بیات مستعلی بیگ
در مورد ایل بیات و تبار بیات ها می باشدبیات مستعلی بیگ
در مورد ایل بیات و تبار بیات ها می باشدسرکوب قزلباشان شورشی توسط ایل بیات(بایات)
سرکوب قزلباشان شورشی توسط ایل بیات(بایات) :
قزلباشان به نیروی نظامی دولت صفوی گفته می شود
که از ایلات مختلف ترک تشکیل شده است
ایل ترک بیات(بایات) نیز که به ارتش صفویه پیوسته بود در زمره ارتش قزلباشان قرار گرفت(1)
ایلات قزلباش با آنکه نقش مهم و کلیدی در توسعه دولت صفوی داشتند
اما بعد از مرگ شاه اسماعیل اول صفوی که قزلباشان ارادت خاصی به وی به عنوان
مراد و رهبر قزلباشان داشتند رفته رفته بعضی از ایلات ترک قزلباش
دست به خود سری هایی زدند و آن تبعیتی که از شاه اسماعیل اول صفوی را داشتند
از پادشاهانی که بعدا جانشین وی شدند نداشتند
از جمله این خود سری های بعضی از قزلباشان در زمان شاه محمد صفوی
فرزند شاه طهماسب صفوی به اوج خود رسید
از جمله می توان به اقدام قزلباشان شورشی در تسخیر ، شهر قزوین
که پایتخت صفویه بود در زمانی که شاه محمد صفوی و ولبعهدش شاهزاده حمزه میرزا
برای جنگ در تبریز بودند اشاره کرد(2)
در بهار سال 994 هجری قمری (3) شاهزاده حمزه میرزا با قشونی از اردوگاه قزلباشان صفویه
در تبریز به سوی قزوین حرکت کرد در قشون شاهی
اروج بیگ بیات از سرداران ایل بیات را به فرماندهی بک گروه از سوارکاران قزلباش تعیین کرد(4)
به علاوه پس از رسیدن فوج قزلباشان اردوی شاهی از تبریز به سلطانیه زنجان ،
ایل بیات(بایات) که در آن زمان زندگی عشایری داشته
و ییلاقشان از زنجان رود شروع و به سمت غرب زنجان امتداد یافته تا
به منطقه بیجار در استان کردستان امروزی ختم میشد(5)
و قشلاقشان نیز از شرق و جنوب شرق همدان شروع تا به اراک امروزی و اطرافش امتداد می یافت
در فصل بهار در ییلاق خویش بودند و در سلطانیه به اردوی شاهزاده حمزه میرزا ملحق شدند(6)
دوازده هزار جنگجوی سواره و پیاده از ایل بیات(بایات) به فرماندهی
جعفر قلیخان بیات ، نجیب سلطان بیات ، شاه علی سلطان بیات و بدل سلطان بیات
که همگی عموزاده اروج بیگ بیات بودند به اردوی شاهزاده حمزه میرزا صفوی پیوستند
و پیوستن قزلباشان بیات به اردوی شاهزاده صفوی موجب رضایت و آرامش بسیار شاهزاده صفوی شد(7)
فزلباشان شورشی به محض آنکه از پیوستن قزلباشان بیات به اردوی شاهزاده صفوی
مطلع شدند پیکی را به سوی ایل بیات فرستادند تا آنان را نیز با خود همراه کنند
لیکن چون خوانین ایل بیات نسبت به شاه قانونی یعنی محمد شاه صفوی وفادار بودند
یک کلمه پاسخ نداده و فقط دستور دادند که پیک قزلباشان شورشی را با سر به آبگیری
که در همان حوالی بود بیفکنند وی از آن آبگیر نیمه جان گریخت و خود را به قزوین رساند
و جواب خوانین ایل بیات را به سران قزلباشان شورشی رساند(8)
چند روز بعد جنگی میان قزلباشان طرفدار شاه صفوی که قزلباشان بیات نیز در
میان آنان بود و قزلباشان شورشی صورت گرفت
که به پیروزی قاطع قزلباشان طرفدار شاه صفوی و تسخیر مجدد شهر قزوین پایتخت صفویه
و سرکوب لشگر قزلباشان شورشی منجر شد(9)
بدین ترتیب ایل بیات(بایات) نقش تعیین کننده ای در ادامه سلطنت صفویه بازی کرد
و برگ زرینی در تاریخ ایل سلحشور بیات است
نوشته محمدرضا احمدی
گروه فرهنگ و تاریخ ایل بایات(بیات)
منابع :
1_ کتاب نقش ایلات و طوایف آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی
نوشته پروفسور فاروق سومر
2_ کتاب دون ژوان تالیف اروج بیگ بیات / انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ترجمه مسعود رجب نیا / سال 1338 / ص 232
