهای خیری

که ایشان به آن اقدام نمودند ساخت برج ساعت حرم حضرت

سید علاالدین حسین (ع) معروف به آستانه در شیراز است

قبر ایشان در قسمت پایینی برج ساعت یعنی جایی که امروزه

دفتر امور خدام می باشد واقع شده است

عکس بالا متعلق به حرم حضرت سید علاالدین حسین (ع) در

شهر شیراز است

در گوشه سمت چپ عکس برج ساعت حرم مطهر ساخته شده

بوسیله مرحوم حاج قنبرعلی بیات پور را مشاهده می نمایید

13_ اهدای عضو :

در سال های اخیر با پیشرفت علم پزشکی امکان اهدای عضو

و کمک به دیگر انسان های نیازمند در این زمینه فراهم شده است

بنده نگارنده این مطلب از تیره بیات مستعلی بیگ از ایل بیات

هستم متاسفانه در سال های اخیر دو تن از جوانان

تیره بیات مستعلی بیگ به نام های مرحوم بیژن اسفندیاری بیات و

مرحومه ریحانه(فردوس) اسفندیاری بیات به رحمت خداوند رفتند

اقدام نیکی که صورت گرفت هدیه اعضای بدن این عزیزان به دیگر

بیماران نیازمند بود خداوند گرامی چه زیبا در قرآن مجید می فرماید :

مِنْ أَجْلِ ذَٰلِکَ کَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ

 أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا

  أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا ۚ وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ کَثِیرًا مِّنْهُم

  بَعْدَ ذَٰلِکَ فِی الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ 32

به همین جهت، بر بنی اسرائیل مقرّر داشتیم که هر کس، انسانی را

بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی

همه انسانها را کشته؛ و هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد،

چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است...

بنده در روز اول که اقدام به ایجاد وبلاگی در مورد تیره بیات مستعلی بیگ

نمودم در ذهنم به نوشتن تعداد محدودی مطلب در مورد تیره بیات

مستعلی بیگ می اندیشیدم ولی با گذر زمان و وسعت بخشیدن به

مطالعاتم متوجه شدم که تیره بیات مستعلی بیگ شاخه کوچکی

از درخت پهناوری به اسم طایفه ترک بیات(بایات) است که اگر قرار

باشد دیدی همه جانبه به تاریخ و فرهنگ تیره بیات مستعلی بیگ

داشته باشم باید به شناخت کلی این درخت پهناور یعنی طایفه بیات

بپردازم طایفه ای که دارای جمعیتی بسیار زیاد می باشد و در

در گستره جغرافیایی بزرگی است که چندین کشور را شامل می شود

چه زیبا حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب (ع) می فرمایند که

اقوام و خویشان انسان مانند ریشه های او هستند

این مطلب آخرین مطلبی است که در مورد طایفه ترک بیات می نویسم

هم طایفه ای ها و هم تباران گرامی اگر در مطلبی نیاز به ویرایش یا

اضافه نمودن نکته ای دیدند برای بنده ارسال نمایند بنده سعی می کنم

تا زمانی که در توانم باشد این وبلاگ را زنده و پویا نگه دارم

همانطور که طایفه بیات در طول تاریخ طایفه ای پویا و تاثیر گذار بوده است

بنده الحمدالله  توانستم بیش از 50 مقاله را در مورد طایفه بیات

گردآوری نمایم که بعضی از آن ها از منابعی دیگر آورده شده اند

که بنا بر حفظ امانتداری اسم منابع آن ها را تا آنجا که در توانم بود

به همراه مقاله ها آورده ام و بسیاری از مقالات هم حاصل نگارش

و تحقیقات این جانب می باشد که الله متعال بنده را در این راه کمک

فراوانی نمود در جمع آوری و نگارش مقالات سعی نموده ام به

ارزش های اسلامی پایبند باشم

امیدوارم مقاله " واقفین و خیرین بیات " کمک به گسترش سنت

حسنه وقف و کارهای خیری مانند اهدای عضو در بین

هم تباران بیاتم نماید و برای بنده نیز باقیات صالحات باشد

محمد احمدی ( بیات اوغلو )

