میرزا آقاسی در آینه خدماتش

میرزا آقاسی در آینه خدماتش

 

ملا عباس بیات ایروانی ملقب به میرزا آقاسی صدر اعظم محمد شاه قاجار

 

از ایل ترک بیات است

 او در  هجری قمری1198  در ایروان به دنیا آمد. تحصیلات نخستین را نزد پدر خود، میرزامسلم، از علمای ایروان، گذرانید. در 1212 به همراه پدرش به عتبات عالیات رفت. در کربلا پدرش او را به آخوند ملا عبدالصمد همدانی* سپرد (شیروانی، ص 613). میرزاعباس تا 1216 در محضر ملاعبدالصمد و دیگران بود و فقه و اصول و معقول و منقول و حکمت طبیعی و الهی آموخت و «سرآمد فضلا و مقبول عرفا» گردید (اعتضادالسلطنه، ص 537؛ فسائی، ج 1، ص 767). همچنین به پیروی از استادش با طریقت تصوف نیز آشنا شد (رجوع کنید به شیروانی، همانجا). پس از مرگ میرزاعبدالصمد، میرزاعباس به مکه مشرف شد و سپس به تبریز رفت و از آن پس حاجی‌میرزا نامیده شد، سپس به ماکو رفت و معلم فرزندان حسین‌خان سردار* شد (رجوع کنید به نصرت ماکوئی، ص 12). وی در سفری که به تبریز رفت با میرزا عیسی فراهانی، قائم‌مقام اول، آشنا شد و به تقاضای او به آموزش میرزا موسی، فرزند وی، پرداخت (جهانگیر میرزا، ص 13). همچنین با فریدون میرزا فرمانفرما (پسر عباس میرزا) الفت یافت و در حدود 1240 به عباس میرزا معرفی شد تا به فرزندان او تعلیم دهد و با مقرری سالیانه هزار تومان این کار را برعهده گرفت (اعتمادالسلطنه، 1357ش، ص 186؛ سعادت نوری، ص 16). مدتی بعد، فریدون میرزا حاکم خوی شد و حاجی میرزا آقاسی را، به عنوان وزیر خود، به آن شهر برد. اما محمد میرزا (بعدآ محمدشاه)، فرزند ارشد عباس‌میرزا که به حاجی تعلق‌خاطر یافته بود، از پدر خود خواست تا معلم او را به تبریز بازگرداند. به فرمان عباس میرزا، حاجی‌میرزا آقاسی از خوی به تبریز بازگشت و از آن پس در خدمت شاهزادگان قاجار، خصوصآ محمدمیرزا، درآمد و از رجال دربار تبریز شد (اعتمادالسلطنه، 1357ش، همانجا).اهمیت او زمانی بیشتر شد که پس از مرگ عباس میرزا در 1249، به محمدمیرزا نوید سلطنت داد (رجوع کنید به سرسی، ص 246؛ نائینی، ص 62)

در هر صورت، پس از مرگ فتحعلی‌شاه از 1250 و اعلام سلطنت محمدشاه، حاجی‌میرزا آقاسی نیز همراه وی راهی تهران شد.تا 1251، که میرزا ابوالقاسم قائم مقام امور مملکت را در دست داشت، حاجی میرزاآقاسی در دربار محمدشاه متنفذ بود. پس از قتل قائم‌مقام در صفر 1251، محمدشاه مقام صدارت اعظمی را به حاجی میرزا آقاسی سپرد (اعتضادالسلطنه، ص 440؛ سپهر، ج 2، ص 656؛ اعتمادالسلطنه، 1357ش، ص 187)(1)

همچنین ازدواج حاج میرزا آقاسی با " عزت النسا خانم " دختر فتحعلیشاه قاجار

بر نفوذ او در دربار قاجار افزود

آنچه باعث شد این مطلب را به شخص میرزا آقاسی 

 

اختصاص دهم قضاوت های نامهربانانه ای است که نسبت به 

 

ایشان شده است در ادامه به تعدادی از اقدامات مثبتی

 

که توسط ایشان و در زمان صدارتشان انجام شده است

 

اشاره می نماییم

انگلیسیها از سیاستهای حاجی میرزاآقاسی، که همچون شاهزادگان و درباریانِ طرفدار انگلیس و دیگر قدرتهای آن زمان نبود، ناراضی و نگران بودند. این نارضایتی با محاصره هرات و دوستی ایران با فرانسه شدت یافت؛ بنابراین، تضعیف حکومت ایران و شخص حاجی میرزا آقاسی در دستور کار دولت انگلستان قرار گرفت. نیروهای انگلیسی جزیره خارک را اشغال و بوشهر را محاصره دریایی کردند و با تقویت و حمایت شورشهای افرادی چون آقاخان محلاتی، محمدتقی خان بختیاری، آصف‌الدوله و شاهزادگان فراری مستقر در بغداد، به دخالت در امور داخلی پرداختند

محمدشاه قاجار بدون توجه به تهدید انگلستان، هرات را محاصره و به تصرف خود درآورد

در محاصره هرات در 1253، حاجی میرزا آقاسی حضور داشت

(اعتضادالسلطنه، ص 454ـ456)

روسها نیز، پس از قرارداد ترکمان‌چای همواره خواستار عقد قرارداد اقتصادی با ایران بودند و از طرف دیگر، روسها با تکیه بر واقعه سفارت و قتل گریبایدوف* (1243) توقعات بیشتری برای تحقق عهدنامه ترکمان‌چای داشتند. روسها در 1262 از حاجی میرزا آقاسی خواستند مجوز لنگر انداختن کشتیهای جنگی آنان را در مرداب انزلی صادر کند. علت اصلی این تقاضا به دست آوردن پایگاه نظامی ثابت در سواحل جنوب دریای خزر بود تا بتوانند گیلان، مازندران و به خصوص استرآباد را ــکه ترکمنها در بخش شرقی آن ناامنی و مزاحمتهایی برای روسها ایجاد می‌نمودندــ تحت نظارت گیرند. مقاومت و پاسخ منفی حاجی میرزا آقاسی در مقابل درخواست دالگورکی، وزیرمختار روسیه، موجب شد که نسلرود، صدراعظم و وزیر امورخارجه روسیه، در نامه‌ای به وی بنویسد که طبق عهدنامه ترکمان‌چای ــکه به کشتیهای جنگی و تجاری روسیه حق نامحدود و سیر آزاد در «جمیع آبهای» دریای خزر را می‌دادــ کشتیهای آنان حق دارند وارد مرداب انزلی شوند (رجوع کنید به سعادت نوری، ص 219ـ220). حاجی در پاسخ به نامه نسلرود، با استدلالهای محکم تقاضای روسها را رد نمود. وی گزارش این اقدامات روسها را به شاه نوشت و در آن، به اعمال روسها برخلاف عهدنامه ترکمان‌چای اشاره کرد (یکصد سند تاریخی، ص 42).

میرزا پس از ترک محاصره هرات به فکر بکارگیری صنایع جدید افتاد

و بدین منظور در حکمی به میرزا محمد خان شیرازی

نایب اول وزارت امورخارجه در 1263 توصیه های موکد

درباره ی مناسبات تجاری با کشورهای دیگر نمود

و نیز سفارش کرد که از فرانسه پنج _ شش استاد کامل

در هر شاخه را به مدت هفت سال برای تعلیم جوانان

به ایران بیاورد .  در این حکم همچنین درباره خرید

تجهیزات نظامی و کتابهای راجع به صنایع جدید توصیه شده

است(اقبال آشتیانی ص 273_275)

اگر چه فکر اعزام محصل به خارج و فراگرفتن فنون جدید چندان

تازه نبود ولی حاجی از طریق جعفرخان مشیرالدوله

در استانبول با اطرافیان محمدعلی پاشا ، بانی اصلاحات جدید

در مصر تماس گرفت تا گروهی محصل را به مصر اعزام نماید

(سعادت نوری ص 112_113) وی همچنین برای ایجاد و 

مرمت قناتها تلاش بسیار کرد و در کاشت درخت توت

برای تغذیه کرم ابریشم در کرمان اهتمام خاص داشت

(مستوفی،ج1،واتسون،ص354)

همچنین آبرسانی به شهر تهران از رودخانه کرج را در

1262 عملی کرد(رجوع کنید به اعتماد السلطنه،

1363_1367ش،ج3،ص1683؛واتسون،همانجا)

یکی از اقدامات مهم ایشان در دوره صدارتش

خرید املاک و احیای قناتها و اراضی موات بود

ایشان املاک خریداری شده را در کتابچه املاک

متعلق به جناب آقائی از بابت آذربایجان و عراق ثبت کرده است

(رجوع کنید به افشار،ص229،231)

در سال 1264 ایشان 1438 روستای آباد را به

محمدشاه ، هبه شرعی کرد و مجموع قباله های 

آنها را به کارگزاران دربار سپرد

(هدایت،ج10،ص345؛اعتمادالسلطنه،1357ش،ص181_182)

محله عباس آباد که منطقه وسیعی است که

از غرب به محله یوسف آباد،از شرق به خیابان شریعتی

،از جنوب به خیابان تخت طاووس،و از شمال به زمینهایی

که از عباس آباد وسیع باقیمانده است محدود میگردد

زمانی متعلق به ملاعباس بیات ایروانی ملقب به میرزاآقاسی

صدراعظم محمدشاه قاجار بود در آن زمان شامل

زمین های زراعی وسیع ، روستایی محصور در قلعه و عمارتی خان نشین

بوده است

(سفرنامه پولاک ترجمه کیکاووس جهانداری / 1368 :46)

(هدایت، ج 10، ص 351ـ352)

هنوز نام وی بر این منطقه باقیمانده و به عباس آباد شناخته می شود

به نوشته عبدالله مستوفی(ج1،ص48)

پیش از سال پایانی صدارتش ،

قباله ای تنظیم گردید که در آن صورت تمام املاک

حاجی میرزا آقاسی که او به شاه واگذار کرده بود

ثبت شد همچنین در آن قباله حاجی میرزا آقاسی

تصریح کرده است که آنچه خریده از پول دولت و

برای دولت بوده است در زمان ناصرالدین شاه نیز

هر چه را که بعد از تنظیم آن قباله خریده بود

حتی خانه خود را یکباره به دولت واگذار کرد و 

با یک عبا به بغداد رفت . همچنین بیشتر

زمینهای خالصه تهران که وسیله تامین نان این 

شهر بود ،  به حاجی میرزا آقاسی تعلق داشت

(همانجا) . حاجی میرزا آقاسی از توجه به وضع

مردم و برقراری عدالت غافل نبود و حداقل

قصد داشت به کشور خود خدمت کند

(واتسون،همانجا) در زمان صدارت او ،

محمدشاه قاجار فرمانی را صادر کرد که طبق آن

شکنجه بدنی منع شد و برده فروشی ،

خصوصا فروش افرادی که به غلامی از طریق

خلیج فارس به ایران آورده می شدند ممنوع گردید(همان،ص352_353) 

همچنین میرزا آقاسی در زمان صدارتش حکم به کور کردن هیچ مخالفی

را نداد تا پیش از صدارت میرزا آقاسی در سلسله قاجاریه و سلسله های

قبل از آن رسم کور کردن شاهزادگان مخالف تاج و تخت پادشاه اجرا

می شد که خوشبختانه صدر اعظم های بعد از میرزا آقاسی نیز

به تبعیت از او این شیوه برخورد با شاهزادگان مخالف را کنار گذاشتند

و این شیوه منسوخ گردید

از اقدامات فرهنگی دوره صدارت

حاجی میرزا آقاسی چاپ و نشر نخستین روزنامه بود

که میرزا صالح شیرازی از سالهای 1253 تا 1255

منتشر کرد . روزنامه بی نامی که ادامه آن 

با عنوان وقایع اتفاقیه در روزگار امیر کبیر منتشر شد

ایشان به نشر علوم اسلامی توجه خاصی داشت و 

برای توسعه حوزه ها و مدارس می کوشید .

به نوشته اعتماد السلطنه(1363ش،ص195_196)

وی در 1257 غالب علما را از سراسر کشور به تهران

فراخواند ؛ از جمله ملا محمد تقی اردکانی را از یزد

به تهران آورده و اداره امور مدرسه فخریه (مدرسه مروی)

را به وی تفویض نمود(برای قول دیگر رجوع کنید به 

آقابزرگ طهرانی،1404،قسم1،ص207؛

همو،1403،ج18،ص261)

حاجی میرزا آقاسی در زمینه های گوناگون

آثاری از خود به جای گذاشته است که عبارتند :

1) رساله چهل فصل سلطانی و شیم فرخی

در حکمت عملی و اداره مملکت که در 1264

در خوی تدوین یافته است

2) نشانه نظامی ایران ، درباره ضرورت وجود 

 نشانهای نظامی تالیف در 1252

3) مصابیح محمدیه ، در مباحث اخلاقی ،

فلسفی و دینی ، در چهارده مصباح

بخشی از این کتاب درباره حضرت مسیح(ع)

، حواریون و تورات و انجیل است .

ظاهرا او در تالیف کتاب الرد علی الغادری

(پاسخ به شبهات کتاب میزان الحق نوشته

فنر آلمانی مراجعه کنید به پادری)

در دوره عباس میرزا با میرزا بزرگ قائم مقام همکاری داشته است

(رجوع کنید به اعتضاد السلطنه ص 539)

که احتمالا خلاصه ای از آن در مصابیح محمدیه 

آمده است سال نگارش مصابیح مشخص نیست

ولی در 1263 ملاصالح خوافی آن را در تبریز 

منتشر کرده است .  حاجی میرزا آقاسی 

شعر نیز می سرود و فخری تخلص می کرد

(رجوع کنید به همان،ص 540)

وی رساله منظومی به نام لطایف المعارف دارد

که در 1257 به خط رضا قلیخان هدایت تحریر شده است

حاج میرزا آقاسی همچنین دارای اختراعی نیز می باشد

که شرح آن را در پایین می خوانید :

در آن عصر و زمان چون موتور پمپ وجود نداشت و استفاده از آب چاهها خالی از اشکال نبود حاجی با فکر و ابتکار خود دلو مخصوصی اختراع کرد که آب کشیدن از چاه را سهلتر و سریعتر می نمود و این دلو بعداً به دلو حاجی میرزا آقاسی موسوم گردید.

اما خاصیت این دلو: سابقاً به انتهای طناب چاه یک دلو می بستند و آب را با همان یک دلو از چاه بیرون می کشیدند. این نوع دلوها از دو جهت مفید فایده نبودند: اولاً به علت عمق چاهها مدتی طول می کشید تا دلو پر شده به سطح زمین برسد و دوباره به ته چاه برود. ثانیاً گنجایش دلو و مقدار آبی که در آن جای می گرفت وافی به مقصود نبود.

 حاجی دستور داد سر طناب را که بر روی چرخ چاه قرار دارد به یکدیگر گره بزنند و چندین دلو در فواصل معین به طناب ببندند. فایده و خاصیتی که این دستگاه اختراعی ابتکاری داشت این بود که دلوها پشت سرهم به ته چاه رسیده پر می شدند و یکی پس از دیگری از چاه خارج و در نهر مجاور خالی می شدند.

 با این ترتیب دیگر وقفه و تأملی وجود نداشت و آب چاه که از دلوهای پشت سرهم به سطح چاه می رسید چون نهر کوچکی در روی زمین جاری بود. دلو حاجی میرزا آقاسی دیر زمانی مورد استفاده بود و هر جا به حسب ضرورت با یک دلو یا دلو حاجی میرزا آقاسی آب از چاه می کشیدند ولی امروز موتور پمپ های کوچک و بزرگ که از چاههای کم عمق و عمیق به سهولت آب کافی بالا می کشند جای همه گونه دلو من جمله دلو حاجی میرزا آقاسی را گرفته است.