3_ کتاب زندگانی شاه عباس اول تالیف نصرالله فلسفی / انتشارات دانشگاه تهران
ص 102
4 _ کتاب دون ژوان تالیف اروج بیگ بیات / انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ترجمه مسعود رجب نیا / سال 1338 / ص 232
5_ نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
مترجمین دکتر اشراقی و دکتر امامی / ص 230
6_ کتاب دون ژوان تالیف اروج بیگ بیات / انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ترجمه مسعود رجب نیا / سال 1338 / ص 232
7_ کتاب دون ژوان تالیف اروج بیگ بیات / انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ترجمه مسعود رجب نیا / سال 1338 / ص 232 ، 233
8_ کتاب دون ژوان تالیف اروج بیگ بیات / انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ترجمه مسعود رجب نیا / سال 1338 / ص 233
9_ کتاب دون ژوان تالیف اروج بیگ بیات / انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ترجمه مسعود رجب نیا / سال 1338 / ص 234 ، 235
بیات اراک
ایلخانی خاندان بیات اراک
بر ایل بیات در گستره اراک - همدان- زنجان :
ایل ترک بیات ، یکی از بیست و چهار ایل ترک اوغوز است
که با اسلام آوردن ترکان اوغوز و فتح خاورمیانه توسط سلسله سلجوقی
( نسب سلجوقیان به ایل قینیق که یکی از بیست و چهار ایل ترک اوغوز است می رسد)(1)
ایل بیات همراه با سلسله سلجوقی و دیگر ایلات ترک اوغوز به مرور از شرق رود جیحون
وارد خاورمیانه شدند بعدها ایل بیات به شعب مختلفی تقسیم و در
مناطق مختلفی پخش شدند
یکی از شعب ایل بیات که دارای جمعیت بسیار زیادی بود به منطقه شام
(شامل کشور سوریه امروزی و لبنان) رفتند
ایلات ترکی که به منطقه شام رفتند به شاملو-شاملی مشهور گشتند
این گروه از بیاتها به شاملو بیات / شاملی بیات / شامبیاتی هم مشهور شدند
از زمان سلجوقیان به قبایل ترکمانی که در میان حلب وانتب(عینتاب) قشلاق
و در میان سیواس و گرون گمرق ییلاق می کردند ترکمان شام (شاملو – شاملی) می گفتند
و در میان مردم ترک و منابع ترکی شاملو اطلاق می گردیدند در منابع رسمی مربوط
به دوران عثمانی ، جمعیت های ساکن در میان حلب و انتب(عینتاب) به اسم ترکمان های حلب ،
به قبایل زیادی مانند بیات ، اینانلو ، بیگدلی ، افشار و خدا بنده لو تقسیم شدند(2)
در زمان عثمانی آنان تابستان را در " اوزون یایلا "(اوزون یایلاق)
واقع در جنوب سیواس و زمستان را در نواحی بین حلب و غازی عینتاب میگذراندند(3)
(حلب شهر بزرگی در کشور سوریه امروزی است)
شامبیاتی ها در دو مرحله وارد ایران شدند
مرحله اول :
در سال 803 هجری قمری امیر تیمور گورکانی به سیواف لشکر کشید
پس از آن هم امیرتیمور گورکانی پیشروی به سوی سوریه ، ملطیه و بسنی وعینتاب کرد
همینطور لشکری را هم به اطراف حلب فرستاد(4)
گروه خیلی اندکی از بیات ها توسط امیرتیمور گورکانی به همراه قاجارها
و تعداد اندکی افشار از منطقه حلب به قره باغ آذربایجان آورده شدند(5)
که بعدا در ایل قاجار ادغام شده و به شامبیاتی قاجار مشهور گشتند(6)
مرحله دوم :
اما گروه عمده جمعیت شاملو بیات ها(شامبیاتی ها)
در بازه زمانی حکومت آغ قویونلو ها تا ابتدای صفویه وارد ایران شدند(7)
ابتدا بیات ها در نزدیکی ارومیه تا منطقه قره داغ(ارسباران) قشلاق و ییلاق میکردند
حضور دیگر ایلات شاملو که تعدادی از آنها هنوز در منطقه آذربایجان غربی زندگی می کنند
مانند ایل اینانلو و بیگدلی موید این است که نخستین یورد بزرگ و مشترک
شاملوها استان آذربایجان غربی امروزی بوده است
چنانکه امروزه تعدادی اندکی از ایل بیگدلی در ارومیه و اطراف آن ،