 بو عزیز لر ایچین و اجداد لاریمیز ایچین فاتحه و صلوات چکیز

ولایت بیات

ولایت بیات

در این مقاله به معرفی ولایت بیات خواهیم پرداخت در کتب و منابع

تاریخی به سرزمین کوچکی بر می خوریم که به اسم ولایت بیات

آمده است

اما برای پاسخ به این سوال که محل جغرافیایی این مکان کجا بوده و علت

نامگذاری آن به ولایت بیات چیست ؟ نیاز به گفتن پیش مقدمه ای

است که قبلا آن را چند مرتبه در مقالات مختلف بیان نموده ام

بیات(بایات) نام یکی از 24 طوایف ترک اوغوز تبار است که در زمان

گسترش سلسله سلجوقی به همراه دیگر طوایف ترک غزتبار به

غرب رودخانه جیحون و فلات قاره ایران وارد گردید و مدتی بعد بنا

به عواملی دچار فروپاشی گردید و تیره های مختلف طایفه بیات

در نقاط مختلف پراکنده گردید در این بین یکی از تیره های پرجمعیت

طایفه بیات به غرب کشور ایران و منطقه پشتکوه لرستان

(شامل مناطقی از استان ایلام و شمال خوزستان امروزی) رفته بودند

که گویا در زمان ضعف سلسله سلجوقی که یکپارچگی این

سلسله از بین رفته بود و وارثان این سلسله در نقاط مختلف ایران

حکومت های کوچک و محلی سلجوقی را تشکیل داده بودند که

به حکومت های اتابکان سلجوقی معروف هستند بیات هایی که به

منطقه پشت کوه لرستان رفته بودند موفق به تشکیل حکومتی محلی

و کوچک در آن منطقه شدند که دوام چندانی نیافت و در حدود

سال 600 هجری قمری به دست شجاع الدین خورشید بن ابی بکر

موسس سلسله حکومت اتابکان لر کوچک از بین رفت (مستوفی

1387 :553 ) و افراد تیره بیات در منطقه پشت کوه لرستان

پراکنده گردیدند این منطقه تا مدتها بعد از انقراض حکومت بیات ها و

پراکندگی بیات های آن منطقه به اسم ولایت بیات مشهور بوده و

در منابع مختلف تاریخی به آن اشاره می شد

گویا نوادگان آنان که هنوز در آن مناطق زندگی می کنند دیگر قادر به

تکلم به زبان ترکی نیستند در مورد چگونگی تاسیس این حکومت و

سلاطین آن اطلاعی در دست نیست اما در منابع مختلف تاریخی به

این ولایت اشاره شده است که در ادامه آن ها را بیان خواهم نمود

بر اساس اشارات منابع تاریخی و جغرافیایی می توان فهمید

که ولایت بیات از نزدیکی بندنیجین ( مندلی امروز در خاک عراق )

شروع میشده و مناطق باکسیا و بادریا یعنی شهر های

بلدروز و بدره و قسمت هایی از استان واسط و میسان در کشور

عراق و شهرستان دهلران در استان ایلام امروزی و بخشهایی از

دشت های شمال خوزستان امروزی را در بر می گرفته است

1 _ نخستین اشاره به نام بیات در منطقه عراق عرب در کتاب

ابن اثیر است

2 _ مقاله آل پرچم از آغاز تا فرجام فصلنامه تاریخی خوارزمی

ش 18 ، پاییز 1396

3 _ مستوفی در خصوص بندنیجین یا شهر امروزی مندلی

می نویسد : شهر کوچی است و به آب و هوا و محصولات مقابل

بیات حقوق دیوانیش هفت تومان و شش هزار دینار است

( مستوفی ص 41 )

به مرور از وسعت این ولایت کم شده بطوریکه در متون تاریخی عهد

صفویه و قاجار بیشتر با نام قلعه بیات شناخته می شده است

در حال حاضر ولایت بیات محدود به یک دشت کوچک در بخش موسیان

شهرستان دهلران گردیده است وجود روستایی با نام بیات در

بخش موسیان و دو روستا با نام های بیاتیون ارشد و بیاتیون آصف

در جنوب دزفول که امروزه به شهر دز آب یا امامشهر تغییر نام داده است

همچنین وجود روستای البیات در دشت عباس خوزستان در کنار رودخانه

میمه که گروهی از بیات ها در آنجا بوده اند و آنجا را ترک می کنند و 

اکنون روستایی عرب نشین است گواهی بر این مدعا هستند

نخستین اشاره به ولایت بیات در کتاب جهانگشای جوینی است

به هنگام لشکرکشی هولاکو به بغداد او لشکر خود را از سه قسمت

روانه بغداد نمود سوغونجاق نویان و بایجونویان از راه اربیل و شهر زور

و دقوقا ، کیت بوقانویان و انکیانویان از راه لرستان و ولایت بیات

و خود هولاکو از راه کرمانشاهان و حلوان (جوینی 1387 : 3/857)

وی همچنین از بر انداختن باجهای قدیم بلاد تستر و بیات سخن به

میان آورده است (جوینی 1387 :1/135)