 باری، چون دلو موصوف مرتباً در حرکت بوده و کمترین مکث و توقفی نداشت علی هذا افرادی را که متواتراً در حرکت باشند و رفت و آمد آنها بدون وقفه انجام گیرد آنها را به دلو حاجی میرزا آقاسی تشبیه و تمثیل می کنند. (1)

(1) : این مطلب برگرفته از وبسایت بیتوته به آدرس زیر می باشد 

http://www.beytoote.com/fun/proverb/aquarius-mirza2-agassi.html

میرزا آقاسی در زمان صدارتش تکیه ای را در تهران ایجاد کرد که بسیار بزرگ بود

لازم به توضیح است تکیه محلی است که جهت انجام مراسم

عزاداری دهه عاشورا و مراسم تعزیه از آن استفاده میشده است

تکیۀ حاج میرزا آقاسی، معروف به تکیۀ عباس‌آباد در میدان ارگ قرار داشت. 

سازندۀ تکیه حاج میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه بود 

و آن را در زمان صدراعظمی خود (۱۲۵۱-۱۲۶۴ق) ساخت 

و بنا بر ضبط آمار دارالخلافۀ تهران «تکیۀ جناب صدراعظم» نیز نامیده می‌شد

تکیۀ حاج میرزا آقاسی بسیار بزرگ بود و روزنامۀ وقایع اتفاقیه 

در شرح وزش باد و پاره کردن و فروانداختن چادر آن (در روزنامه به نام تکیۀ دولت آمده است) 

به بزرگی چادر اشاره می‌کند 

و می‌نویسد: چادر تکیه ۵۲ ذرع طول و ۳۲ ذرع عرض آن بود که با ۹ دیرک بر پا شده بود؛ 

در صورتی که چادر تکیه‌های بزرگ دیگر را معمولاً با ۳ تا ۶ دیرک برمی‌افراشتند 

(شم‌ ۴۰؛ نیز نک‌ : شهیدی، ۲۴۶)

(چنانچه قبلا توضیح دادم عباس بیات ایروانی مالک منطقه عباس آباد تهران بود

که نام این منطقه هم از اسم او گرفته شده است برای همین

تکیه میرزا آقاسی به تکیه عباس آباد(مالک عباس آباد) هم معروف بود)

همچنین گروهی دیگر از پژوهندگان ، استقلال ایران در زمان وی را ستوده‌اند 

همچنانکه دکتر موسی نجفی- موسی حقانی در روزنامه کیهان می‌نویسند: 

با توجه به ضعف حکومت مرکزی بعد از ترکمنچای، 

حفظ نسبی استقلال ایران 

در زمان محمد شاه و حاجی آقاسی را باید مثبت ارزیابی کرد.

وی در ادامه می‌نویسد:

یکی از عواملی که باعث می‌شود نتوان یک جانبه دربارهٔ محمدشاه 

و حاج میرزا آقاسی صریح قضاوت کرد، 

این است که ایرانی که به دست اینان افتاد، ایران بعد از ترکمنچای بود 

که به هر صورت دولتمردان را سخت در محظور و فشار نگه می‌داشته 

و قدرت و سرعت عمل سیاسی را از آنان سلب می‌کرده‌ است.» 

روزنامه کیهان مورخه ۷ اسفند ۱۳۸۵

همچنین دکتر نوشیروان کیهانی زاده که روزنامه نگار و تاریخنگار هستند

در مطلبی تاریخی که در سایت خویش نوشته اند به میرزا آقاسی هم

اشاره کرده اند و در بخشی از این مطلب در مورد ایشان می نویسند :

در زمینه تضعیف بنیه نظامی ایران و تداوم این ضعف 

اقدام های متعدد دیگر از سوی دولتهای استعمارگر وقت صورت می گرفت 

که پاره ای از این اقدامات از طریق تبلیغات منفی بود. برای مثال:

به استهزا ء گرفتن اقدام میرزا آقاسی ایروانی رئیس الوزراء محمد شاه 

که قسمت قابل ملاحظه ای از پول خزانه کشور را صرف ریختن «توپ» کرده بود. 

این استهزاء با نقشه خارجی صورت می گرفت، که مقام دیگری 

در صدد تقویت بنیه دفاعی ایران بر نیاید. 
«تاریخ» نشان داد که عمل میرزا آقاسی در تقویت ارتش، کار بجایی بود. 

 

نقل از سایت دکتر نوشیروان کیهانی زاده به آدرس :

http://www.iranianshistoryonthisday.com/farsi.asp?GD=11&GM=7#2498

بعد از مرگ محمدشاه قاجار ؛ میرزا آقاسی به عراق رفت

و درتاریخ مرداد ۱۲۲۸ خورشیدی در کربلا درگذشت

قبر مرحوم میرزا آقاسی در شهر کربلا و در حرم امام حسین(ع)

در رواق شمالی معروف به رواق پادشاهان قرار دارد 

هم ایلی های بیات که به زیارت امام حسین(ع)

مشرف می شوند نایب الزیاره بنده هم باشند و

فاتحه ای هم بر سر قبر میرزا آقاسی بخوانند

منبع :

1_ https://rch.ac.ir/article/Details/9318

دانشنامه جهان اسلام

صاحب منصبان قوم بیات

 
صاحب منصبان قوم بیات

در این مطلب به معرفی افرادی از قوم بیات خواهیم پرداخت که در

سلسله های صفویه تا قاجار دارای مقامات کشوری و لشکری بوده اند

سلسله صفویه :

لازم است بدانید قزلباش و شاهسون فقط یک عنوان نظامی

در عصر صفوی است

و معنای قومیت را نمی دهند متاسفانه به اشتباه در کشور افغانستان

قزلباش را به عنوان قومیت در نظر می گیرند

در صورتی که از نظر تاریخی در بین ترکها قومیت قزلباش نداشته و نداریم

1_ عزیز آقا بوزچه لو بیات :

عزیز آقا از فرماندهان شاه اسماعیل اول صفوی بود که بعد از شکست

شیبیک خان ازبک و کشته شدن او در جنگ سر او را بریده و به شاه اسماعیل

هدیه می دهد نقل است که شاه اسماعیل اول صفوی با گفتن جمله

" بو چوخ بهادور " از این هدیه ابراز خوشحالی کرده بعد از این واقعه

به لقب " آدی بهادور " مشهور می گردد و شاه اسماعیل منطقه شمال فراهان

یعنی جنوب کهستان درگزین که امروزه شهر کمیجان می باشد را به

عنوان تیول به او و طایفه بوزچلو می بخشد لازم به ذکر است

منطقه کمیجان تا پیش از این به عنوان بلوک بوزچه لو شناحته می شد

(اسکندر منشی/ج1/ص33)

لازم به ذکر است طایفه بوزچه لو یکی از طوایف قوم ترک بیات است

که در دفاتر مالیاتی مربوط به دوره عثمانی به عنوان اولین طایفه از

بیست طایفه قوم بیات که ساکن در سرزمین های امپراتوری عثمانی بوده اند

از آن نام برده شده است بعد از ورود آن ها به ایران دوره آغ قویونلو ها

و یخصوص صفویه تحت عنوان ایل بوزچه لو شناخته شده اند
برخی از امرای خاندان بوزچه لو با قدرت گیری

اوزون حسن به آغ قویونلوها پیوستند(طهرانی 1978:148)

صحیح این است که از آن ها تحت عنوان " بوزچه لو بیات " نام برده شود

(مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه

علی ابوالقاسمی/تاریخنامه خوارزمی/شماره بیستم/ زمستان 1396)

(سومر 329_1390:328)

2_ سلیمان بیگ بیات :

از بزرگان دولت صفویه و امرای ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول بود

(نویدی ص 111 تاریخ قزلباشان ص 24)

3- حسن بیگ بیات یوزباشی :

برادر سلیمان بیگ بیات و از سرداران

دولت صفویه در زمان شاه طهماسب اول بود
(نویدی ص 111 تاریخ قزلباشان ص 24)

4_ امیرشاه بیگ بیات :

از سرداران ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

5_ سیف بیگ بیات :

از سرداران ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

6_ حاج اویس بیگ بیات :

از سرداران ارتش صفوی در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

7_ علی سلطان بیات :

از سرداران و حکام صفویه در زمان شاه طهماسب اول صفوی 

و از بزرگان بیات ها بود

(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 130)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

8ـ سلطان علی بیگ بیات :
از فرماندهان ارتش صفوی و سرداران شاه محمدخدابنده از

سلاطین صفوی بود که در جنگ با عثمانی در سال 993 هجری قمری کشته شد

(کتاب دون ژوئن ، تالیف اروج بیک بیات ، ترجمه مسعود رجب نیا ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ،

تهران 1338 ، صفحه 209 ، 218 ، 225 ، 226 )

9ـ حسینعلی بیگ بیات :

برادر سلطان علی بیگ و از امرای شاهسون و نخستین سفیر شاه عباس اول صفوی به اروپا بود

تصویر بالا متعلق به حسینعلی بیگ بیات است که در جریان

سفرش به اروپا از او در شهر پراگ به سال 1601 میلادی

کشیده شده است

( او در این نقاشی ملبس به لباس بزرگان دربار صفویه است )

(اروج‌بیگ، ص 268ـ269؛ فلسفی، ج 4، ص 1475ـ1477)

10ـ اروج بیگ بیات :
از اعضای گروه اعزامی شاه عباس اول به اروپا بود وی فرزند

سلطان علی بیگ بیات می باشد

همچنین از فرماندهان شاهسون شاه عباس اول درجنگ با ازبکان بود

(کتاب  اثر اروج بیگ بیات  Relaciones

اروج‌بیگ‌بن‌سلطان‌علی‌بیگ، دون ژوان ایرانی، ترجمه مسعود رجب‌نیا)

11_ علیقلی بیگ بیات :

از فرماندهان شاهسون شاه عباس اول درجنگ با ازبکان

و از اعضای گروه اعزامی توسط شاه عباس اول صفوی به اروپا بود
(رجوع کنید به اروج‌بیگ، ص326ـ340؛ فلسفی، ج4، ص1484)

12_ محمود سلطان بیات :

محمودسلطان بیات از فرماندهان  شاهسون شاه عباس اول بود که درحمله

عبدالمومن خان ازبک به خراسان کشته شد

در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم شاهسون اسفراین  ، 

سبزوار و نیشابور بود
(اسکندر منشی ص ۳۳۳- ۳۳۷ -۳۳۹ - ۷۹۴)

13_ محمد سلطان بیات :

محمد سلطان بیات در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم شاهسون اسفراین  ، 

سبزوار و نیشابور بود ( اسکندربگ صفحه 1035 )

وی فرزند بابا الیاس بیات و برادر محمود سلطان بیات از

بزرگان بیات های خراسان بود
(اسکندر منشی ص ۳۳۳- ۳۳۷ -۳۳۹ - ۷۹۴)

14_ اغورلو سلطان بیات :

از سرداران شاهسون شاه عباس اول صفوی و حاکم  شاهسون کزاز و کرهرود(اراک) بود

ایشان همچنین حکومت منطقه بروجرد و لرستان را نیز بر عهده

داشته است ( به نقل از تاریخ مسعودی  و تاریخ سردار اسعد )

در آخرین منصب حکومتی از طرف شاه عباس اول به سمت حاکم

همدان منصوب شد و با حمله شاهوردی خان لر به مقر حکومت

اوغورلو سلطان او کشته شد و شاه عباس اول شخصا برای انتقام

همراه با سپاهش راهی لرستان شد و سپاه شاهوردی خان لر را

نابود و او را کشت
(اسکندرمنشی ص ۳۵۲ـ۳۵۳ بدلیسی ص ۸۱ـ۸۲ تاریخ قزلباشان همانجا)

15_ شاهقلی سلطان بیات :

برادر اغورلو سلطان بیات بود که بعد از مرگ برادرش

شاه عباس اول صفوی تمام مناصب موروثی برادرش را به او تفویض کرد

و بجای او حاکم شاهسون مناطق تحت حاکمیت برادرش شد
(اسکندرمنشی ص ۳۵۲ـ۳۵۳ بدلیسی ص ۸۱ـ۸۲ تاریخ قزلباشان همانجا)

16_ طهماسب قلی سلطان بیات :

پسر محمد سلطان بیات است و در روزگار شاه عباس حاکم شاهسون شوشتر ،

دزفول و خوزستان بود (همو ، 3/1809)(اسکندر بیگ ترکمان)

17_ محمد بیک بیات :

از فرماندهان قزلباش صفوی و فرمانده قشون بیات ها

در منطقه قندهار بوده است (سال1002  هجری قمری)

همچنین سمت للگی ( سرپرستی ) مظفر حسین میرزا

پسر سلطان حسین میرزا برادرزاده شاه طهماسب را نیز

بر عهده داشته است (همو ، 2/755-764)

لازم به ذکر است للگی عنوان شغلی در دربار صفوی

بوده است که به سرپرستان شاهزادگان صفوی

گفته می شده است آنها وکیل شاهزادگان نابالغ بودند

مقام للگی همیشه در اختیار قزلباشان بوده است و

نسبت به آن حساسیت ویژه ای داشتند

18_ فرخ سلطان بیات :

او حاکم شاهسون دربند و شابران شیروان (در کشور روسیه فعلی )

در زمان شاه عباس بود و فرماندهی

شاهسونهای بیات را در آن منطقه بر عهده داشته است

(همو ، 3/1812)

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1088/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

19_ بیرام(بایرام) علی سلطان قرا بیات :

بیرام علی سلطان قرا بیات بعد از مرگ محمد سلطان بیات به سمت

حاکم شاهسون نیشابور منصوب گردید

( اسکندر بیگ ترکمان _تاریخ شاه صفی / ص 268)

20_ یارعلی سلطان بیات :

از امرای شاهسون در زمان شاه عباس اول صفوی

و حاکم شاهسون در قلعه بایزید بود امروزه قلعه بایزید

به شهر بایزید تبدیل گشته است

و در کشور ترکیه در جنوب غربی منطقه آرارات قرار دارد
(غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر،

چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش)

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

21_ گداعلی سلطان بیات :

از امرای شاهسون در زمان شاه عباس اول صفوی

و حاکم شاهسون در منطقه ماکو بود

شاه عباس اول برای تثبیت جایگاه صفویان در منطقه سیصد خانوار از ایل بیات

را از اطراف کزاز و کره رود واقع در جنوب شرقی همدان به این شهر کوچاند

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

(ترکمان 1387 :741/1-742 ؛ عزیز السلطان ، 1376 :3287/4-3288 ؛

نصرت ماکویی 1373 : 3-4 ؛ افتخاری بیات 1381 : 26)

22_ بدر سلطان بیات :

از امرای شاهسون در زمان شاه عباس اول صفوی

و حاکم شاهسون در منطقه چخورسعد(ایروان در ارمنستان)بود

(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/

نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر

ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)

( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)

23_ حاجی اویس بیگ بیات :
از بزرگان  در زمان شاه اسماعیل دوم صفوی بود
(حک : ۹۸۴ـ ۹۸۵)  (اسکندرمنشی ص ۱۴۳ منجم یزدی ص ۲۹ـ۳۰ حسینی استرآبادی ص ۵۵)

24_ فتح علی خان بیات :

حاکم شهر نیشابور در زمان شاه طهماسب دوم صفوی بود 

( یاته صفحات 84-86 )

25_ حیدرخان بیات :

از فرماندهان شاه سلطان حسین صفوی بود

(مرعشی صفوی صص 127- 128)

26_ محمدعلی خان بیات :

از فرماندهان شاه سلطان حسین صفوی بود

(مرعشی صفوی صص 127- 128)

27_ بابا الیاس بیات : 

بنا به نوشته افضل التواریخ،

در حدود سال 933ق/1527م باباالیاس بیات حاکم نیشابور بوده است

( M. B. Dickson, op. cit., pp. 19, et 102, note l)

(فهرستی از امرای شورشی استاجلو/تاریخ پژوهان 1384شماره 3)

سلسله گورکانیان (بابریان) :

این سلسله معاصر سلسله صفویه در منطقه افغانستان امروزی

تشکیل گردید بعد از گسترش و قدرت گرفتن این سلسله

هندوستان را هم فتح کرد و بعدها به کشور هندوستان منتقل گردید

ترک های بیاتی که قبل از دوران نادرشاه افشار و

احمد شاه درانی(ابدالی) در این منطقه زندگی می کردند توانستند

صاحب منصب شوند
1_ بهرام سقای بخاری :
شاه یردی بیات معروف به بهرام سقای بخاری از بزرگان  سلسله گورکانی(بابری)

در افغانستان بود

میرزا کامران فرزند بابر اداره شهرهای گَرْدیز، نَغَر، بَنْگَش ، غوربند،

ضحاک و بامیان را به شاه یردی بیات سپرده بود بعد از فتح هند توسط گورکانیان

و انتقال گورکانیان به هند او نیز عازم هندوستان شد

مقام و منصبی در سپاه جلال الدین محمداکبرشاه (حک‌: ۹۶۳-۱۰۱۴ق/۱۵۵۶-۱۶۰۵م) داشت

پیس از تحول روحی و معنوی دربار و حکومت را رها کردو به پیشۀ سقایی روی آورد

(قدوسی، اعجازالحق، ج۱، ص۹۷-۹۸، تذکرۀ صوفیایی بنگال، لاهور، ۱۹۶۵م)
2_ بایزید بیات :

بایزید بیات برادر بهرام سقای بخاری بود او از بزرگان دربار همایون و

اکبرشاه گورکانی در هندوستان گردید

هر دو برادر زیر نظر میرزا کامران حکومت گردیز و نَغَز و بَنْگَش را به دست گرفتند.
در رمضان ۹۵۲ که همایون شاه (حک: ۹۳۷ـ۹۴۷، ۹۶۲ـ۹۶۳) وارد کابل شد، کامران با منصبداران خود، که بایزید و بهرام نیز جزو آنان بودند، به خدمت همایون درآمد

ابوالفضل علاّمی او را جزو منصبداران سه صدی (فرمانده واحد سیصد نفری) به شمار آورده

 و از او با عنوان بایزیدبیگ  یاد کرده است

(بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۶۳، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته.

/بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۸۱، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته)
3_ افتخار بیگ بیات :

فرزند بایزید بیات و از سرداران اکبرشاه گورکانی بزرگ از پادشاهان هندوستان بود

ابوالفضل علاّمی او را در فهرست منصبداران دو صدی (فرمانده واحد دویست نفری) 

ثبت کرده است

(بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۶۳، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته

/بایزید بیات، تذکره همایون و اکبر، ج۱، ص۵۸۱، ابوالفضل بن مبارک علامی، اکبرنامه، کلکته)

سلسله افشاریه :
در این دوره بیات های منطقه خراسان به خصوص اطراف نیشابور

نقش پررنگی داشتند
1ـ حاج سیف الدین بیات :
از سرداران نادرشاه افشار بود (کتاب عالم آرای نادری)
(مرعشی صفوی ص ۱۳۱)

2ـ حسن خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود (کتاب عالم آرای نادری)در منابع تاریخی

از فردی به نام حسن خان بیات به عنوان والی کابل

در زمان نادرشاه نام برده شده دقیقا معلوم نیست آیا این دو

حسن خان بیات دو شخص متفاوت بوده اند یا یک نفر بوده است

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

3ـ محمد تقی بیگ بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود (کتاب عالم آرای نادری)

4ـ مظفر خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود

5ـ عبدالغفار بیگ بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود

6ـ محمد صالح بیگ بیات :

از سرداران و درباریان مورد اعتماد نادرشاه بود

7ـ صالح خان بیات :

فرمانده کل ارتش نادرشاه افشار در زمان نادرشاه

و از سرداران عادلشاه افشار (برادرزاده نادرشاه افشار) بود که به

مقام فرماندهی سپاه افشاریه در منطقه جنوب ایران

(استان فارس امروزی) و والی منطقه فارس منصوب گردید

و همراه گروهی از بیات ها رهسپار شیراز شد

 که در منطقه فارس به بیات آغ اولی  مشهورند

صالح‌‌خان‌ بیات (قرن ۱۲ق) دولتمرد ترک و بَیْگْلَربَیگی فارس. عادل‌شاه افشار صالح‌خان را

به بَیْگْلَربَیگی (امیر امیران) فارس منصوب، ولی بعد از چند ماه عزل کرد، و او از این فرمان اطاعت نکرد. شاهرخ افشار دوباره صالح خان بیات را به حکومت فارس رساند(2). علی‌مرادخان بختیاری در جنگی وی را شکست داد و شیراز را تصرف کرد، صالح‌خان اطاعت وی را پذیرفت و حکومت فارس بار دیگر به وی واگذار شد.(3) آزادخان افغان نیز او را شکست داد و شیراز را تصرف کرد، ولی حکومت فارس را بدو سپرد

قبلا در مورد این تیره از بیات ها مطلبی در وبلاگ گذاشته ام

1_ (مرعشی صفوی ص 121 / کلانتر ص 48/ فسایی ج 1 ص 583-596)

( فارسنامه ناصری جلد اول ص 569)

(روزنامه کلانتر ص 31)

2-(فارسنامه ناصری جلد اول ص 570)

منبع : ترک های خراسان http://kh-turks.ir

http://salariyan.arzublog.com/post/65214 نوشته :آقای سالاریان
8ـ  فتحعلی خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود ( کتاب نادر قهرمان بی آرام پادشاه ناکام )

9ـ بهرامعلی خان بیات :

از سرداران نادرشاه افشار بود

( کتاب نادر قهرمان بی آرام پادشاه ناکام )

10_ احمد سلطان(احمد خان) بیات :

از بیات های منطقه ماکو بود که بعدا به ارتش نادرشاه افشار ملحق

می شود و یکی از سرداران نادر شاه افشار می گردد

بعد از مرگ نادرشاه افشار به ماکو بر می گردد

و منطقه ماکو را بصورت خان نشین اداره می کند

بعد از او حسن خان بیات و حسین خان بیات این خان نشین را اداره کردند

امور این خان نشین تا به انتهای دوران قاجاریه در دست بیات های ماکو

بود مرتضی قلی خان اقبال السلطنه ماکویی آخرین حاکم بیات

در منطقه ماکو بود

11ـ عباس قلی قارا بیات :
فرزند حسن خان بیات بود در انتهای دروان افشاریه والی نیشابور گردید

بعد از ایجاد پادشاهی در افغانستان احمد شاه درانی(ابدالی)

پادشاه افغانستان شهر نیشابور را تصرف کرد ولی عباس قلی قارا بیات را

دوباره والی نیشابور کرد

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

12ـ احمد خان بیات :
از سرداران شاهرخ میرزا افشار از پادشاهان افشاریه بود
( کتاب از گوشه و کنار تاریخ )
13_ هاشم خان بیات :

رییس قوای بیات ها در منطقه شیراز در عهد عادلشاه افشار بود

در آن زمان صالح خان بیات حاکم منطقه فارس بود و

و هاشم خان بیات به نیابت از صالح خان بیات شهر شیراز را اداره میکرد "

"هاشم خان بیات سردار لشکر بیات ها(نیروی دولت افشاریه) در منطقه فارس بود"

(;کتاب فارسنامه ناصری جلد اول ص 577)

14_ جعفر خان بیات :

جعفر خان بیات فرزند عباس قلی قارا بیات والی نیشابور

در سالهای انتهایی سلسله افشاریه بود

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

15_ احمد خان بیات ارومی :

در منابع تاریخی از احمد خان بیات ارومی به عنوان حکمران نیشابور ،

سبزوار ، جوین و اسفراین نام برده شده است متاسفانه دقیقا

معلوم نیست در چه دوره زمانی زندگی می کرده است

و همچنین معلوم نیست آیا او همان احمد خان بیات(شماره 12)

می باشد که در بالا اسمش به عنوان سردار شاهرخ میرزا افشار

آمده است یا دو شخص متفاوت هستند

16_ محمد علیخان شامبیاتی : 

یکی از فرماندهان بزرگ نادرشاه بوده است 

(رجوع به مجمل التواریخ گلستانه ص 21 - 22 شود)

همچنین نام و مهر محمد علی بیک(خان) شامبیاتی

در سند تاریخی تفویض سلطنت ایران به نادرشاه افشار

که در دشت مغان به تاریخ چهارم ماه شوال سال 1148 هجری قمری تهیه شد

و مورد تایید سران ایلات ترک حاضر در آن مجلس گردید آمده است

17_  حسین خان بیات : از بزرگان در دولت افشاریه در خراسان

 و برادر صالح خان بیات حاکم شیراز است

(فارسنامه ناصری جلد اول ص 571)

سلسله درانی :

بعد از مرگ نادرشاه افشار قلمرو او بین طایفه افشار و دو تن از سرداران

وی یعنی کریم خان زند و احمد شاه درانی(ابدالی) تقسیم گردید

احمد شاه درانی اولین سلسله پادشاهی را در کشور افغانستان امروزی

بنیان گذاشت که به سلسله درانی معروف است

بیات های منطقه خراسان و افغانستان امروزی مورد توجه این سلسله

بوده و نقش پررنگی در زمان آنها داشتند

1ـ  خدیجه سلطان بیات :

خدیجه سلطان بیات همسر تیمورشاه درانی از پادشاهان

درانی افغانستان و ملکه این کشور بود وی دختر

عباس قلی قارا بیات والی نیشابور بوده است

(مرکز مطالعات و تحقیقات تاریخی - جغرافیایی و مردم شناسی شاه محمود محمود

- زندگی و سرگذشت تیمورشاه)

2ـ محمود خان قارا بیات :
از درباریان احمد شاه درانی و تیمور شاه درانی بود وی همچنین برادر

عباس قلی قارا بیات والی نیشابور و عموی خدیجه سلطان ملکه و

همسرتیمور شاه درانی بود

پل محمود خان و قلعه محمود خان در کابل توسط وی ساخته شده است

(مرکز مطالعات و تحقیقات تاریخی - جغرافیایی و مردم شناسی شاه محمود محمود

- پل محمودخان کابل)

3ـ محمد خان بیات :

از فرماندهان ارشد و فرمانده گارد تیمور شاه درانی بود

4_ غلام حیدرخان بیات

5_ علیرضا خان بیات

6_ میرزا آقاسی بیات

7_ میرزا فیض علی بیگ بیات

8_ حاجی سیف الدین بیات

سلسله زندیه :

مهر علی خان بیات اسلاملو :

از درباریان کریم خان زند بود

منبع : (غفاری کاشانی ص ۱۶۵ ۱۸۸ ۱۹۱ ۴۷۶)
نبی خان بیات :

در 1168ه. ق هنگام محاصرۀ شیراز به دست کریم خان زند، دروازۀ شهر را به روی قوای او گشود

و از سرداران کریم خان شد(فارسنامه ناصری)

سلسله قاجاریه :
1_ علیقلی خان بیات :
علیقلی خان بیات حاکم شهر نیشابور از طایفه بیات تا اوایل
سلطنت فتحعلی شاه قاجار است او فرزند جعفر خان بیات

حاکم نیشابور بود

(گلستانه ص ۶۹ ـ۷۱ ۷۵ طرب نایینی ص ۱۰۷ـ ۱۰۸ حکیم ص ۷۵۷ـ ۷۵۸ اعتمادالسلطنه ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ ش ج ۳ ص ۹۱ بامداد ج ۱ ص ۲۳۳ـ۲۳۴ ج ۵ ص ۱۳۲ـ ۱۳۵ ییت ص ۳۴۳ـ۳۴۴)

اسمعیل بیگ بیات :

ایلچی(سفیر)  فتحعیلشاه قاجار نزد سلیمان پاشا والی بغداد

جهت سرکوب حمله وهابیت به عتبات عالیات

(میرخواند، روضة الصفا، تهران، اساطیر، 1380 ص 1465-1466)

2- حاج میرزا آقاسی :

حاجی ملا عباس بیات ایروانی  معروف به حاجی میرزا آقاسی

صدر اعظم محمد شاه قاجار بود

با انتصاب ملا عباس بیات ایروانی ملقب به میرزا آقاسی

به سمت صدر اعظم محمدشاه قاجار بر افزایش نقش

بیات های شهر ماکو در سلسه قاجار افزوده شد

لازم به ذکر است ملا عباس از بیاتهای شهر ایروان بودند

که بعد از تصرف ایروان به دست قوای روس مجبور به ترک آنجا شدند

و چون با بیات های ماکو از یک ایل و طایفه بودند علاقه خاصی به آنها داشت

آنچنان که نصرت ماکویی در مورد نقش بیات های شهر ماکو در سلسله قاجار

در زمان صدارت ملاعباس بیات ایروانی  می نویسد :

" همه سردار و امیر تومان وسرتیپ و سرهنگ وحکام ولایات ایران بودند

مردمان رشید و سرکرده های جسور در جنگ روسیه و عثمانی و خراسان و ترکمن ها...

جنگ کرده فتوحات نمودند " (نصرت ماکویی 1373 : 12)

موسوی ماکویی هم جایگاه بالای خوانین بیات ماکو را در زمان محمدشاه قاجار

به خاطر لیاقت و کاردانی آنها دانسته است

(موسوی ماکویی 1376 : 103-105)

لازم به ذکر است شهر ماکو از زمان شاه عباس اول صفوی تا آخر قاجار

در دست خوانین و حکام بیات بوده است که بصورت خانشین منطقه ماکو

را اداره میکردند

لذا هرجا در منابع تاریخی سخن از خوانین ماکو آمده ،

نظر به خوانین قدرتمند بیات در منطقه ماکو است

علی خان بیات ماکو :

حاکم شهر ماکو بود(حکومت 1238-1284 هجری قمری)

(فراهانی 1359 :41-42 ؛ کرزن ، 1349 :676/1)

همچنین دو ماه مانده به فوت محدشاه قاجار به عنوان حاکم تبریز منصوب شد

(سپهر 1390 : 964/3)

و  از طرف محمدشاه قاجار به لقب " سردار آذربایجان " مفتخر

و شمشیر مرصع به الماس به او عطا شد

(هدایت 1380 : 8403/10 ؛ سپهر 1390 : 964/3)

محبعلی خان بیات سرتیپ ماکویی :

حاکم کرمانشاهان در زمان محمدشاه قاجار بود

(اعتماد السلطنه ،1367 الف : 1656/3-1660 ؛

سپهر ، 1390 : 777/2-778)

افتخاری بیات قلمرو حکومت محبعلی خان بیات را شامل

کرمانشاهان ، خرم آباد و حفظ سرحدات عراق دانسته

(افتخاری بیات ، 1380 : 27 )

اعتماد السلطنه و سپهر هم حکومت وی در کرمانشاهان را مقتدرانه توصیف کردند

و او را برقرار کننده امنیت مناطق خرم آباد ، دزفول و الشتر دانسته اند

(اعتماد السلطنه ، 1367 الف : 3 / 1661 ؛سپهر ، 1390 : 2 / 778)

او قبل از والی شدن از سرداران محمدشاه قاجار بود که به همراه شاه قاجار

در محاصره هرات شرکت کرده بود

(اعتضاد السلطنه ، 1370 : 483 ، 490 ؛

هدایت ، 1380 : 10 / 8151 ، 8152 ؛ سپهر ، 1390 : 721/2)

همچنین برخی از خوانین بیات ماکو در این جنگ کشته شدند

محبعلی خان بیات همچنین داماد فتحعلیشاه قاجار بود

بدرجهان دختر فتحعلشاه قاجار ملقب به ماه باجی به عقد محبعلی خان بیات درآمد

(عضدالدوله 1376 : 332 ، 359 ؛ اعتماد السلطنه 1367 الف : 167/3 ؛

نظام السلطنه مافی ، 1362 :63/1)

محمد علی خان بیات سرتیپ ماکویی :

برادر محبعلی خان بیات ماکویی است که بعد از تسلط

محبعلی خان بیات ماکویی بر لرستان به حکومت لرستان

در زمان محمدشاه قاجار منصوب شد

(افشار ، 1375 : 3 / 314 ؛ نصرت ماکویی ، 1373 : 16)

او قبلا از سرداران دوره قاجار در منطقه آذربایجان بود

و نقش مهمی در سرکوب اکراد جلالی که به غارت

کاروان ها می پرداختند داشت( همو ، همان ، 204 -205)

همچنین از سرداران محمدشاه قاجار بود که به همراه شاه قاجار

در محاصره هرات شرکت کرد

(اعتضاد السلطنه ، 1370 : 483 ، 490 ؛

هدایت ، 1380 : 10 / 8151 ، 8152 ؛ سپهر ، 1390 : 721/2)