بخشی از ایل اینانلو در خوی و مرند(قشلاق) و قره داغ(ییلاق)
و بیات ها در 18 آبادی در ارومیه زندگی می کنند(8)
از میان این روستاها می توان به روستای بیات واقع در
دهستان باراندوزچای جنوبی اشاره کرد
همچنین تپه ای به اسم تپه بیات در بخش باراندوزچای قرار دارد
با جابجایی پایتخت به قزوین سلسله صفوی تصمیم گرفت به دلیل حملاتی
که ممکن بود از طرف غرب کشور به پایتخت صفویه شود
شاملوها را از منطقه آذربایجان غربی به فاصله نزدیکتری به پایتخت منتقل کند
ولی گروهایی از آنان را برای حفاظت از مرزهای غربی در آنجا باقی گذاشت
که بیات ها ، بیگدلی و اینانلوهایی که امروزه در منطقه آذربایجان غربی هستند
از همان شاملوهایی می باشند که برای حراست از مرزهای غربی کشور در آنجا ماندگار شدند
با انتقال پایتخت به قزوین ، زنجانرود و اطرافش(زنجان امروز) به ییلاق مشترک شاملوها
تبدیل شد
امروزه در استان زنجان ایلات بیات ، افشار ، بیگدلی ، خدابنده لو و اینانلو وجود دارد
که دقیقا همان ایلات شاملو در منطقه سوریه هستند زندگی می کنند
اما قشلاق ها به اینصورت تقسیم بندی شد که بیات ها به منطقه
منطقه کزاز و کرهرود ( اراک و غرب اراک امروزی) میرفتند
و دیگر شاملوها یعنی اینانلوها ، بیگدلی و خدابنده لوها برای قشلاق
به نقاط مختلف همدان میرفتند
اکثر جمعیت بیش از حد بیات ها قبل از شاه عباس اول صفوی در اطراف کزاز و کرهرود
(اراک و غرب اراک امروزی)
سکونت داشتند و جمعیت آنها از ده هزار چادر تشکیل میشد(9)
آنطور که فاروق سومر محقق بزرگ تاریخ و فرهنگ ترک در مورد آنها می نویسد :
شاه عباس همچون شاه طهماسب به شاملوها علاقه داشت و برای آنان اعتبار قایل بود(10)
در زمان شاه عباس اول صفوی شاملوها مقام اول را در دستگاه صفوی برخوردار بودند(11)
اسکندر بیگ در تاریخ عالم آرای عباسی برای شاملو ها لفظ طایفه جلیله
را به کار برده است که نشان دهنده جایگاه ارزشمند شاملوها در نزد پادشاهان صفوی است
ایل بیات در این فاصله زمانی( شاه طهماسب صفوی تا شاه عباس اول صفوی)
نقش مهمی برای حفاظت از سلسله صفوی ایفا کردند از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1_ جنگ با شاهزاده شورشی القاص میرزا :
هنگامی که القاص میرزا برادر شورشی شاه طهماسب با حمایت سلیمان قانونی پادشاه عثمانی
از عراق عرب تا قم پیش آمد ایل بیات به مقابله با القاص میرزا شتافتند.(12)
2_ دستگیری شاهزاده فراری و تثبیت پادشاهی شاه اسماعیل دوم صفوی
در زمان ایلخانی اویس بیگ بیات :
سلطان مصطفی میرزا پسر شاه طهماسب بودند. سلطان مصطفی میرزا که از دوستداران سلطنت برادر خود سلطان حیدر میرزا بود پس از قتل برادر به دست هواداران اسماعیل میرزا برادر دیگر خود به امیدنجات گریخت .
حاجی اویس بیگ بیات ایلخان ایل بیات او را بازداشت و پس از ورود شاه اسماعیل دوم (13)
به قزوین او را به حضور شاه رسانید (14)
3_ سرکوب قزلباش های یاغی در زمان شاه محمد خدابنده صفوی و پس گرفتن قزوین :
در سلطانیه زنجان ایل بیات با دوازده هزار جنگجو
جهت سرکوب قزلباش های یاغی که پایتخت صفویه یعنی
قزوین را اشغال کرده بودند به لشکر شاه محمدخدابنده صفوی ملحق شدند
و قزلباش های یاغی را سرکوب و قزوین را آزاد کردند
( این زمانی بود که ایل بیات در ییلاق خود در منطقه زنجانرود حضور داشتند)(15)
در اوایل سلطنت شاه عباس اول صفوی (۹۹۵ـ ۱۰۳۷) که حکومت قلمرو علیشکر ـ همدان ـ
به محمد باقر میرزا پسر خردسال شاه عباس تفویض شد اغورلو سلطان بیات ایلخان ایلبیات
از نواحی کزاز و کرهرود(بخشی از اراک امروزی وغرب آن) به نیابت از او به حکومت همدان رفت .