خواجه رشید الدین فضل الله همدانی  در مکتوبات خود خطاب به

فرزندش امیر شهاب الدین حاکم تستر و اهواز جدول وجوهات دیوانی

خوزستان را ذکر می کند در این جدول ولایت بیات  از ولایات خوزستان

نام برده شده است (همدانی 1945 :123)

همچنین در مکتوب سی و سوم به خواجه سراج الدین دسفولی

می نویسد :(ولایت بیات را به روسا و صدور آنجا بوجهی معین بضمان

دهند) خواجه در ادامه می نویسد : ( قریه کوخات در بیات واقع است

را به ملکیت خواجه در آورده در آنجا زراعت نموده آبادش نمایند )(177)

حمدالله مستوفی در دو اثر خود به ولایت بیات پرداخته است

وی در نزهت القلوب می نویسد بیات قصبه ایست و بادرایا و باکسایا

دو قصبه دیگر است و با چند موضع از توابع بیات است در بیات آب روان

نیز تلخ است( احتمالا رود تلخاب امروزی مد نظر است ) اما آب کاریزش

که بر یک فرسنگی بیات است خوش طعم بود(مستوفی 1336 :41)

مستوفی در دیگر اثرش یعنی تاریخ گزیده در خصوص ولایت بیات آورده

که شاه شجاع الدین خورشید(حک621_580) اتابک لرستان که از

دست اندازیهای مکرر ترکان بیات به متصرفات خویش خشمگین بود

فرزندش بدر و سیف الدین رستم را برای سرکوبی حاکم بیات بدان سو

گسیل کرده شکست سنگینی بر آنها وارد نمود در نتیجه حاکم بیات

هزیمت یافت و قلمرو او که به ولایت بیات مشهور بود در تصرف لران

در آمد(مستوفی 1387: 553)معینی و بدلیسی این مطالب را عینا

نقل نموده اند(نطنزی 1387 : 50 ، بدلیسی 1377 : 35 )

در قرون بعد ولایت بیات بر حوزه محدودی اطلاق می شد که

مشهورترین ناحیه آن قلعه بیات بر سر راه شوشتر و عراق عرب

بوده است در متون صفویه بیشتر به قلعه بیات اشاره گردیده از جمله

درسال948 قمری ابراهیم خان ذوالقدر و حسین جان سلطان روملو

مناطق دزفول و ولایت بیات را مورد تاخت و تاز قرار دادند

( ترکمان 1350 : 95 /1 ،روملو 1349 : 38 ، قاضی قمی

1383 :295 /1 ، عبدی بیگ شیرازی 1369 :101 )

همچنین اشاره شده که القاس میرزا برادر شاه طهماسب صفوی

به هنگام بازگشت بعد از شکست در عصیان سال 955 قمری

از طریق دزفول و قلعه بیات به بغداد بازگشته است

(عبدی بیگ شیرازی 1369 : 101 ، روملو 1349 : 435 ،

قاضی قمی 1383 : 335 ) همچنین در نامه ای که الله وردی خان

در خصوص فتوحات عراق به شاه عباس نوشته به فتح قلعه بیات

نیز اشاره کرده است ( یزدی 1366 : 245 )

همچنین نادر شاه افشار هنگام عزیمت از عراق عرب به خوزستان

 مدتی در این قلعه توقف نمود( استرآبادی 1390 : 223 )

در عهد قاجار شاهزاده محمود میرزا قاجار در سفرنامه خود

به سال 1245 هجری قمری که به لرستان و خوزستان سفر کرده

از وجود تل (تپه) هایی در قریه بیات نام آورده که در دشت بیات

بقعه بسیار بزرگی که آرامگاه یکی از بزرگان است قرار دارد که

آن را سلاطین ساخته اند(قاجار 1390 : 180)

مشیر الدوله تبریزی در شرح ماموریتش برای تشخیص و تعیین

مرزهای ایران و عثمانی در سال های 1271_1265 هجری قمری

قریه بیات را از آبادی های طایفه ترک بیات دانسته که در ولایت

پشتکوه لرستان قرار داشته و همچنین از پراکندگی بیات ها

در توابع شوشتر و دزفول خبر داده است

(مشیر الدوله تبریز 1348: 102) این روستا امروزه در شهرستان

دهلران استان ایلام قرار دارد

همچنین گروهی از طایفه بیات در شهرستان آبدانان استان ایلام

زندگی می کنند که دیگر قادر به تکلم به زبان ترکی نیستند

گویا ویرانه قلعه بیات امروزه در کشور عراق وجود دارد

(لسترنج ص 69 _ 70)