همچنین برخی از خوانین بیات ماکو در این جنگ کشته شدند

(افتخاری بیات ، 1381 : 27)

محمدعلی خان بیات همچنین داماد فتحعلشاه قاجار بود

رخساره بیگم دختر فتحعلشاه قاجار معروف به زینت الدوله با محمد علی خان ماکویی

ازدواج کرد(خاوری شیرازی ، 1379 :61 ؛همو ،1380 :61/2 ؛

عضد الدوله ، 1376 : 197 ،332 ،358 - 359)

جمشید خان بیات ماکویی :

فرزند محمد علی خان بیات ماکویی بود

که بعد از مرگ پدرش در سال 1263 هجری قمری ،

محمد شاه قاجار تمام مناصب و اختیارات پدر را به جمشید خان بیات اعطا کرد

و به این ترتیب به حکومت لرستان منصوب شد(نصرت ماکویی ، 1373 : 15)

همچنین به دستور حاجی میرزا آقاسی(ملا عباس بیات ایروانی)

بروجرد نیز ضمیمه حکومت جمشید خان بیات شد

(افشار ، 1382 : 31/1 ،77 ، 178)

علی اشرف خان بیات ماکویی :

حکومت زنجان را در زمان محمدشاه قاجار به عهده داشت

(سپهر ، 1390 : 913/2 - 914)

محمدعلی خان بیات ماکویی امیرتومان :

در سال 1263 هجری قمری به خراسان اعزام  و حاکم بجنورد شد

(اعتماد السلطنه ، 1367 ب ، 1 / 946 ؛ جهانگیر میرزا 1384 : 296)

رضاقلی خان هدایت حکومت محمدعلی خان بیات ماکویی امیرتومان را

از بجنورد تا شیروان و خبوشان دانسته و او را

 " سرتیپی ... متهور و دلیری متنمر " معرفی کرده است(هدایت 1380 : 8363/10)

محمد تقی سپهر تدابیر محمدعلی خان بیات در نظم بخشی به بجنورد

و مناطق اطراف و ایستادگی ماکوییان در دفاع از این شهر را ستوده است

(سپهر ، 1390 : 884/2 ، 886)

محمد علی خان بیات در شهر بجنورد کشته شد

محمدعلی خان بیات جایگاه ویژه ای نزد محمد شاه قاجار داشت

و خبر " کشته شدن او به ملامت و رنجش خاطر خاقان غازی

(محمدشاه قاجار) بیفزود " (هدایت  1373 : 460)

امام قلی خان بیات ماکویی :

فرماندهی ارگ شهر بجنورد پس از مرگ محمدعلی خان بیات ماکویی

بر عهده امامقلی خان بیات ماکویی بود (افتخاری بیات 1381 : 28)

محمدخان بیات ماکویی امیرتومان :

از سرداران محمدشاه قاجار بود که به همراه شاه قاجار

در محاصره هرات شرکت کرد

(اعتضاد السلطنه ، 1370 : 483 ، 490 ؛

هدایت ، 1380 : 10 / 8151 ، 8152 ؛ سپهر ، 1390 : 721/2)

همچنین برخی از خوانین بیات ماکو در این جنگ کشته شدند

3ـ محمد مراد خان بیات :
از بیات های منطقه زرندیه در استان مرکزی و فرمانده نیروهای قاجاریه

در آنجا در زمان سلطان محمد قاجار بود قبلا مطلبی در مورد وی نوشتم و

در وبلاگ قرار دادم
4_ علینقی خان بیات :
علینقی خان بیات ملقب به نظام لشکر و صمصام الملک یکی از بزرگترین

مالکان در منطقه اراک و از سرداران ناصرالدین شاه قاجار بود
(اعتمادالسلطنه ۱۳۶۷ ش ج ۲ ص ۱۶۱۵ وکیلی طباطبائی تبریزی ص ۳۸۸ ۴۵۳)

5_ امام وردی خان بیات :

در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به سمت حاکم نیشابور منصوب شد
او آخرین حاکم نیشابور از طایفه بیات بود

(سپهر ج ۳ ص ۴۷ ۱۳۸)

6_ میرزا جعفرخان بیات سلطان آبادی :

در زمان ناصرالدین شاه قاجار و مظفرالدین شاه قاجار میزیست

از طرف شاهان قاجار به القابی چون :

خان ، مقرب الخاقان(مقرب به سلطان منظور است) ،

معتمد السلطان ملقب گردید

ایرج افشار در کتاب خود ، "مخابرات استرآباد " به استناد گزارشات 

وزارت خارجه ایران ،خدمات ایشان را متذکر شده است

همچنین دارای چندین مدال سلطنتی است

و نویسنده دو کتاب در زمینه طب و نجوم به خط خود و ممهور به مهر خود است

7_ تیمور تیموری بیات ماکویی:

والی منطقه ماکو در عهد مظفرالدین شاه قاجار بود

8_ سردار ماکو :


مرتضی قلی خان اقبال السطنه بیات ماکویی ملقب به سردار ماکو والی

منطقه ماکو و آخرین حاکم منطقه ماکو از طایفه بیات بود
او فرزند تیمور تیموری بیات ماکویی والی منطقه ماکو می باشد

بیات های  ماکو به دستور شاه عباس اول صفوی

برای تامین امنیت  ماکو به این منطقه منتقل شدند

خاندان بیات ماکو همیشه نقش مهمی

درتاریخ ماکو که منطقه ای استراتژیک به دلیل همجواری با عثمانی 

و روسیه تزاری بود داشته اند و در سلسله های صفویه تا قاجاریه والی

این منطقه بوده اند ابنیه زیادی از آن ها در این منطقه بجا مانده است

 که به تعدادی از آنها در مطلبی تحت عنوان ابنیه بیات ها که

در وبلاگ قرار دادم اشاره نموده ام

بخشی از شجره نامه ایشان را در زیر می خوانید که همگی از

حاکمان ماکو بوده اند :

احمد خان بیات_حسین خان بیات_ حسن خان بیات_ علی خان بیات

اسماعیل خان بیات_ تیمور پاشا خان_ مرتضی قلی خان بیات

همچنین مصطفی بیگ بیات جد حکام موروثی ماکو بود (نصرت ماکوئی ص ۳ـ۴۸)

بیات های ماکو با شاهزادگان قاجار ازدواج کردند و از این طریق

بر نفوذ و قدرتشان در سیاست افزوده شد

بدرجهان دختر فتحعلشاه قاجار ملقب به ماه باجی به عقد محبعلی خان ماکویی درآمد

(عضدالدوله 1376 : 332 ، 359 ؛ اعتماد السلطنه 1367 الف : 167/3 ؛

نظام السلطنه مافی ، 1362 :63/1)

رخساره بیگم دختر فتحعلشاه قاجار معروف به زینت الدوله با محمد علی خان ماکویی

ازدواج کرد(خاوری شیرازی ، 1379 :61 ؛همو ،1380 :61/2 ؛

عضد الدوله ، 1376 : 197 ،332 ،358 - 359)

9_ پیر قلی خان (قاجار) شامبیاتی :

گروهی از طوایف بیات دو قرن بعد به آقامحمدخان قاجار (حک : ۱۲۱۰ـ۱۲۱۱) پیوستند

و سرانشان در زمره بزرگان دربار قاجار درآمدند (سپهر ص ۲۶ وکیلی طباطبائی تبریزی ص ۳۷۳)

پیرقلی‎خان شامبیاتی قاجار از سرداران دوره سلطنت فتحعلی‎شاه قاجار 

بوده که

در سال 1214 ﻫ . ق پس از فرار و عزل جعفرقلی‎خان دنبلی ، 

حاکم خوی و سلماس منصوب گردید

محمودخان نواده شهبازخان دنبلی نیز بعدا به جای او منصوب گردید

پیرقلی‎خان نیز به فرماندهی قوای آن حدود تعیین گردید

لکن در سال 1215 ﻫ . ق مهدیقلی خان دولو به جای وی منصوب

و پیرقلی‎خان به همراه ابراهیم خان قویونلو (ظهیرالدوله) با 20 هزار سوار

مأمور گرفتن سبزوار و دفع الله‎یار خان قلیچی گردید

(شام بیاتی تیره ای از ایل بیات می باشد

بعد از ورود ایل بیات به همراه دیگر ایلات ترک اوغوز

به غرب رودخانه جیحون و فلات قاره ایران در زمان سلجوقیان

ایل بیات بنا به عواملی دچار فروپاشی گردید بخشی از بیات ها

به منطقه شام(دمشق) رفتند که به شام بیاتی مشهور هستند

بخشی از آنها در لبنان(شهر طرابلس) و بعضی در سوریه باقی مانده اند

که هنوز فرزندان آنها در این کشورها زندگی می کنند قبلا به آنها

در مطلبی تحت عنوان مناطق بیات نشین اشاره نموده ام

(لازم به ذکر است به ترکها در کشور های عراق ، لبنان و سوریه

ترکمان یا ترکمن می گویند) گروهی از بیات های شام به سمت آناطولی

برگشتند که بخشی از آنها امروزه در استان غازی عینتاب ترکیه 

زندگی می کنند 

اما بخشی از آنها نیز دوباره وارد سرزمین ایران شدند

شام بیاتی ها بعدا از متحدین ایل قاجار گشتند بطوری که بعضی از 

بزرگان این تیره در منابع تاریخی تحت نام " قاجار شام بیاتی " 

اسم برده شده اند

با تاسیس سلسله قاجار در تهران بخشی از تیره شام بیاتی در

شهر تهران ساکن شدند

هم اکنون تیره شام بیاتی در استان های گلستان و گیلان و مازندران 

زندگی می کنند)

10_ محمد خان شامبیاتی

11_ محمد علی خان قاجار شامبیاتی

12_ محمد قلی خان (قاجار) شامبیاتی

13_ اسماعیل خان قاجار شامبیاتی

14_ امام قلی خان شام بیاتی

سلسله بارکزایی :

آخرین سلسله پادشاهی در کشور افغانستان بود

تعدادی از ترکان بیات افغانستان توانستند در این سلسله صاحب منصب شوند

1_ عبدالرزاق خان وزیر :

از صاحب منصبان دربار بود

2_ میرزا عبدالسمیع خان وزیر :

از صاحب منصبان دربار بود

3_ محمود خان بیات :

از بزرگان بیات های افغانستان و عضو شورای رهبری قیام

ضد انگلیس در رمضان1297(1841 میلادی) بود

4_ تاج محمد بیات :

از فرماندهان سوار نظام بیات ها بود که در جنگ امیر شیرعلی خان

با امیر محمد اعظم خان در شش گاو غزنی کشته شد

5_ مسجدی خان بیات :

 از فرماندهان سوار نظام بود که امیر حبیب الله خان به او مقام

سرهنگی داد او از بیات های غزنی بوده است

6_ ابوالقاسم بیات :

از فرماندهان شرکت کننده در جنگ استقلال افغانستان از

انگلستان بوده است

7_ شیر احمدخان بیات :

حاکم جاغوری و مالستان بود که در جنگ استقلال همراه با بیات ها شرکت داشت

8_ سردار عبدالواحدخان بیات

9_ سردار محمدعسکر خان بیات

10_ سردار محمد ابراهیم خان بیات

11_ سردار عسکرخان بیات

12_ سردار غلام حیدرخان بیات و دیگران اشاره نمود

(منبع :  معرفی قوم بیات افغانستان تهیه شده توسط

بیات های افغانستان)

علاوه بر اسامی نام برده شده در این مقاله همانطور که 

قبلا در مقاله ای تحت عنوان " ایلات و طوایف منشعب شده از قوم بیات "

توضیح دادم بعضی طوایف قوم ترک بیات به مرور زمان از این قوم

دچار انشعاب شده و دچار تغییر نام گردیدند 

لذا بزرگان و صاحب منصبان این ایلات و طوایف منشعب شده

با نامهای ایلات و طوایف منشعب شده از قوم بیات در منابع

تاریخی ذکر شده اند برای آشنایی با آنها می توانید به لینک

زیر مراجعه کنید

http://bayatlar.blogsky.com/1397/02/05/post-54/%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B4%D8%B9%D8%A8-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D9%88%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

پزشکان و کادر درمان محبوب ایل بیات

پزشکان و کادر درمان محبوب ایل بیات

در این مطلب به معرفی مختصر دو تن از پزشکان

محبوب و زحمتکش در نزد مردم خواهیم پرداخت

که از ایل بیات می باشند البته ایل بیات پزشکان

زیادی را تقدیم به جامعه نموده است پیشاپیش به

دلیل اینکه نمی توانم به همه آنها اشاره نمایم

عذر خواهی می نمایم

1_ دکتر ندیم بیات ماکو :

مرحوم دکتر ندیم بیات ماکو متولد سال 1291 هجری شمسی در ماکو بود

او فارغ التحصیل در رشته پزشکی از دانشگاه تهران در سال 1318 هجری

شمسی بود او اولین پزشک شهر ماکو و از بیات های شهر ماکو بود

 دکتر ندیم بیات ماکو در شهر ماکو و مناطق همجوار به پزشکی با اخلاق

و متعهد به مردم و کارشان معروف بودند

هدف از معرفی ایشان نه این بود که ایشان را بخواهیم به عنوان اولین

پزشک شهر ماکو معرفی نماییم بلکه هدف معرفی حسن سیرت ایشان

است انشاالله که برای بیات ها به عنوان الگویی در زندگی و کار مورد

توجه قرار بگیرند

 به قول سعدی شیرازی علیه الرحمه :

 عبادت به جز خدمت خلق نیست

 به نوشتن خاطره ای از یکی از ترکهای ماکو که در وبلاگ خویش از

دکتر ندیم بیات ماکو نوشته اند بسنده می کنیم

 منبع خاطره :

http://gayagizi.persianblog.ir/tag/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1_%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88

می گویند آن زمانها که من نوزاد بودم ، شیر مادرم  کافی نبود و

از قضای روزگار دو کوچه آن طرفتر یکی بود که در خانه اش گاو داشت و

شیر و ماست می فروخت .

برای من نیز شیر گاو می خریدند . من با وجود کمبود غذا و

احتمال سوئ تغذیه فیس و افاده هم داشتم و

شیر گاو به دهانم مزه نمی داد و نمی خوردم .

به همین سبب نیز لاغر و مردنی بودم .

روزی از همان روزها در آغوش مادر و همراه با

مادربزرگ و زن عمو و خاله و ... و .. به مهمانی می رفتیم .

هنوز به محله بئش گؤز

نرسیده بودیم که باش بیزیم باش دوخدور ندیمین

( با دکتر ندیم روبرو شدیم )

پس از سلام و احوالپرسی مختصر ، از لاغری من پرسید و

مادربزرگ گفت : شیر مادر کافی نیست و

این ذلیل مرده شیر گاو را به اکراه می خورد .

دکتر ندیم داد کشیده: یعنی چه ؟

اگر بچه شیر گاو دوست نداشته باشد باید بمیرد ؟

مادر بزرگ جواب داد: پس چه کنیم

آقای دکتر خوب گناه بچه است دیگر نمی خورد .

دکتر ندیم سفارش کرد که به قاپدی قاشدی( مینی بوس ) بسپارید

در تبریز، از فلان دکان شیرخشک امریکائی بخرد و شکم این بچه را

سیر کنید .