بروجرد مقر او برای اداره همدان ، کزاز و کرهرود و بروجرد بود .
بعد از فوت اغورلوسلطان بیات کلیه مناصب موروثی اغورلو سلطان را شاه عباس به برادر او شاهقلی سلطان بیات تفویض کرد.(16)
به این ترتیب ایلخانی ایل بیات به شاهقلی سلطان بیات منتقل شد
از این زمان گروهی از بیات برای حفاظت از بروجرد که مقر حکومت ایلخانان بیات بود
مجبور شدند از زندگی کوچ نشینی بین اراک(کزاز و کرهرود)- زنجان(زنجانرود)
دست بکشند و در بروجرد و اطراف آن ساکن شوند
که بیات های ساکن در بروجرد و روستاهای اطراف آن که امروزه در آن مناطق زندگی می کنند
از نسل آنان می باشند
لازم به ذکر است بعدا با تغییر حاکمیت همدان و بروجرد از بیات ها به دیگرحکام غیر بیات
کزاز و کرهرود(اراک امروزی و غرب آن) که محل قشلاق ایل بیات بود
مجددا مرکز ایلخانی ایل بیات شد
بعدا شاه عباس اول صفوی جمعیت های دیگری از ایل بیات را به جهت حکومت
به نقاط مختلف فرستاد
دلیل اصلی آن این است در زمانی که بعضی از ایلات قزلباش تمرد و سرکشی می کردند
ایل بیات در تمام این دوران ها مطیع و وفادار به سلطنت صفویه بودند
از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :
فرخ سلطان بیات :
او حاکم دربند و شابران شیروان (در کشور روسیه فعلی )
در زمان شاه عباس اول صفوی شد و فرماندهی
بیاتهای اعزامی به آن منطقه را در آن منطقه بر عهده داشته است(17)(18)
دربند امروزه در جنوب روسیه قرار دارد
یارعلی سلطان بیات :
در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم در قلعه بایزید شد(19)(20)
امروزه قلعه بایزید به شهر بایزید تبدیل گشته است و در کشور ترکیه قرار دارد
گداعلی سلطان بیات :
در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم منطقه ماکو شد
شاه عباس اول برای تثبیت جایگاه صفویان در منطقه سیصد خانوار از ایل بیات
را از اطراف کزاز و کرهرود(اراک و غرب آن) به این شهر کوچاند(21)
بدر سلطان بیات :
در زمان شاه عباس اول صفوی حاکم در منطقه چخورسعد(ایروان در ارمنستان)شد(22)(23)
همچنین با انتقال پایتخت صفویه از قزوین به اصفهان
شاه عباس اول صفوی مجددا بخشی از ایل بیات را از کزاز و کرهرود راهی اصفهان کرد
و جهت حفاظت از شهر اصفهان در شمالغرب اصفهان یعنی مناطق گلپایگان ، چادگان و فریدن
و در جنوب غرب اصفهان یعنی سمیرم(معروف به بیات مستعلی بیگ) اسکان داد
بجز بیات ها جمعیت هایی از از دیگر ایلات شاملو برای حفاظت از شهر اصفهان
به مناطق غربی اصفهان فرستاده شدند از جمله ایل اینانلو و بیگدلی
بنیان شهر اراک به دوره قاجار و پادشاهی فتحعلیشاه قاجار می‌رسد. قصد فتحعلی شاه در دست گرفتن کنترل منطقه عراق عجم بود بنابراین قشونی به نام قشون عراق عجم به فرماندهی سپهدار یوسف خان گرجی تشکیل گردید.
فتحعلی شاه به یوسف خان گرجی دستور ایجاد شهر تازه تاسیسی داد که اراک امروزی است
در آن زمان در این ناحیه دوگروه از خوانین باقدرت ساکن بودند، خان‌های فراهان که در بخش فراهان کنونی ساکن بودند
و خان‌های کَزّازو کرهرود که بیات ها بودند بودند. هردو طایفه بعد از مطلع شدن از تصمیم احداث شهر جدید ،
سعی نمودند حکومت مرکزی را قانع کنند که شهر را در منطقه مسکونی آنها بنا نهد که هرکدام به دلایلی توفیق کسب نکردند.
