ایل بیات و درخت بید

ایل بیات و درخت بید

شاید از دیدن عنوان این مطلب تعجب کرده باشید و برای شما

سوال باشد که چه رابطه ای بین ایل بیات و درخت بید وجود دارد

اما با بررسی مناطقی که بیات ها در آنجا زندگی می کنند که قبلا تحت

عنوان مناطق بیات نشین نوشته ام به چند مورد اسامی مناطقی

بر می خورید که در آن ها کلمه " بید " وجود دارد

مانند روستای بیدزرد کوار یا روستای بیدزرد باشت یا

روستای لایبید لنجان که هر سه از مناطقی هستند

که جمعیت زیادی از بیات ها در آنجا زندگی می کنند

همانطور که قبلا گفتم بیات ها از ترک های غزتباری هستند

که قبل از ورود به فلات قاره ایران در شرق رودخانه جیحون و

دشت قبچاق زندگی عشایری داشته اند و مطالبی در این مورد در وبلاگ

گذاشتم علاقه و احترام به درخت در بین تمام ترک های مناطق آسیای

مرکزی وجود داشته و بیات ها نیز از این مسئله مستثنی نبوده اند

اما به راستی علت علاقه بیات ها به زندگی در مناطقی که درخت

بید دارند چیست و چرا برای بیات ها زندگی در مناطقی که دارای درخت

بید بوده است اهمیت داشته است؟

جواب این سوال بر می گردد به زندگی عشایری که بیات ها داشته اند

طبیعت و زندگی در دامان آن بزرگترین معلم برای عشایر بوده و هست

علت علاقه بیات ها به زندگی دایمی

در مناطقی که دارای درخت بید بوده است بر می گردد به بزرگترین

ویژگی درخت بید ! بیات ها می دانستند که درخت بید به آب زیادی

نیاز دارد

و هرجا درخت بید وجود دارد قطعا آنجا از منابع آبی پایداری برخوردار است

و هر زمان که بدون شناخت وارد منطقه ای می شدند برای پیدا کردن

منابع آبی دیدن درخت بید بهترین علامت بوده است

همانطور که بیات های قارا اولی وقتی توسط نادرشاه افشار پس از

جنگ کرنال برای اولین بار وارد جنوب ایران و حوالی شیراز شدند

و شناخت قبلی از محیط زندگی جدیدشان نداشتند در منطقه ای

ساکن شدند که دارای درختان بید بود و امروزه به بیدزرد کوار مشهور

می باشد چون می دانستند این منطقه به علت داشتن درخت بید

دارای منابع آبی پایدار می باشد

اما سوال دیگری وجود دارد که چرا از بین روستاهای لایبید لنجان و

بیدزرد باشت و بیدزرد کوار دو اسم آن دارای کلمه " بید زرد "

هستند گفتن این نکته ضروری است که نامگذاری روستای لایبید

توسط بیات ها انجام نشده و توسط ساکنین قدیمیتر آن انجام شده

است اما دو روستای بیدزرد کوار و بیدزرد باشت گچساران که توسط

بیات ها تاسیس شده اند توسط آن ها نامگذاری گردیده است

اما چیزی که در اینجا جلب توجه می کند داشتن صفت زرد (ساری)

برای کلمه بید(سوگوت) می باشد نکته جالب اینجاست که بیات ها

همانطور که قبلا گفتیم پیش از ورود به فلات قاره ایران در

شرق رود جیحون و دشت قبچاق زندگی می کردند

درختان بید آن مناطق از نظر رنگدانه سبز نسبت به درختان بیدی

که در فلات قاره ایران به خصوصی مناطق جنوبی آن هستند

غنی تر هستند و سبزتر به نظر می آیند بطوری که وقتی بیات ها

برای اولین مرتبه با درختان بید در فلات قاره ایران مواجه گردیدند

متوجه شدند برگ این درختان بید نسبت به درختان بید

اطراف رودجیحون و دریاچه آرال دارای سبزی کمتری هستند

و گویا در حال زرد شدن می باشند به همین دلیل

به این درختان بید جدیدی که دیده بودند بید زرد (ساری سوگوت)

می گفتند

حتی بعد از چند قرن زندگی در فلات قاره ایران و آمدن نسل های جدید

بعضی از بیات ها درخت بید را همراه با صفتی که اجدادشان به آنها داده

بودند نام میبردند یعنی بیدزرد(ساری سوگوت) چه بسا که حتی در مورد

علت آمدن صفت زرد به همراه کلمه بید اطلاعی نداشته اند