2_ دکتر محمد تقی بیات :

 دکتر محمد تقی بیات متولد 1314 در همدان و از بیات های منطقه همدان بود

دکتر بیات در سال های دهه 30 پزشک شهر گراش در استان فارس بود

و سالها در شرایطی سخت به طبابت مردم درآن منطقه می پرداختند

و در نزد مردم قدرشناس گراش دارای محبوبیت بودند ایشان در

سال 1390 در شهر تهران به رحمت خداوند رفتند

در زمان حیات ایشان مصاحبه ای توسط نشریه صحبت نو ویژه شهر گراش

با ایشان انجام شده است و سایت گریشنا نیز به مناسبت فوت ایشان

مطلبی را تحت عنوان " دکتر مهربان پیش خدای مهربان رفت " در

سایت خود قرار داد که می توانید آن را لینک زیر مطالعه نمایید

http://www.gerishna.com/archives/2944

3_ دکتر اکبر بهادری :

دکتر اکبر بهادری از ایل بزچلو بیات است

ایشان علاقه زیادی به گسترش خدمات پزشکی و بهداشتی

در جامعه داشت از جمله می توان به کمک ایشان

به خانم قدس السلطنه بیات برای احداث بیمارستان قدس

در شهر اراک اشاره کرد که با جمع آوری پزشکان مجرب

از دیگر شهرها در ارتقای کیفیفت بیمارستان قدس اراک نقش مهمی داست

(قبلا در مطلبی تحت عنوان طوایف و ایلات منشعب شده از قوم ترک بیات توضیح دادم

ایل بزچلو یکی از ایلات متعلق به قوم بیات است که نام اصلی آن بزچلو بیات است

و به مرور زمان به اختصار بصورت بزچلو درآمده است

(رجوع شود به مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه

علی ابوالقاسمی/ تاریخنامه خوارزمی/ شماره بیستم/ زمستان 1396))

4_  شهید کامران بیات :

به نقل از روابط عمومی بیمارستان فیروزآبادی، در نهم فروردین ماه سال 1399 هجری شمسی

«کامران بیات» از پرسنل با سابقه بیمارستان فیروزآبادی شهرری پس از ابتلا به بیماری کرونا

به شهدای عرصه سلامت پیوست.

شهید بیات با وجود مشکلات جسمی، تا پیش از ابتلا به بیماری کرونا، با تعهد و جدیت

تا آخرین توان خود در بیمارستان فیروزآبادی مشغول خدمت بود

منبع خبر :

https://www.mizanonline.com

5_ سعید بیات نیا :

سعید بیات نیا پرستار بخش ICU در بیمارستان امام رضا(ع) در شهر لار در استان فارس

در سال 1397 هجری شمسی در اثر سانحه رانندگی فوت نمود

با اهدای اعضای بدنش حداقل به پنج نفر جان بخشید

یادلری خیر اولسون

مشاهیر بیات

   

مشاهیر بیات

در این مطلب به معرفی بیات هایی می پردازیم که در زمینه های

مختلف ادبی و هنری و فرهنگی دارای شهرت  می باشند  

1ـ دده قورقود (دده قورقوت) 

به روایت رشیدالدین فضل‌الله دده قورقوت( قورقود)، 

حکیم و قصه‌گوی افسانه ای اغوزان از قبیله بیات بوده است

(نسخۀ خطی، 397)

2_ محمد فضولی 

ملا محمد بن سلیمان بغدادی مشهور به محمد فضولی متولد

شهر حله در کشور عراق و از بزرگترین شاعران زبان ترکی می باشد

او از بیات های ساکن در عراق بوده است (در عراق به ترک ها ، ترکمان می گویند)  

پدر فضولی به گفته صادق بیگ افشار

صاحب تذکر مجمع الخواص که به زبان ترکی می باشد از ایل بیات بوده است

آرامگاه وی نیز در شهر مقدس کربلا می باشد

 به افتخار وی شهر فضولی در کشور آذربایجان به اسم او

نام گذاری شده است همچنین چندی قبل خیابانی در شهر تبریز

به نام وی نام گذاری گردید

همچنین انستیتو نسخ خطی محمد فضولی در شهر باکو به نام او می باشد 

3_ فضلی بیات 

فضلی بیات از شاعران زبان ترکی و فرزند فضولی بیات می باشد

قبر او در کنار قبر پدرش می باشد که متاسفانه از بین رفته است

4_ اروج بیگ بیات 

اروج بیگ بیات مشهور به " دون ژوان ایران"

از اعضای گروه اعزامی بود که به فرمان شاه عباس یکم از شاهان صفوی

به سرپرستی عمویش حسینعلی بیگ بیات برای تحکیم روابط به اروپا رفتند

اروج بیگ دیده هایش را در طی سفر یادداشت می کرد کتابی به نام

روابط (relaciones)  در سال 1604 میلادی به زبان اسپانیایی تالیف کرد

او زبان اسپانیایی را در مدت اقامتش در اسپانیا آموخته بود

او در اسپانیا فوت نمود
5_ کاوه بیات 

 تاریخ نگار و پژوهشگر  ایشان نوه دختری صولت الدوله قشقایی و

از طریق پدری از بیات های شهر اراک می باشند
6_ علی بیات 

از خوانندگان خوب ایل بیات در منطقه فارس می باشند

که به زبان ترکی آثاری دارند

7_ علی بیات

 علی بیات یا علی بیات ماکویی یکی از خوانندگان خوب می باشند  

ایشان متولد شهر ماکو  و از بیات های ماکو هستند

8_ خلیل بیات

 خلیل بیات یا خلیل بیگ بیات از شاعران قرن 11 هجری قمری که به

هندوستان مهاجرت نمود

9_ دکتر عزیز الله بیات

او از بیات های شهر نهاوند در استان همدان بود مدرک دکتری

تاریخ و جغرافیای خود را از دانشگاه پل سایاته فرانسه اخذ نمود

در دوران فعالیت 60 ساله خود بیش از 40 اثر در زمینه تاریخی

به نگارش در آورد

وی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود و در چند دانشگاه

دیگر نیز تدریس داشته است

10_ دکتر محمد اسماعیل قاسم یار

از بیات های کشور افغانستان است در شهر هرات متولد گردیده

و در رشته حقوق و علوم سیاسی تحصیل نموده است 

و دارای رتبه علمی_حقوقی associate professor می باشد

ایشان آثار و مقالات زیادی را تالیف کرده اند

11_ بایزید بیات

بایزید بیات مولف کتاب "تذکره همایون و اکبر" از بیات های افغانستان

بود که بعدا از کابل به هندوستان مهاجرت می نماید و در دربار

همایون شاه و اکبر شاه گورکانی به خدمت می پردازد

بایزید به فرمان اکبرشاه گورکانی در سنین پیری در شهر لاهور

به ثبت خاطرات و حوادث زمان فرمان روایی همایون شاه می پردازد

منبع :

http://wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA

12_ بهرام سقای بخاری

برادر بزرگتر بایزید بیات بود نام اصلی وی شاه بردی بیات است و متخلص

به بهرام سقای بخاری او اشعاری به دو زبان ترکی و فارسی می سرود

از بیات های افغانستان بود ابتدا از لشکریان بود در اثر تغییر و تحول

درونی کار نظامی را رها کرده و به سقایی می پردازد او بعدا به همراه

برادرش به هندوستان مهاجرت نموده و در آنجا زندگی می کنند

او در سفری که از هندوستان به سراندیب ( سریلانکای کنونی)

داشت در گذشت اشعار او نزد مردم شبه قاره شهرت دارد

منبع : http://olama-orafa1393.ir/?p=16570

13_ محمد حسین بیات

ایشان نویسنده کتاب  " طوایف بیات در مسیر تاریخ" می باشند

در این کتاب به سرگذشت طوایف بیات  و معرفی آنها پرداخته شده است

اما تمرکز اصلی این کتاب در مورد بیات های ساکن در غرب ایران

می باشد این کتاب در سال 1386 منتشر شده است

در اینجا لازم به تشکر از ایشان می باشد که در مورد طوایف بیات

این کتاب را منتشر نموده اند و به گذشته طوایف بیات پرداخته اند

14_ مصطفی قلی بیات

مصطفی قلی بیات معروف به صمصام الملک از بنیانگذاران کشاورزی نوین

ایران و موسس دانشکده کشاورزی کرج بود وی از بیات های اراک

و متوفی در سال 1316 در کشور آلمان است

15_ بالاخان دانش بیات

آشیق بالاخان دانش بیات از بیاتهای منطقه ساوجبولاغ و

از خوانندگان سنتی زبان ترکی بودند

گفتن این نکته ضروری است که به خوانندگان سنتی زبان ترکی

آشیق می گویند

 16_ نادر بیات

آقای نادر بیات نویسنده کتاب  " تاریخ قوم بیات " هستند

باید تشکر ویژه ای هم از ایشان داشت که کتابی در مورد طایفه بیات

به نگارش در آورده اند

17ـ حاج محمد رحیم نصرت ماکویی

حاج محمد رحیم نصرت ماکویی مشهور به نصرت الملک می باشد

وی نویسنده کتاب " تاریخ آذربایجان و خوانین ماکو " بوده است

که بخشی از کتاب در مورد تاریخ بیات های ماکو است

همچنین نویسنده کتاب" جامع التمثیل(ضرب المثل های ترکی)"

و چندین کتاب دیگربوده است 

این نویسنده بزرگ به زبان عربی هم تسلط داشته

و از بیات های شهر ماکو بوده است

وی در ابتدای کتابش که در مورد خوانین ماکو بوده است

خود را این گونه معرفی می نماید

فرزند مرحوم شیخ علی خان سرتیپ اول ماکویی

فرزند محمدعلی خان نصرت الدوله امیر تومان ماکویی

فرزند حسین خان سردار ماکویی فرزند احمد سلطان ماکویی

فرزند مصطفی بیگ بیات صاحب قلعه ماکو بوده است
18ـ حسینقلی افتخاری بیات

حسینقلی افتخاری بیات از بیات های شهر ماکو و نویسنده

کتاب " تاریخ ماکو " بوده است این کتاب اطلاعات جالبی در مورد

تاریخ بیات های شهر ماکو ارائه می دهد

اصل کتاب به صورت نسخه دست نویس در انستیتو نسخ خطی

محمد فضولی در شهر باکو نگه داری می شود

وی کتاب را در سال 1317 در سن 75 سالگی به نگارش

در آورده است

20 ـ سعدی البیاتی

سعدی البیاتی با نام اصلی سعد السمحه البیاتی  متولد سال 1934

در بغداد در کشور عراق  و از خوانندگان مشهور کشور عراق است

که به زبان عربی ترانه خوانده  است اجداد او از ترکان بیات کشور عراق

 بوده اند که در عراق به ترکمان شهرت دارند

21ـ عبدالوهاب البیاتی

عبدالوهاب البیاتی در ۱۹۲۶ در بغداد به دنیا آمد پدرش اصالتا از ترک های

بیات کشور عراق و مادرش از عرب های عراق بود

او در بغداد به تحصیل پرداخت،پس از فارغ‌التحصیلی از

دانشسرای عالی بغداد درسال ۱۹۵۰ در رشته زبان و ادبیات عرب

شروع به تدریس در مدارس کرد و در همین

دوره نویسندگی در مطبوعات را آغاز کرد.

او از بزرگترین شاعران کشور عراق می باشد 

و اشعار خویش را به زبان عربی سروده است

البیاتی از نخستین پیشگامان شعر نو زبان عربی است

وی در سال 1999 میلادی در دمشق سوریه در گذشت

22_ حسینعلی بیگ بیات

از شعرای ایل بیات در منطقه فارس بوده است

23_ سرفراز غزنی

آقای سرفراز غزنی از بیات های روستای قره خان در شمال فتح آباد

از توابع شهر مرودشت در استان فارس هستند

دارای دکترای مهندسی ساختمان های فلزی از کشور انگلستان

هستند و سال ها عضو انجمن تحقیقات نجومی انگلستان بوده اند

از فعالیتهای علمی ایشان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- تالیف حدود 200 مقاله علمی- فنی- فضائی در مجلات و روزنامه های

مختلف و تالیف و ترجمه تعداد زیادی کتب

2- صاحب 4 نظریه علمی در فیزیک نجومی- متافیزیک- حیات آدمی و

تکامل دگرگونش و تکامل جانداران و زلزله و طبقه بندی کهکشان

روی نظریه هبل

24_ یحیی کمال بیاتلی

در کشور ترکیه جمعیت زیادی از بیات ها زندگی می کنند

یحیی کمال بیاتلی با نام اصلی احمد آگاه نویسنده

بزرگ کشور ترکیه از بیات های کشور ترکیه بود

25ـ  حسن بن محمود 

حسن‌بن‌محمود هم که تألیفی دربارۀ نیاکان پادشاهان عثمانی دارد،

از قبیلۀ بیات بوده است («باباتلار»، 374)

26ـ تیلیم خان

تیلیم خان از شعرای مشهور ترک و متولد روستای مراغه بخش

نوبران ساوه می باشد اما اصالت وی از طایفه بیات می باشد

پدر یا پدربزرگ تیلیم خان به همراه تعداد زیادی از

بیات های شمال عراق در زمان نادرشاه به ایران کوچ می کنند

قابل ذکر است که ترک ها در کشور عراق به ترکمان

هم معروفند این گروه از بیات ها که توسط نادرشاه به ایران مهاجرت داده

شده اند به بیات قارا اولی مشهور هستند قبلا در مطلبی تحت عنوان

بیات قارا اولی به این موضوع مفصل پرداخته ام

تیلیم خان در شعری این موضوع را نیز بیان کرده است :

اؤلکه‌میز عراق‌دیرشهریمیز ساوا		مزلقان چاییندان گؤتؤردؤم هاوا
عاشیقلار دردینه اِیلرم داوا		من طبیبم هندوستاندان گلیرم
بیلن‌لربیلسین‌لرمن تیلیم خانام		بیلمیین‌لربیلسین، گؤوهرم، کانام
مرغی ساکینی، اصلی تؤرکمانام		گزه‌گزه بو جهاندان گلیرم

هر مصلحت اولسا ائلینن گرک

مثلدیر بو، بیر گولونن یاز اولماز

خالی از لطف نیست بدانید که داستان تیلیم خان و مهری

که توسط آشیق های منطقه ساوه خوانده می شود

جزو پنج اثر ناملموس استان مرکزی در تابستان سال 98

به ثبت ملی ایران رسیده است

27ـ ترکمن محمود

یکی دیگر از شعرای طایفه بیات در منطقه ساوه و از نوادگان تیلیم خان

بوده است

28ـ آشیق علی بیات

علی بیات از بیات های منطقه همدان و از آشیق های (خوانندگان)

زبان ترکی می باشد

29ـ نجف قلی بیات

نجف قلی بیات از طایفه بیات مستعلی بیگ

و از شاعران زبان ترکی بوده است متاسقانه اشعار او از بین رفته اند

30ـ نازی بیات ماکو

خانم نازی بیات ماکو قهرمان دومیدانی ایران در رشته پرش از ارتفاع  و

رکورددار ایران با ۱/۴۷ متر بودند

31_ حاج میرزا آقاسی

حاج ملاعباس بیات معروف به حاج میرزا آقاسی  ،
صدر اعظم محمد شاه قاجار و از بیات های منطقه ماکو بود
که در دوره شاه عباس دوم صفوی از ایروان به ماکو منتقل شدند

و تا اواسط دوره قاجاریه هنوز به نام بیات ایروانی هم مشهور بودند لذا
در بعضی منابع اسم حاج میرزا آقاسی به اسم
ملا عباس بیات ایروانی آمده است

آنچه باعث شد نام او در مقاله مشاهیر طایفه بیات آورده شود
خدمت او به گسترش صنعت چاپ در ایران است

که به گسترش علم و ادبیات در ایران کمک زیادی کرد

همچنین حاجی میرزا آقاسی در زمینه های گوناگون

آثاری از خود به جای گذاشته است که عبارتند :

1) رساله چهل فصل سلطانی و شیم فرخی

در حکمت عملی و اداره مملکت که در 1264

در خوی تدوین یافته است

2) نشانه نظامی ایران ، درباره ضرورت وجود 

 نشانهای نظامی تالیف در 1252

3) مصابیح محمدیه ، در مباحث اخلاقی ،

فلسفی و دینی ، در چهارده مصباح

بخشی از این کتاب درباره حضرت مسیح(ع)

، حواریون و تورات و انجیل است .