در نهایت یوسف‌خان گرجی تصمیم می‌گیرد که شهر را در محل کنونی که آخرین نقطه قلمرو فراهانی‌ها
و اولین نقطه قلمرو کزاز و کرهرود که قشلاق تاریخی ایل بیات بود بنا نهد تا از بروز اختلاف و درگیری جلوگیری شود(26)
و خاندان ایلخانی بیات در شهر اراک ساکن شدند به این ترتیب با قطع ارتباط
خاندان ایلخانی بیات ها با ایل بیات به مرور زمان ایل بیات در نقاط
مختلف ییلاق و قشلاق بیات ها همچنین در طول مسیر یعنی اراک و اطرافش از جمله منطقه شازند، زنجان ،
نیمه شرقی و جنوبی استان همدان و منطقه بیجار در استان کردستان ساکن شدند
(گروهی از بیات ها نیز در اوایل قاجاریه برای اسکان راهی مناطقی مانند خمین و کمره خمین شدند
که امروزه در روستاهای مختلفی در این مناطق ساکن شدند و تمام ترکهای مناطق خمین
و کمره خمین از ایل بیات هستند)
بخشی از شهر زنجان امروزی نیز بر روی ییلاق تاریخی ایل بیات ساخته شده است
خاندان ایلخانی بیات در تاریخ شهر اراک نقش پررنگی داشته و دارند
و ابنیه های مهمی همچون دبیرستان تاریخی صمصامی اراک که از قدیمترین
مدارس ایران است ، بازارچه تاریخی سهام السلطان
و بیمارستان قدس در اراک را تاسیس کردند
به همین جهت خاندان ایلخانی بیات اراک را جزو خاندان های بنیانگذار شهر اراک می دانند
به این ترتیب بر اساس مدارک تاریخی ایلخانان ایل بیات در جغرافیای
اراک- زنجان بر حسب منابع تاریخی آنچنان که در بالا ذکر شد
در عهد صفویه افراد زیر بودند :
حاج اویس بیگ بیات : ایلخان ایل بیات در زمان شاه اسماعیل دوم صفوی
اغورلوسلطان بیات : ایلخان ایل بیات در زمان شاه عباس اول صفوی
شاهقلی سلطان بیات : ایلخان ایل بیات در زمان شاه عباس اول صفوی
از معروفترین افراد خاندان ایلخانی ایل بیات در دویست سال گذشته می توان
به افراد زیر اشاره کرد :
1_ علینقی خان بیات :
علینقی خان بیات ملقب به نظام لشکر و صمصام الملک یکی از بزرگترین
مالکان در منطقه اراک و از سرداران ناصرالدین شاه قاجار بود
2_ حاج عباسقلی خان بیات ملقب به سهم‌الملک ( ۱۲۳۵ - آذر ۱۳۰۶) نماینده اراک
در سومین دوره مجلس شورای ملی و فرزند علینقی خان بیات بود
3_ مرتضی قلی بیات :
مرتضی‌قلی بیات ملقب به سهام‌السلطان، (زاده ۱۲۶۹ اراک – درگذشته ۱۳۳۷ تهران)
نخست‌وزیر ایران و فرزند حاج عباسقلی خان بیات بود
4_ عزت‌الله خان بیات :
عزت الله خان بیات (۱۲۷۴ یا ۱۲۷۸ - ۱۳۶۸) از خوانین و مالکان اراک
و نماینده مجلس شورای ملی و فرزند حاج عباسقلی خان بیات بود
5_ مصطفی‌قلی خان صمصام‌الملک بیات :
مصطفی قلی خان بیات (۱۲۶۷ اراک – ۱۳۱۶ آلمان) ازسیاستمداران
و بنیانگذار کشاورزی نوین ایران
و مؤسس دانشکده کشاورزی کرج (که اکنون پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران خوانده می‌شود) بود.
او برای پیشگیری امراض دامی به تأسیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی
و تربیت گروهی از دامپزشکان همت گماشت وی فرزندحاج عباسقلی خان بیات بود
6_ شیخ نصرت‌الله شیخ‌العراقین
شیخ نصرت الله شیخ العراقین بیات (زاده ۱۲۶۰ - درگذشته ۱۳۴۳ در تهران)
عالم دینی و نماینده تهران در مجلس شورای ملی بود
فرزند حاج عباسقلی خان بیات بود
لازم به ذکر است که کاخ عزت الله خان بیات در منطقه پنجعلی حصار قرار دارد
در واقع در منطقه بزرگ کزاز و کرهرود واقع شده است که
قشلاق تاریخی ایل بیات بوده است
نوشته محمدرضا احمدی
منابع :
1_ ایل اینانلو در گذرزمان جلد اول و دوم نوشته آقای خرم احسانی
2_(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر
ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ ص 208)
3_(نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی/ نوشته فاروق سومر
ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی/ص 59)
4_(اینانچ،2002،ص810_811)(شرف الدین علی یزدی،ج2،ص1034_1039،
1045_1048؛1087)
5_ (John Malcom, History of Persia, London ۱۸۲۹ ج۲، ص۶۶/
باکیخانف، عباسقلی، گلستان ارم، ج۱، ص۲۲۰، چاپ مهدی کریمی، تهران ۱۳۸۲ش/
محمد حسن اعتمادالسلطنه، مرآت‌البلدان، ج۱، ص۶۴،
چاپ عبدالحسین نوائی و میرهاشم محدث، تهران ۱۳۶۷ش)
6_ (شیبانی ، 37)(خورموجی ص 3)(قائم مقام ص 403-404)
7_(مقریزی، احمد، السلوک، ج۶، ص118-181-184-219-296-478،
به کوشش عبدالقادر عطا، بیروت، ۱۹۹۷م.)
8_ (پاپلی، 114)
9_ ( نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
مترجمین دکتر اشراقی و دکتر امامی / ص 230)
10_ ( نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
مترجمین دکتر اشراقی و دکتر امامی / ص 209)
11_ (نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی
مترجمین دکتر اشراقی و دکتر امامی / ص 214)
12_ ( عالم آرای شاه طهماسب ص ۱۰۹)
13_ (حک : ۹۸۴ـ ۹۸۵)
14_ (اسکندرمنشی ص ۱۴۳ منجم یزدی ص ۲۹ـ۳۰ حسینی استرآبادی ص ۵۵)
15_ کتاب دون ژوئن تالیف اروج بیک بیات ، ترجمه مسعود رجب نیا ، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب ،
تهران 1338، ص 232-233)
16_ (اسکندرمنشی ص ۳۵۲ـ۳۵۳ بدلیسی ص ۸۱ـ۸۲ تاریخ قزلباشان همانجا)
17_ (همو ، 3/1812)
18_(اسکندر بیگ ترکمان ص 1088/
نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)
19_(غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر،
چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش)
20_ (اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/
نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)
21_(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/
نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)
22_(اسکندر بیگ ترکمان ص 1086/
نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی نوشته فاروق سومر
ترجمه دکتر اشراقی و دکتر امامی ص 230)
23_( کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم/ص496/خرم احسانی)
24_ (ملاجلال الدین محمد منجم یزدی ، تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال(تهران : وحید ، 1366) ، ص 201)
25_ (مقاله بررسی یک سند مربوط به شهر چادگان در دوره شاه عباس اول صفوی ،
حاج ذوالفقار بیات
حاج ذوالفقار بیات
ایشان از بیات های شهر اراک بودند به سبب موقوفات ایشان و
همچنین ساخت مدرسه صمصامی بیات که
دومین مدرسه ملی ایران می باشد خاندان بیات امروزه
در اراک دارای نامی خوش می باشند
اعمال خیر ایشان مصداق بیت زیر از سعدی شیرازی علیه الرحمه است
که می فرماید :
نام نیکو گر بماند ز آدمی به کزو ماند سرای زرنگار
یادی خیر اولسون
مشاهیر بیات
مشاهیر بیات
در این مطلب به معرفی بیات هایی می پردازیم که در زمینه های
مختلف ادبی و هنری و فرهنگی دارای شهرت می باشند
1ـ دده قورقود (دده قورقوت)
به روایت رشیدالدین فضل‌الله دده قورقوت( قورقود)،
حکیم و قصه‌گوی افسانه ای اغوزان از قبیله بیات بوده است
(نسخۀ خطی، 397)
2_ محمد فضولی
ملا محمد بن سلیمان بغدادی مشهور به محمد فضولی متولد
شهر حله در کشور عراق و از بزرگترین شاعران زبان ترکی می باشد
او از بیات های ساکن در عراق بوده است (در عراق به ترک ها ، ترکمان می گویند)
پدر فضولی به گفته صادق بیگ افشار
صاحب تذکر مجمع الخواص که به زبان ترکی می باشد از ایل بیات بوده است
آرامگاه وی نیز در شهر مقدس کربلا می باشد
به افتخار وی شهر فضولی در کشور آذربایجان به اسم او
نام گذاری شده است همچنین چندی قبل خیابانی در شهر تبریز
به نام وی نام گذاری گردید
همچنین انستیتو نسخ خطی محمد فضولی در شهر باکو به نام او می باشد
3_ فضلی بیات
فضلی بیات از شاعران زبان ترکی و فرزند فضولی بیات می باشد
قبر او در کنار قبر پدرش می باشد که متاسفانه از بین رفته است
4_ اروج بیگ بیات
اروج بیگ بیات مشهور به " دون ژوان ایران"
از اعضای گروه اعزامی بود که به فرمان شاه عباس یکم از شاهان صفوی
به سرپرستی عمویش حسینعلی بیگ بیات برای تحکیم روابط به اروپا رفتند
اروج بیگ دیده هایش را در طی سفر یادداشت می کرد کتابی به نام