ظاهرا او در تالیف کتاب الرد علی الغادری

(پاسخ به شبهات کتاب میزان الحق نوشته

فنر آلمانی مراجعه کنید به پادری)

در دوره عباس میرزا با میرزا بزرگ قائم مقام همکاری داشته است

(رجوع کنید به اعتضاد السلطنه ص 539)

که احتمالا خلاصه ای از آن در مصابیح محمدیه 

آمده است سال نگارش مصابیح مشخص نیست

ولی در 1263 ملاصالح خوافی آن را در تبریز 

منتشر کرده است .  حاجی میرزا آقاسی 

شعر نیز می سرود و فخری تخلص می کرد

(رجوع کنید به همان،ص 540)

وی رساله منظومی به نام لطایف المعارف دارد

که در 1257 به خط رضا قلیخان هدایت تحریر شده است

32_ دکتر فضولی بیات

دکتر فضولی بیات از بیات های کشور آذربایجان و متولد سال 1958

در این کشور، استاد و محقق در زمینه فرهنگ و تمدن ترک ها می باشد

و چندین کتاب را در این مورد نوشته است

33_ عثمان بیاتلی OSMAN BAYATLI

آقای عثمان بیاتلی از بیاتهای کشور ترکیه 

متولد در سال 1892 میلادی در شهر Kırkağaç

در استان مانیسا ترکیه می باشد

لازم به ذکر است منطقه اژه ترکیه که استان

مانیسا را هم شامل می شود از دیر باز از محلهای

استقرار ترک های بیات در این کشور می باشد

و سنگ های قبری باقدمت چند صدسال از آنها

در منطقه اژه یافت شده است

آقای عثمان بیاتلی برای مدت طولانی در شهر

برگاما واقع دراستان ازمیر ترکیه زندگی کردند

ایشان تاریخ نگار ، پژوهشگر و فولکورشناس بودند

و نزدیک به 24 اثر در مورد شهر برگاما نوشته اند

 ایشان در سال 1958میلادی فوت گردیدند

34_ دکتر فاضل بیات

دکتر فاضل بیات متولد سال 1946 میلادی در کرکوک می باشد

ایشان از ترکهای بیات کشور عراق و دارای دکترا در

رشته تاریخ هستند و دارای پژوهش های زیادی در زمینه تاریخ

می باشند همچنین پژوهش هایی هم در زمینه زبانشناسی

انجام داده اند

35_ استاد رحمت الله بیات 

مرحوم استاد رحمت الله بیات از هنرمندان بنام در هنر منبت بودند

ایشان از نوادگان ترکان بیاتی بودند که چندین قرن قبل در تویسرکان

مستقر شدند

ایشان به همراه فرزندشان کارهای فاخری آفریدند که به تعدادی

از آنها اشاره می نمایم 

1_ ساخت درب های تکیه بیگلر بیگی در کرمانشاه در اوایل دهه هفتاد

2_ منبت کاری یکی از درب های حرم امام رضا (ع) در اوایل ده شصت

3_ ساخت صندوق چوبی مربوط به مقبره استر و مردخای در حدود 

سال 50

همچنین استاد بیات به بیش از 80 نوع بست چوبی مسلط بودند که 

می توان گفت در دنیا مشابهی ندارند

36_ بهزاد بیات فرد 

شاعر زبان ترکی آقای بهزاد بیات فرد متخلص به " حسرت زنگانلی "

از ترک های بیات شهر زنجان می باشند

تعدادی از آثار ایشان شامل :

• ایشیق‌لار داریخیر(شعر توپلوسو)
• یول لار سونو (دکلمه آلبومو)
• اؤزگه (دکلمه آلبومو)

37_ محمد بیات اوغلو

شهید محمد بیات اوغلو با نام کامل محمدمهدی بیات اوغلو

از ترکان بیات کشور عراق و از شعرای زبان ترکی بودند

و در سال 2013 در حمله ای که توسط عناصر تروریست

به حسینیه سیدالشهدا (ع) در شهر ترکمان نشین طوزخرماتو

انجام گرفت به شهادت رسیدند ایشان در میان 

ترکمان های عراق ( ترکان عراق ) به " شهید الشعراء "

مشهور هستند 

 38_ علی بیات موحد

علی بیات موحد در سال ۱۳۴۸ در زنجان متولد شد. از سن هفت سالگی

محاسبات ذهنی را با جمع اعداد فرا گرفت، و در دوران تحصیل 

روش‌هایی را برای محاسبات ذهنی آن‌ها ابداع نمود.

وی در حال حاضر مشغول کارهای تحقیقاتی بروی اعداد و اتفاقات اعداد می‌باشد

در پایین تعدادی از موفقیتهای ایشان را می خوانید

• برگزیده ویژه دهمین جشنواره بین المللی خوارزمی در زمینه طراحی روش‌های جدید ذهنی در عملیات ریاضی(۱۳۷۵)
• کسب تائیدیه ۱۵۰۰۰ فرمول ابداعی از یونسکو در زمینه محاسبات ذهنی وکاربرد آن‌ها
• کسب مدال برنز مخترعین نمایشگاه باسل سوریه ۲۰۰۳
• کسب رتبه ششم جهان در جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان
• کسب رتبه اول تقسیم و تناسبات آلمان۲۰۰۴
• کسب رتبه چهارم جذر آلمان۲۰۰۴
• کسب رتبه هشتم جمع آلمان۲۰۰۴
• بی‌رقیب در محاسبات لگاریتم اعداد و ریشه‌های اعداد بدون محدودیت رقم
• کسب رتبه دوم پیدا کردن اعداد اول در دومین دوره جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان ۲۰۰۶(جام جهانی سوپر مغزهای جهان)
• کسب رتبه چهارم جذر در دومین دوره جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان ۲۰۰۶
• کسب رتبه پنجم ک م م و مخرج مشترک در دومین دوره جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان ۲۰۰۶
• کسب رتبه اول جهانی تقسیم با رکورد ۳۷ رقم اعشار در جام جهانی سوپر مغزهای جهان آلمان (۲۰۱۰)
• کسب رتبه دوم جهانی Surprise در جام جهانی سوپر مغزهای جهان آلمان (۲۰۱۰)
• ارائه رشته سرعت انتقال و محاسبات ذهنی کاربردی در آموزش ضمن خدمت در آموزش و پرورش و ثبت آن به صورت دو مرحله مصوب با کدهای ۹۱۷۰۱۹۳۳۴ و ۹۱۷۰۱۹۳۳۳ گردیده است

39_ حاج قربان بیات

حاج قربان بیات در سال ۱۲۹۹ شمسی در روستای برسلان ( بورسآلان)۳۰ کیلومتری جنوب،قوچان (سمت بش آغاج) منطقه سرولایت ، به دنیا آمد وی اصالتا از ترکان قوم محتشم و فخیم بیات است او زیر نظر پدرش کربلایی رمضان، که خود از دوتارنوازان مشهور شمال خراسان بود، نواختن دوتار را آموخت و بعد از مرگ پدرش از بخشی‌های شمال خراسان همچون خان‌محمد، عِوَض (عیوض) و غلامحسین تعلیم گرفت. حاج قربان در کودکی به همراه پدر روستای خود را به دلیل شغل پدر که آرایشگر (سلمانی) بود به قصد شهر ترک کرد و در روستای علی‌آباد قوچان ساکن گردید؛ و به همین دلیل است که نام خانوادگی ایشان به دلیل شغل پدر سلیمانی نام گرفت.

 حاج قربان در کنسرت‌هایی در ایران و خارج از ایران شرکت کرد و یک آلبوم از آثار او منتشر شد. وی همچنین به کشورهای بسیاری مانند پرو، هلند، تونس، ترکیه، بلژیک، انگلستان، سوئیس، کلمبیا، اکوادور، پاناما، فرانسه و چند شهر آمریکا نیز سفر کرد. از جمله افتخارات وی می‌توان به کسب مقام اول جشنوارهٔ موسیقی لیون فرانسه و همچنین احراز مقام ستارهٔ جشنواره اوینیون فرانسه اشاره کرد.وی ده‌ها اجرای دوتارنوازی در کنسرت‌های موسیقی کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت. حاج قربان در داخل کشور هم مقام‌های برتر جشنوارهٔ موسیقی فجر ایران بین سال‌های ۶۹ تا ۷۱ را به دست آورد و دوازده دورهٔ متوالی داور ثابت جشنواره‌های موسیقی مقامی کشور بود. همچنین وی نشان درجهٔ دو فرهنگ و هنر را نیز از محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت، دریافت کرد.او در آلبوم شب، سکوت، کویر با محمدرضا شجریان همکاری کرد.حاج قربان در سال ۱۳۸۵، دوتار خود را به پسرش علیرضا سلیمانی هدیه داده با موسیقی وداع گفت. وی یک سال بعد درگذشت و در قوچان به خاک سپرده شد در خراسان بخشی به کسی میگویند که به تمام مقامهای موسیقی مسلط و بتواند بنوازد وبخواند او بخشی کامل بود

به نقل از کانال بیات های خراسان BAYIATALR@

40_ دکتر حسین صادقی

پروفسور حسین صادقی پنجم بهمن ۱۳۰۸ در خانواده‌ای ادب دوست 

در روستای چکنه بخش سرولایت شهرستان نیشابور به دنیا آمد

ایشان از بیات های نیشابور هستند 

صادقی در سال ۱۳۲۹ در آزمون‌های مرسوم آن زمان جهت ورود به دانشگاه شرکت کرد، و موفق گردید در کنکور دانشکده‌های پزشکی، فیزیک و اعزام به خارج پذیرفته شود و پس از آن جهت ادامه تحصیل راهی سوئیس گردید، 

تا اینکه در سال 1336 دکترای پزشکی خود را از دانشگاه پزشکی لوزان دریافت داشت

سپس جهت اخذ تخصص عازم آمریکا گردید و توانست در سال ۱۳۴۲ بورد تخصصی جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی قلب و ریه را از دانشگاه‌های معتبر ایالات متحده آمریکادریافت دارد

ایشان در طی دوران تحصیل و همچنین پس از آن از بهترین شاگردان و همکاران کریستیان بارنارد جراح مشهور قلب محسوب می گردید

پروفسور صادقی پس از بازگشت به ایران مدتی در بیمارستان مسیحی مشهد به کار پرداخت و بعد از مدتی خدمت به هموطنان خویش، دوباره جهت مطالعات بیشتر عازم سوئیس گردید و به سمت ریاست بخش جراحی قلب و عروق دانشگاه لوزان منصوب شد. ایشان به مدت نزدیک سی سال ریاست بخش قلب و عروق و کرسی استادی این رشته را در دانشگاه لوزان برعهده داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۵ بازنشسته گردید.

پروفسور صادقی در طی سالیان تدریس و تحقیق در دانشگاه لوزان، ابداعات جدیدی در امر جراحی قلب و عروق بوجود آورد. خود ایشان در این باره می گویند

در مدت قریب به سی سال، جراحی قلب و عروق را در دانشگاه توسعه دادم، به‌طوری‌که تعداد عمل‌های جراحی قلب باز که در سال اول مسئولیتم فقط ۶۰ عمل بود به متجاوز از ۹۰۰ عمل در سال آخر اشتغالم رسید. در این مدت نوآوری‌هایی در تکنیک جراحی عروق قلبی، تعویض دریچه‌های قلب، جراحی نارسایی‌های مادرزادی قلب و جراحی عروق بوجود آوردم.

پیشرفت‌های زیادی هم در مراقبت‌های بعد از عمل انجام دادیم که سبب بهبود نتایج عمل‌های جراحی قلب و عروق گردید. نتایج خوب عمل‌ها هم با بهترین مراکز قلب دنیا رقابت می‌کرد. مثلاً در جراحی پیوند قلبی که تلفات بعد از عمل حتی در بهترین مراکز قلبی جهان بین ۸ تا ۱۰ درصد است در بخش ما فقط ۷/۳ درصد بود.

پروفسور صادقی در مدت اشتغال در حدود دو هزار نفر از هموطنان خویش را عمل جراحی قلب نموده‌است. همچنین به دلیل تبحر بسیار و نتایج درخشان، دو نفر از رؤسای جمهور کشور سوئیس را نیز عمل جراحی قلب نموده‌است.

41_ حسن صادقی

ایشان از ترکهای بیات روستای چکنه در منطقه سرولایت نیشابور و

همچنین پدر جراح بزرگ قلب آقای دکتر حسین صادقی هستند

حاج حسن صادقی معروف به «آقای مدیر» بنیانگذار نخستین مدرسه روستایی کشور

در سال ۱۳۰۷ در شهر چکنه مرکز بخش سرولایت شهرستان نیشابور است

حاج حسن صادقی به عنوان بنیانگذار فرهنگ نوین سرولایت در طول 30 سال خدمت خود

بیش از 35 دبستان در روستاهای سرولایت تاسیس کرد. وی پس از 92 سال عمر با برکت

در 11 آبان 1378 به دیدار محبوب شتافت

حاج حسن صادقی به عنوان بنیانگذار فرهنگ نوین سرولایت در طول 30 سال خدمت خود

بیش از 35 دبستان در روستاهای سرولایت تاسیس کرد.

وی پس از 92 سال عمر با برکت در 11 آبان 1378 به دیدار محبوب شتافت

تمبر یادبود تاسیس اولین دبستان روستایی کشور با تصاویر حاج حسن صادقی

و پروفسور حسین صادقی رونمایی شد

منبع : http://khorasanrazavi.khorasannews.com/newspaper/BlockPrint/160048

42_ عباس بیات  

عباس بیات فرزند مرتضی قلی خان بیات معروف به سهام السلطان است

ایشان یکی سرمایه داران موفق می باشد که از ترکان بیات شهر اراک است

در دانشگاه کلمبیا آمریکا تحصیلات عالی خود را به پایان رسانید

در دهه پنجاه بزرگترین شرکت لبنی ایران را در اختیار داشت

بعد از مهاجرت به کشور بلژیک شرکت آب میوه لوزا را در بلژیک خرید

بعد از ۱۱ سال اداره این شرکت، آن را در سال ۱۹۹۸ به پپسی فروخت

و از این راه سود خوبی به جیب زد. در سال ۱۹۹۷ او که مقدمات فروش لوزا را فراهم کرده بود،

 

شرکت آب معدنی بلژیکی «چادفونتاین» را راه‌اندازی کرد و تا قبل از سال ۲۰۰۰ 

دو شرکت دیگر مرتبط با صنایع نوشیدنی را در اختیار گرفت. 

نکته مهم کارنامه کاری او، اما ریاست باشگاه شارلروا بود.

او که سرمایه‌گذاری عظیمی در این باشگاه محبوب بلژیکی کرده بود

 

از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۱۲ این باشگاه را رهبری کرد.