روابط (relaciones) در سال 1604 میلادی به زبان اسپانیایی تالیف کرد
او زبان اسپانیایی را در مدت اقامتش در اسپانیا آموخته بود
او در اسپانیا فوت نمود
5_ کاوه بیات
تاریخ نگار و پژوهشگر ایشان نوه دختری صولت الدوله قشقایی و
از طریق پدری از بیات های شهر اراک می باشند
6_ علی بیات
از خوانندگان خوب ایل بیات در منطقه فارس می باشند
که به زبان ترکی آثاری دارند
7_ علی بیات
علی بیات یا علی بیات ماکویی یکی از خوانندگان خوب می باشند
ایشان متولد شهر ماکو و از بیات های ماکو هستند
8_ خلیل بیات
خلیل بیات یا خلیل بیگ بیات از شاعران قرن 11 هجری قمری که به
هندوستان مهاجرت نمود
9_ دکتر عزیز الله بیات
او از بیات های شهر نهاوند در استان همدان بود مدرک دکتری
تاریخ و جغرافیای خود را از دانشگاه پل سایاته فرانسه اخذ نمود
در دوران فعالیت 60 ساله خود بیش از 40 اثر در زمینه تاریخی
به نگارش در آورد
وی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود و در چند دانشگاه
دیگر نیز تدریس داشته است
10_ دکتر محمد اسماعیل قاسم یار
از بیات های کشور افغانستان است در شهر هرات متولد گردیده
و در رشته حقوق و علوم سیاسی تحصیل نموده است
و دارای رتبه علمی_حقوقی associate professor می باشد
ایشان آثار و مقالات زیادی را تالیف کرده اند
11_ بایزید بیات
بایزید بیات مولف کتاب "تذکره همایون و اکبر" از بیات های افغانستان
بود که بعدا از کابل به هندوستان مهاجرت می نماید و در دربار
همایون شاه و اکبر شاه گورکانی به خدمت می پردازد
بایزید به فرمان اکبرشاه گورکانی در سنین پیری در شهر لاهور
به ثبت خاطرات و حوادث زمان فرمان روایی همایون شاه می پردازد
منبع :
http://wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA
12_ بهرام سقای بخاری
برادر بزرگتر بایزید بیات بود نام اصلی وی شاه بردی بیات است و متخلص
به بهرام سقای بخاری او اشعاری به دو زبان ترکی و فارسی می سرود
از بیات های افغانستان بود ابتدا از لشکریان بود در اثر تغییر و تحول
درونی کار نظامی را رها کرده و به سقایی می پردازد او بعدا به همراه
برادرش به هندوستان مهاجرت نموده و در آنجا زندگی می کنند
او در سفری که از هندوستان به سراندیب ( سریلانکای کنونی)
داشت در گذشت اشعار او نزد مردم شبه قاره شهرت دارد
منبع : http://olama-orafa1393.ir/?p=16570
13_ محمد حسین بیات
ایشان نویسنده کتاب " طوایف بیات در مسیر تاریخ" می باشند
در این کتاب به سرگذشت طوایف بیات و معرفی آنها پرداخته شده است
اما تمرکز اصلی این کتاب در مورد بیات های ساکن در غرب ایران
می باشد این کتاب در سال 1386 منتشر شده است
در اینجا لازم به تشکر از ایشان می باشد که در مورد طوایف بیات
این کتاب را منتشر نموده اند و به گذشته طوایف بیات پرداخته اند
14_ مصطفی قلی بیات
مصطفی قلی بیات معروف به صمصام الملک از بنیانگذاران کشاورزی نوین
ایران و موسس دانشکده کشاورزی کرج بود وی از بیات های اراک
و متوفی در سال 1316 در کشور آلمان است
15_ بالاخان دانش بیات
آشیق بالاخان دانش بیات از بیاتهای منطقه ساوجبولاغ و
از خوانندگان سنتی زبان ترکی بودند
گفتن این نکته ضروری است که به خوانندگان سنتی زبان ترکی
آشیق می گویند
16_ نادر بیات
آقای نادر بیات نویسنده کتاب " تاریخ قوم بیات " هستند
باید تشکر ویژه ای هم از ایشان داشت که کتابی در مورد طایفه بیات
به نگارش در آورده اند
17ـ حاج محمد رحیم نصرت ماکویی
حاج محمد رحیم نصرت ماکویی مشهور به نصرت الملک می باشد
وی نویسنده کتاب " تاریخ آذربایجان و خوانین ماکو " بوده است
که بخشی از کتاب در مورد تاریخ بیات های ماکو است