 

عباس بیات عموی مهدی بیات رییس فدراسیون فوتبال بلژیک است

43_ مهدی بیات 

مهدی بیات نوه مرتضی قلی خان بیات معروف به سهام السلطان است

که از ترکان بیات شهر اراک می باشد 

او در شهر کن فرانسه بزرگ شد در سال 2012 میلادی به ریاست مدیر اجرایی

باشگاه فوتبال شارلروا بلژیک که متعلق به عمویش است برگزیده شد

خانواده بیات امروزه از چهره های سرشناس فوتبال بلژیک می باشند

مهدی بیات از سال 2015 میلادی در فدراسیون فوتبال کشور بلژیک و

کمیته مهم اجرایی سمت داشته است ایشان در سال 2019 میلادی

به ریاست فدراسیون فوتبال بلژیک برگزیده شد

شعار مهدی بیات در فدراسیون فوتبال بلژیک " حکمرانی خوب " است

 

44_ عبدالعزیز سمین البیاتی

شاعر و ادیب ترکمان عراقی(ترک عراقی) از قوم بیات در سال 1938 میلادی

در شهر کرکوک متولد شد و در سال 2019 میلادی وفات یافت

45_ پهلوان احمد وفادار

نیمه خرداد 1306 در قوچان و در روستایی به نام «داوود لی» واقع در

بخش سرولایت شهرستان نیشابور متولد شد

اهالی منطقه سرولایت نیشابور و رستای داوودلی از ایل ترک بیات هستند

در سالهای ۱۳۲۹، ۱۳۳۰ و ۱۳۳۱ با کسب عنوان پهلوانی کشور

سه بار پیاپی صاحب بازوبند پهلوانی شد. احمد وفادار در مسابقات

جهانی سال ۱۹۵۱ هلسینکی فنلاند، بازیهای المپیک سال ۱۹۵۲ فنلاند

و مسابقات جهانی سال ۱۹۵۴ توکیو ژاپن در وزن هشتم عضو تیم ملی کشتی آزاد ایران بود

سال ۱۳۲۹ در مسابقه‌های پهلوانی تهران شرکت نمود. در آن زمان بازوبند پهلوانی نزد پهلوان عباس زندی بود. وفادار موفق به کسب بازوبند پهلوانی این رقابت‌ها می‌شود و در سال ۱۳۳۰ بر تمام حریفان خود غلبه می‌کند. در سال ۱۳۳۱ تمام پهلوانان تصمیم می‌گیرند که بازوبند را از وفادار بگیرند و نگذارند که سه ساله شود و تمام دست‌اندرکاران فدراسیون کشتی از غلامرضا تختی می‌خواهند که در این مسابقه شرکت نماید که وی قبول نکرده و می‌گوید که «من با وفادار دوستی و رفاقت بسیار نزدیکی دارم». ولی دوستان از او می‌خواهند کشتی بگیرد. احمد وفادار متوجه می‌شود که غلامرضا تختی هم در این مسابقه شرکت خواهد کرد. دیدار تختی و وفادار در مدرسه دارالفنون تهران برگزار شد و همه جمعیت منتظر تماشای کشتی دو پهلوانی بودند که روی تشک رفته بودند. گل کشتی را آقای جعفر شیر خدا خواند و همه جمعیت فکر می‌کردند که تختی برنده مسابقه خواهد شد اما وفادار که به کشتی پهلوانی و چوخه تسلط کامل داشت با فن کنده بر حریف غلبه نمود و برای همیشه صاحب بازوبند شد. از آن تاریخ به بعد پهلوان وفادار عضو تیم ملی شده و در مسابقات جهانی و المپیک شرکت کرد

46_ رضا صادقی

رضا صادقی فرزند حسن در 1/2/1356 از ترکان بیات روستای چکنه واقع در بخش سرولایت

شهرستان نیشابور و از نوابغ علمی بود در ادامه شرحی از افتخارات او را می خوانید :

_ برگزیده ی یازدهمین المپیاد ریاضی و چهاردهمین المپیاد کامپیوتر استانی

-دریافت مدال طلای یازدهمین المپیاد ملی ریاضی،1372

-دریافت مدال نقره سی وپنجمین المپیادبین المللی ریاضی،هنگ کنک،1373

-دریافت مدال طلای دوازدهمین المپیاد ملی ریاضی،1373

-دریافت مدال طلای سومین المپیاد ملی ریاضی1373

-دریافت مدال طلای سی وششمین المپیاد بین المللی ریاضی،کانادا،1374

-مدرس تمرین ریاضی 1 دانشکده ی علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف در سال 76-1375

-مدرس دوره های آموزشی المپیاد ریاضی باشگاه داش پژوهان جوان 76-1374

-بورسیه ی مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات 76-1374-9

-نویسنده ی ریاضی عمومی 2 به گواهی دکتر یحیی تابش و مفقود شدن آن

-دانشجوی برگزیده ی دانشکده ی علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف 77-1376

-ارائه ی مقاله (اعداد ساختنی-جهان متناهی) در اولین سمینار ریاضی دانشجویان کشور در دانشگاه شهیدچمران اهواز 24/12/1376

سرانجام پس از دفاع از مقاله و ختم سمینار در بازگشت از اهواز به تهران سحرگاه 26/12/76

اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به دره سقوط کرد و وی به اتفاق شش نفر دیگر

به لقا ا... پیوست . پیکر مطهرش در قطعه ی شهدای حرم رضوی به خاک سپرده شد . 

2 مدال جهانی و 4 مدال کشوری وی همراه با احکام مربوط

به همت تولیت محترم آستان قدس رضوی در بخش مدال های موزه ی آستان قدس در معرض دید عموم می باشد 
این بود مختصری از موفقیت های یک جوان با عمری کوتاه (1/2/56-26/12/76)

 منبع :

https://chakane.persianblog.ir/wpgAoewv5XfooXpOZxLG-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%86%D8%AE%D8%A8%D9%87-%DA%86%DA%A9%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C

 47_ مستعلی بیگ بیات

او خان طایفه بیات مستعلی بیگ یکی از طوایف ایل بیات بود

که نام او بر روی این طایفه گذاشته شده است

گفته شده مستعلی بیگ اشعاری به زبان ترکی و در قالب دو بیتی دارد

که در زبان ترکی به این نوع شعر بایاتی گفته می شود

شعرهای او در میان بیات های منطقه شهرضا و قصرچم در استان اصفهان

بصورت شفاهی نقل می گردد و در اشعارش دارای تخلص " مسی " است

متاسفانه اشعارش چون به صورت مکتوب در نیامده به مرور در حال از بین رفتن هستند

بیات های شهرضا و منطقه قصر چم اشعار زیادی را از اجداد بیات خود حفظ هستند 

که متاسفانه جمع آوری نشده است

48_ حسین حیدری 

از ترکان بیات اهل مشکان(خوشاب) در نزدیکی نیشابور می باشد او از خوانندگان به زبان ترکی است

49_ احمد بیات مختاری

شاعر و استاد موسیقی ایشان از بیات های خراسان بودند

50_ جهاد دمیر(دامر)

از شعرای بزرگ و معاصر بیات در کشور عراق که اشعاری به زبان ترکی دارد

او در سال 2020 به رحمت خدا رفت

51_ دکتر حسین شهباز

از بیات های کشور عراق او نقش مهمی در آموزش زبان ترکی در دانشگاه های

کشور عراق داشت در سال 2020 میلادی به رحمت خدا رفت

52_ ژنرال علی عمر بیرقدار

از بیات های شمال کشور عراق و متولد کرکوک از طایفه بیرقدار

از قوم بیات بود در جنگ سال 1948 میلادی بین کشورهای مسلمان

و اسراییل فرماندهی یکی از واحدهای زرهی عراق را به عهده داشت

او موفق شد با نیرویی کمتر از 1000 نفر شبانه به شهر جنین در فلسطین

که تحت محاصره ارتش اسراییل بود حمله کند و تعدادی از نفرات

ارتش اسراییل را بکشد و تعداد 10000 اسراییلی را به اسارت بگیرد

و محاصره شهر جنین را بشکند عراقی ها کمتر از 40 شهید دادند

در میان کشته های اسراییلی جنازه نوه بن گورین که

هم زمان نخست وزیر و وزیر جنگ اسراییل بود وجود داشت

ارتش اسراییل تقاضای تبادل جنازه ها را کرد اما ژنرال بیرقدار

دو شرط گذاشت :

1_ حضور بن گورین در آنجا و تعظیم و ادای احترام کردن به ژنرال بیرقدار

2_ عقب نشینی نیروهای اسراییلی از شهر جنین به فاصله 12 کیلومتر

که اسراییلی ها هر دو شرط را قبول کردند

ژنرال بیرقدار بعدا قصد حمله به تلاویو را کرد که مصالحه ارتش های عرب

با اسرائیل مانع از این کار شد

او بعدها در عراق مورد غضب حکومت وقت عراق قرار گرفت

و چند سالی زندانی شد و به او حق انتخاب به تبعید در لبنان

یا ماندن در زندان را دادند

که ژنرال بیرقدار به لبنان رفت و چند سالی در لبنان ماند

بعدها تصمیم به بازگشت به عراق را گرفت که در تصادفی مشکوک

فوت شد بعضی ها آن تصادف را سختگی و کار سرویس اطلاعتی اسراییل

یعنی موساد و یا کار حکومت آن زمان عراق میدانند

53_ فرج الله بیات

آشیق فرج الله بیات از خوانندگان آواز به زبان ترکی در منطقه فارس بود

لازم به ذکر است به خوانندگان سنتی آواز ترکی آشیق می گویند

54_ ارسلان بیات

از خوانندگان جوان آواز به زبان ترکی در منطقه فارس است
55_ محبوبه بیات مختاری

بازیگر زن سینمای ایران و از بیات های خراسان بود

56- ساره بیات

بازیگر زن سینمای ایران و از بیات های خراسان است

59- نازنین بیاتی

بازیگر زن سینمای ایران است

60- مهرناز بیات

بازیگر زن سینمای ایران است

61- مژگان بیات

 بازیگر زن سینمای ایران

62_ زینب توغچه بیات

بازیگر زن سینمای ترکیه است

63_ دکتر ذکیه بیات (ملکشاهی)

فرزند حجه الاسلام جاج شیخ براتعلی بیات معروف به ملکشاهی می باشند که در شهرستان قوچان متولد و تحصیلات خود را تا سطح دیپلم در این شهرستان گذراندند و همزمان دکتربیات موفق به گذراندن دروس مقدماتی حوزه زیر نظر پدر و دیگر اساتید حوزه علمیه قوچان شدند . سپس ایشان تحصیلات خود را در شهرهای مشهد اراک و تهران تا مقطع دکتری ادامه دادند که در برخی مقاطع رتبه ممتاز را کسب نمودند .ایشان مدرک دکتری تخصصی خود را در رشته شیمی فیزیک اخذ و تخصص ایشان کاربرد کامییوتر در شیمی و نانو تکنولوژی می باشد. دکتر ذکیه بیات با اینکه امکان اشتغال در شهرهای بزرگ همچون تهران را داشتند ولی بدلیل علاقه ای که به شهر خود داشت به قوچان باز گشته و به عنوان هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه آزاد اسلامی قوچان مشغول فعالیت شدند.

ایشان به حول و قوه الهی افتخارات مهمی از قبیل:

1- نخبه علمی فرهنگی

2- استاد منتخب علمی فرهنگی

3- استاد نمونه زن

4- پژوهشگر برتر

5- دارای حدود چهل مقاله علمی در ژورنالهای بین المللی و معتبر خارجی

6- دارای حدود چهل مقاله علمی ارائه شده در کنفرانس های ملی و بین المللی داخل و خارج

7- پذیرش مقاله و سخرانی علمی در کشورهایی نظیر فرانسه ایتالیا هلند و سنگاپور

8- انجام پروژه زیر نظر دانشگاه ایلنویز آمریکا

9- دعوت به سخرانی از سوی مرکز آکادمیک چین در ارتباط با فناوریهای نو

10- دارای کتب علمی در دست چاپ و تدوین و ترجمه

منبع :

https://chamanirajab.persianblog.i

64_ اسدالله بیات زنجانی

آیت الله اسدالله بیات زنجانی از مراجع تقلید شیعه در ایران است

65_ شیرعلی بیات

حجت الاسلام والمسلمین شیرعلی بیات، رییس مؤسسهٔ قرآن و عترت استانبول

و از رهبران شیعه در کشور ترکیه  است

66_ محمدآصف محسنی

آیت الله محمدآصف محسنی مرجع تقلید شیعیان و از بزرگان شیعیان افغانستان بود

67- عباس البیاتی

 عباس البیاتی از شیعیان ترکان عراقی؛ سیاست‌مدار، از اعضای حزب سیاسی ائتلاف دولت قانون و عضو کمیته امنیت و دفاع پارلمان نمایندگان عراق رهبر اتحادیه اسلامی ترکمن‌های عراق و از اعضای "کمیته تنظیم و پیگیری" در سال ۲۰۰۲ می‌باشد. همچنین عباس البیاتی عضو کمیته پیش‌نویس قانون اساسی عراق و کمیته اصلاحات قانون اساسی این کشور می‌باشد
68- آیدین البیاتی
ایدین البیاتی، رئیس اتحادیه جمعیت "ترکمان ایلی" 

در کشور عراق است

69- بهروز بیات

دانشمند فیزیک ساکن در کشور اتریش

70- آصف بیات

 استاد جامعه‌شناسی دانشگاه ایلینوی در اربانا شمپین 

(University of Illinois at Urbana Champaign) واقع در آمریکای شمالی است. 

او پیشتر، به مدت ۱۷ سال، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره(AUC) بوده‌است.

تعداد زیادی کتاب و مقاله از او به چاپ رسیده است

71- جهانبخش بیات 

از شعرای طایفه بیات از روستای بیدزرد در نزدیکی شیراز

که اشعار او در تزیینات مسجد روستای بیدزرد  بکار رفته است

72- نجیب الله اوژن

مهندس نجیب الله اوژن از بزرگان ترکان بیات در کشور افغانستان است

او مدتی وزیر وزارت فوایدعامه در کشور افغانستان بود

وی دارای تحصیلات در رشته مهندسی ساختمان های صنعتی و شهری است

و تحقیقاتی در زمینه زمین لرزه در افغانستان و تاثیر آن در تعمیرات

و همچنین در مورد تعمیرات ابنیه تاریخی در افغانستان انجام داده است

73- اکرم طوزلی

استاد اکرم طوزلی از هنرمندان کشور عراق و از قوم ترک بیات است

74- آمود بیات(amod bayat)

از ترکان بیات متولد در سال 1859 میلادی در منطقه سورات surat

در کشور هند بود در آن زمان کشور هند مستعمره بریتانیا بود

تعدادی از هندی ها به تشویق بریتانیا برای کار و زندگی 

به آفریقای جنوبی مهاجرت کردند آمود بیات و تعدادی از بیات ها

نیز برای زندگی و کار به کشور آفریقای جنوبی مهاجرت کردند

آمود بیات در آفریقای جنوبی یک تجارتخانه بزرگ ایجاد کرد

و به مسجد مسلمانان در آفریقای جنوبی هم خدماتی داد

با تاسیس کنگره هندی ها در آفریقای جنوبی

natal indian congress  به عضویت در این کنگره درآمد

و با مهاتماگاندی که در ان زمان در آفریقای جنوبی ساکن بود و در این کنگره

عضویت داشت همکاری داشت

وی در سال 1939 میلادی در شهر Pietermaritzburg در آفریقای جنوبی درگذشت

75- جولیکا بیات(julieka bayat)

خانم جولیکا بیات از نسل ترکان بیات در کشور هند است 

که در زمان استعمار وارد آفریقای جنوبی شدند

ایشان از چهره های سرشناس و موفق در زمینه ساختمانسازی

در کشور آفریقای جنوبی می باشد

ابنیه بیات ها

ابنیه بیات ها

در این مطلب به معرفی ابنیه و سازه های احداث شده توسط بیات ها

در ایران می پردازیم

شیراز :

به دلیل حضور طایفه بیات آغ اولی در شیراز که مدت

حضورشان در شهر شیراز از زمان عادلشاه افشار تاکنون بوده است

که چندین قرن می باشد

در شهر شیراز دارای آثاری می باشند که آن ها را بیان می کنیم :

1_ خانه های ثبتی در آثار ملی ایران واقع در محله بیات شیراز شامل :

خانه بیات به شماره ثبتی  3064

خانه شیرزاد بیات به شمار ثبتی 6072 

2_ ساخت دیوار دفاعی اطراف شهر شیراز که در

زمان عادلشاه افشار توسط صالح خان بیات بیگلر بیگی منطقه فارس و

و خان تیره بیات آغ اولی در آن زمان ایجاد گردید

3_ برج ساعت حرم حضرت سید علاالدین حسین معروف به

آستانه ساخته شده توسط

مرحوم حاج قنبرعلی بیات پور از طایفه بیات قارا اولی 

 

4_ قلعه عباس قلی خان بیات واقع در حوالی  روستای جرغه قره بلاغ فسا

(رجوع شود به کتاب ایل اینانلو در گذر زمان نوشته استاد خرم احسانی

 جلد دوم صفحات 495 الی 500)

 ماکو :

در شهر ماکو در آذربایجان غربی طایفه ای از بیات ها ساکن می باشند

که در این شهر از قدیم دارای موقعیت اجتماعی ممتازی بوده اند

لذا از آن ها بناهایی به یادگار مانده است

1_ "کاخ باغچه جوق" ساخته شده توسط

مرتضی قلی خان اقبال السطنه ماکویی ملقب به سردار ماکو

که از طایفه بیات بوده است

منبع عکس :http://www.beytoote.com/iran/bastani/introducing1-mako-museum.html

2_عمارت کلاه فرنگی ماکو ساخته شده توسط 

علی قلی خان بیات ماکویی

3_ ساختمان قلعه جوق این بنا در نزدیکی " کاخ باغچه جوق " قرار دارد

و توسط مرتضی قلی خان اقبال السلطنه ماکویی ملقب به سردار

ماکو که از بیات های شهر ماکو بوده ساخته شده است و چون حکمران

محلی منطقه ماکو در آن زمان بود از قلعه جوق به عنوان سربازخانه

استفاده می شده است 

4_خانه علی خان بیات ماکو

خانه علی خان بیات با قدمت حدود یکصد و پنجاه سال،

سالم ترین خانه قدیمی شهر ماکو است و از کلیه فضاهای داخلی آن

با کاربری مسکونی استفاده می شود.

علی خان یکی از خوانین ماکو بود و به دستور خود و با استفاده

از استادکاران و وسایل روسی این خانه و خانه مجاور (خانه پست) را ساخت.

این بنا در حیاطی به مساحت تقریبی پنج هزار و ششصد متر مربع

قرار دارد

5_ ساختمان بانک ملی ماکو

این بنا در خیابان سعدی شهر ماکو قرار دارد و متعلق به

" احمد خان بیات ماکو " معروف به " افخم السلطنه " بود

و قدمت آن به سال 1276 شمسی بر می گردد

این بنا شامل دو طبقه، همکف و زیرزمین است. تزیینات بنا

شامل گچ بری،آیینه کاری، نقاشی های دیواری، پنجره های ارسی،

درهای چوبی، گچ بری ها و ... است.

اراک :

1_ دبیرستان صمصامی بیات از قدیمی ترین دبیرستان های ایران است

تاسیس در سال 1270 هجری شمسی

موسس : حاج ذوالفقار بیات

 

 منبع عکس :http://zh.weather-forecast.com/photos/15525

2_ کاخ عزت الله خان بیات واقع در پنجعلی

منبع عکس :http://www.bayatfamily.lxb.ir/

3_ برج خاندان بیات

مربوط به دوره قاجاریه واقع در حاشیه شرقی شهر قورچی باشی

4_ بازاچه سهام السلطان(سام السلطان) :

مرتضی قلی بیات معروف به سهام السلطان از بزرگان ترکان بیات

در شهر اراک بازارچه ای را تاسیس کرد که تا امروز باقی است

و به اسم او مشهور است

5_ بیمارستان قدس :

این بیمارستان با کمک سه تن از بیات ها ساخته شد

که در ادامه توضیح خواهم داد

خانم قدس السلطنه بیات در سالهای آخر عمر زمین قلعه بزرگش

در اراک را که 7000 متر مربع مساحت داشت برای احداث

بیمارستان معروف قدس اراک از قرار متری  یکصد تومان در

اختیار دکتر اکبر بهادری قرار داد و چون برای بیمارستان بود

متری بیست تومان هم تخفیف داد ایشان سهام خود در

بیمارستان قدس اراک را به بیمارستان وقف نمود تا

بیماران فقیر رایگان معالجه شوند به همین جهت نام این بیمارستان

به نام ایشان یعنی قدس نامیده می شود

همچنین مرحومه خانم زرین تاج بیات فرزند محمدرضا بیات ،

ایشان مالک سه دانگ از روستای گوار بوده است

مرحومه خانم بیات به همراه مرحوم همسرشان از بزرگترین خیرین

اراک بودند که یکی از کارهای خیر ایشان مشارکت در ساخت بیمارستان قدس در شهر اراک بود

و همچنین دکتر اکبر بهادری که از ایل بزچلو بیات بود

ایشان علاقه زیادی به گسترش خدمات پزشکی و بهداشتی

در جامعه داشت از جمله می توان به کمک ایشان

به خانم قدس السلطنه بیات برای احداث بیمارستان قدس

در شهر اراک اشاره کرد که با جمع آوری پزشکان مجرب

از دیگر شهرها در ارتقای کیفیفت بیمارستان قدس اراک نقش مهمی داشت

(قبلا در مطلبی تحت عنوان طوایف و ایلات منشعب شده از قوم ترک بیات توضیح دادم

ایل بزچلو یکی از ایلات متعلق به قوم بیات است که نام اصلی آن بزچلو بیات است

و به مرور زمان به اختصار بصورت بزچلو درآمده است

(رجوع شود به مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه

علی ابوالقاسمی/ تاریخنامه خوارزمی/ شماره بیستم/ زمستان 1396))

6_ قلعه آقچه کهریز :

این قلعه در منطقه کمیجان در استان مرکزی  قرار دارد

و متعلق به ایل بزچلو می باشد همانطور که قبلا در مطلبی

تحت عنوان طوایف و ایلات منشعب شده از قوم ترک بیات توضیح دادم

ایل بزچلو یکی از ایلات متعلق به قوم بیات است که نام اصلی آن بزچلو بیات است

و به مرور زمان به اختصار بصورت بزچلو درآمده است

(رجوع شود به مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه

علی ابوالقاسمی/ تاریخنامه خوارزمی/ شماره بیستم/ زمستان 1396)

منطقه کمیجان ، منطقه ای است که شاه اسماعیل صفوی

به ایل بزچلو بیات به عنوان تیول(هدیه) بخشیده است و

این منطقه به اسم بلوک بزچلو شناخته میشد که در همین اواخر

نامش به کمیجان تغییر یافت

قلعه آقچه کهریز نیز توسط ایلات بزچلو بیات ساخته شده است

طبق شواهد بسیاری از بزرگان ایل بزچلو براین نکته اذعان دارند که آدوربهادور سردار بزرگ ایل بزچلو در ملک شخصی خود در اطراف بانک ملی کنونی(در کمیجان) مدفون است ولی طبق یک سند مکتوب تمامی روسای ایل بزچلو در محل اتراق خودشان در محلی در قلعه آقچه کهریز مدفون هستند. چرا که عیسی خان بهادری در خاطراتش بازگو می نماید «که مادرم نام مرا که از نام عیسی خان که یکی از روسای ایل بزچلو بوده گرفته است و زمانی که کودک بودم پدرم از عیسی خان به عنوان رییس ایل بزچلو و دلاوری ها سخن گفته است. بارها با پدرم در مجموعه بیرونی قلعه بر سرمزار عیسی خان می رفتیم و برایش دعا می خواندیم

نویسنده علی اکبر آقچه کهریزی

منبع عکس : 

https://garapapag.blogsky.com

نیشابور :

این بنا که در روستای کلیدر در منطقه سرولایت نیشابور قرار دارد

به " گنبد کلیدر یا بقعه کلیدر " مشهور است نام این بنا در رمان " کلیدر " آمده است

این بنا در فهرست آثار ملی ایران به شماره 2378  به ثبت رسیده است

درون این بنا قبر " جوشن بیگ بیات " که مربوط به دوره شاه اسماعیل اول است قرار دارد

تهران :

با تاسیس سلسله قاجار در تهران بخشی از تیره شام بیاتی در

شهر تهران ساکن شدند

افراد این تیره از بیاتها از متحدین ایل قاجار بودند

آنها در شهر تهران در محله عودلاجان در کوچه شام بیاتی ساکن شدند

آنها آثار زیر را احداث نمودند :

1_ کوچه شام بیاتی : در محله عودلاجان تهران که محل استقرار

آن ها بوده است در این کوچه ساکن شدند که هنوز این کوچه باقی است

2_ مسجد شیخ عبدالنبی نوری :

مسجد شیخ عبد النبی نوری در نزدیکی محله عودلاجان تهران قرار دارد

که در سال 1303 هجری قمری به همت محمد رحیم خان شام بیاتی و

حبیب الله خان شام بیاتی احداث گردید که در سال 1306 هجری قمری به

پایان رسید  این مسجد در فهرست آثار ملی ایران به شماره

 ۱۳۷۳۴ تاریخ ثبت ۲۵/۰۸/۱۳۸۴ هجری خورشیدی

آدرس : شهر تهران _ خیابان مصطفی خمینی(سیروس سابق)

بعد از چهار را سر چشمه _ حد فاصله بن بست علیزاده کمیلی و

کوچه شهید ناصر فیروز کوهی پلاک 617

پیر قلی خان شام بیاتی در دوران آقا محمد خان قاجار مسجد و آب انباری نزدیک به

کوچه شام بیاتی در محله عودلاجان تهران احداث نمود در زمان کشیدن

خیابان سیروس ، مسجد و آب انبار در مسیر قرار گرفتند

(تاریخ تهران/حجت بلاغی/جلد 2)(1)

3_ عباس آباد :

محله عباس آباد که منطقه وسیعی است که

از غرب به محله یوسف آباد،از شرق به خیابان شریعتی

،از جنوب به خیابان تخت طاووس،و از شمال به زمینهایی

که از عباس آباد وسیع باقیمانده است محدود میگردد

زمانی متعلق به ملاعباس بیات ایروانی ملقب به میرزاآقاسی

صدراعظم محمدشاه قاجار بود در آن زمان شامل

زمین های زراعی وسیع ، روستایی محصور در قلعه و عمارتی خان نشین

بوده است به علاوه گفته می شود ملاعباس بیات مالک 1438 روستا و مزرعه بوده است

بعد از مرگ محمدشاه قاجار املاکش را رها کرد و به کربلای معلی رفت

و در همانجا درگذشت(2)

با مرگ عباس بیات ایروانی و در اختیار گرفتن این املاک توسط دیگران

و با توسعه شهر تهران ، قلعه و عمارت خانشین متعلق به عباس بیات

از بین رفتند اما نام وی بر این منطقه باقیماند و به عباس آباد شناخته می شود

4_ تکیه میرزا آقاسی :

همانطور که در بالا توضیح دادم ملاعباس بیات ایروانی

معروف به میرزا آقاسی صدر اعظم محمدشاه قاجار بود

در زمان صدارتش تکیه ای را در تهران ایجاد کرد که بسیار بزرگ بود

لازم به توضیح است تکیه محلی است که جهت انجام مراسم

عزاداری دهه عاشورا و مراسم تعزیه از آن استفاده میشده است

تکیۀ حاج میرزا آقاسی، معروف به تکیۀ عباس‌آباد در میدان ارگ قرار داشت. 

سازندۀ تکیه حاج میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه بود 

و آن را در زمان صدراعظمی خود (۱۲۵۱-۱۲۶۴ق) ساخت 

و بنا بر ضبط آمار دارالخلافۀ تهران «تکیۀ جناب صدراعظم» نیز نامیده می‌شد

تکیۀ حاج میرزا آقاسی بسیار بزرگ بود و روزنامۀ وقایع اتفاقیه 

در شرح وزش باد و پاره کردن و فروانداختن چادر آن (در روزنامه به نام تکیۀ دولت آمده است) 

به بزرگی چادر اشاره می‌کند 

و می‌نویسد: چادر تکیه ۵۲ ذرع طول و ۳۲ ذرع عرض آن بود که با ۹ دیرک بر پا شده بود؛ 

در صورتی که چادر تکیه‌های بزرگ دیگر را معمولاً با ۳ تا ۶ دیرک برمی‌افراشتند 

(شم‌ ۴۰؛ نیز نک‌ : شهیدی، ۲۴۶)

(چنانچه قبلا توضیح دادم عباس بیات ایروانی مالک منطقه عباس آباد تهران بود

که نام این منطقه هم از اسم او گرفته شده است برای همین

تکیه میرزا آقاسی به تکیه عباس آباد(مالک عباس آباد) هم معروف بود)

منابع : 

1-

http://tehrannameh.com/list/%D8%A2/%D8%A2%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86

http://safarnevis.com/?p=4227

2-

(سفرنامه پولاک ترجمه کیکاووس جهانداری   / 1368 : 46)

(هدایت، ج 10، ص 351ـ352)

(گفتن این نکته خالی از لطف نیست که

علاوه بر وجود تعداد زیادی روستا به نام بیات در کشور ایران

شهرها و روستاهای دیگری در کشورهای همسایه مانند عراق

و ترکیه به اسم بیات وجود دارد که بنیان گذاران این شهرها و

روستاها ترکان بیات بوده اند و ساکنان این شهرها و روستاها

از نسل ترکان بیات هستند که اکثرشان به زبان ترکی اجدادشان

صحبت می کنند

همچنین در جغرافیای ایران دشت بیات و قیزیل تپه بیات را هم داریم)

افغانستان :

در کشور افغانستان هم تعداد زیادی از ترک های بیات زندگی می کنند

که از آن ها ابنیه هایی باقی مانده است از جمله :

1_ محله قزلباش کابل
2_ قلعه محمود خان قارا بیات
3_ پل محمود خان قارا بیات

منبع : http://af.farsnews.com/social/news/13950728000669

4_ بیمارستان صالحه بیات در شهر بلخ در کشور افغانستان قرار دارد

5_ انستیتو تکنولوژی بیات در دانشگاه(پوهنتون) آمریکایی کابل :

به منظور گسترش علم و دانش در افغانستان

آقای احسان الله بیات که از تجار و خیرین بزرگ هستند

در سال 1397 هجری خورشیدی اقدام به تاسیس آن نمودند

عراق :

1_ قلعه کرکوک : جمعیت زیادی از قوم ترک بیات در شمال کشور عراق امروزی

از جمله در شهر کرکوک زندگی می کنند

که در کشور عراق به ترکمان مشهور هستند

بیات ها در شهر کرکوک قلعه ای را بر روی ویرانه های قلعه ای باستانی ساختند

که به قلعه کرکوک شهرت دارد و نماد شهر کرکوک می باشد

خانه های داخل قلعه و اطراف قلعه متعلق به بیات ها است

        

2_ قلعه بیات : از مشهورترین آثار بیات های دزفول قلعه ای بوده

که بر سر راه دزفول و عراق بوده است(نویدی ص101)

نادرشاه هنگامی که از عراق به سوی خوزستان می رفت

در این قلعه توقف کرد(استرآبادی ص223 )

ویرانه این قلعه امروزه در کشور عراق پابرجاست(لسترنج ص69_70)

کشور آذربایجان :

_ در کشور آذربایجان قلعه ای متعلق به بیات ها وجود داشته است 

که در منابع تاریخی کشور آذربایجان از آن نام برده شده 

متاسفانه این قلعه مخروب و از آن آثاری باقی نمانده است

روسیه :

_ در روزگار شاه‌عباس اول صفوی گروهی از بیاتهای سپاهی در دربند و

شابران شیروان مقیم بودند

و فرخ‌سلطان، حاکم آن ولایات و سرکردۀ آنان بود

(همو، 3/1812). به همان سبب یکی از دروازه‌های دربند

«بیات قاپی» نامیده می‌شد(باکیخانف، 51؛مینورسکی، 88)

امروزه در بند جزو کشور روسیه و جنوبی ترین شهر روسیه است

آفریقای جنوبی :

قبلا در مطلبی تحت عنوان قوم بیات افغانستان اشاره کردم

که در زمان سلطه سلسله ترک مسلمان گورکانی بر افغانستان

تعدادی از ترک های بیات ساکن در افغانستان جذب در سلسله گورکانی شده

و جزو مقامات درباری و فرماندهان ارتش گورکانی شدند

با تصرف شبه قاره هند توسط گورکانیان و انتقال پایتخت

گورکانیان به شبه قاره هند گروهی از بیات ها که 

جزو مقامات درباری و ارتشی گورکانیان بودند به هندوستان نقل مکان کردند

با ضعف گورکانیان و سقوط آنان و مستعمره شدن هندوستان

و تعداد دیگری از سرزمینها توسط بریتانیا ؛

بریتانیا گروهی از هندی ها را برای زندگی و کار تشویق

به مهاجرت به آفریقای جنوبی کرد

گروهی از هندی ها از جمله تعدادی از ترکان بیات مستقر در هند

هم برای زندگی و کار به آفریقای جنوبی رفتند

از جمله آنان می توان به چهره شناخته شده هندی در آفریقای جنوبی ،

آقای آمود بیات(amod bayat) اشاره کرد که بازرگان و سیاستمداری موفق بود

او در کنگره هندی های آفریقای جنوبی زمانی که مهاتما گاندی در آفریقای جنوبی ساکن

و عضو این مجلس بود با مهاتماگاندی رهبر مشهور هندوستان همکاری داشت

او تجارتخانه ای  را در شهرPietermaritzburg در کشور آفریقای جنوبی 

در سال 1890 میلادی تاسیس کرد

این تجارتخانه در سال 1976 میلادی تخریب شد

در زیر عکس تجارتخانه بیات در آفریقای جنوبی را مشاهده می کنید

منبع عکس : Indian Townscape Features in Pietermaritzburg مقاله / صفحه 60