همچنین نویسنده کتاب" جامع التمثیل(ضرب المثل های ترکی)"
و چندین کتاب دیگربوده است
این نویسنده بزرگ به زبان عربی هم تسلط داشته
و از بیات های شهر ماکو بوده است
وی در ابتدای کتابش که در مورد خوانین ماکو بوده است
خود را این گونه معرفی می نماید
فرزند مرحوم شیخ علی خان سرتیپ اول ماکویی
فرزند محمدعلی خان نصرت الدوله امیر تومان ماکویی
فرزند حسین خان سردار ماکویی فرزند احمد سلطان ماکویی
فرزند مصطفی بیگ بیات صاحب قلعه ماکو بوده است
18ـ حسینقلی افتخاری بیات
حسینقلی افتخاری بیات از بیات های شهر ماکو و نویسنده
کتاب " تاریخ ماکو " بوده است این کتاب اطلاعات جالبی در مورد
تاریخ بیات های شهر ماکو ارائه می دهد
اصل کتاب به صورت نسخه دست نویس در انستیتو نسخ خطی
محمد فضولی در شهر باکو نگه داری می شود
وی کتاب را در سال 1317 در سن 75 سالگی به نگارش
در آورده است
20 ـ سعدی البیاتی
سعدی البیاتی با نام اصلی سعد السمحه البیاتی متولد سال 1934
در بغداد در کشور عراق و از خوانندگان مشهور کشور عراق است
که به زبان عربی ترانه خوانده است اجداد او از ترکان بیات کشور عراق
بوده اند که در عراق به ترکمان شهرت دارند
21ـ عبدالوهاب البیاتی
عبدالوهاب البیاتی در ۱۹۲۶ در بغداد به دنیا آمد پدرش اصالتا از ترک های
بیات کشور عراق و مادرش از عرب های عراق بود
او در بغداد به تحصیل پرداخت،پس از فارغ‌التحصیلی از
دانشسرای عالی بغداد درسال ۱۹۵۰ در رشته زبان و ادبیات عرب
شروع به تدریس در مدارس کرد و در همین
دوره نویسندگی در مطبوعات را آغاز کرد.
او از بزرگترین شاعران کشور عراق می باشد
و اشعار خویش را به زبان عربی سروده است
البیاتی از نخستین پیشگامان شعر نو زبان عربی است
وی در سال 1999 میلادی در دمشق سوریه در گذشت
22_ حسینعلی بیگ بیات
از شعرای ایل بیات در منطقه فارس بوده است
23_ سرفراز غزنی
آقای سرفراز غزنی از بیات های روستای قره خان در شمال فتح آباد
از توابع شهر مرودشت در استان فارس هستند
دارای دکترای مهندسی ساختمان های فلزی از کشور انگلستان
هستند و سال ها عضو انجمن تحقیقات نجومی انگلستان بوده اند
از فعالیتهای علمی ایشان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- تالیف حدود 200 مقاله علمی- فنی- فضائی در مجلات و روزنامه های
مختلف و تالیف و ترجمه تعداد زیادی کتب
2- صاحب 4 نظریه علمی در فیزیک نجومی- متافیزیک- حیات آدمی و
تکامل دگرگونش و تکامل جانداران و زلزله و طبقه بندی کهکشان
روی نظریه هبل
24_ یحیی کمال بیاتلی
در کشور ترکیه جمعیت زیادی از بیات ها زندگی می کنند
یحیی کمال بیاتلی با نام اصلی احمد آگاه نویسنده
بزرگ کشور ترکیه از بیات های کشور ترکیه بود
25ـ حسن بن محمود
حسن‌بن‌محمود هم که تألیفی دربارۀ نیاکان پادشاهان عثمانی دارد،
از قبیلۀ بیات بوده است («باباتلار»، 374)
26ـ تیلیم خان
تیلیم خان از شعرای مشهور ترک و متولد روستای مراغه بخش
نوبران ساوه می باشد اما اصالت وی از طایفه بیات می باشد
پدر یا پدربزرگ تیلیم خان به همراه تعداد زیادی از
بیات های شمال عراق در زمان نادرشاه به ایران کوچ می کنند
قابل ذکر است که ترک ها در کشور عراق به ترکمان
هم معروفند این گروه از بیات ها که توسط نادرشاه به ایران مهاجرت داده
شده اند به بیات قارا اولی مشهور هستند قبلا در مطلبی تحت عنوان
بیات قارا اولی به این موضوع مفصل پرداخته ام
تیلیم خان در شعری این موضوع را نیز بیان کرده است :
| اؤلکه‌میز عراق‌دیرشهریمیز ساوا | مزلقان چاییندان گؤتؤردؤم هاوا | |
| عاشیقلار دردینه اِیلرم داوا | من طبیبم هندوستاندان گلیرم | |
| بیلن‌لربیلسین‌لرمن تیلیم خانام | بیلمیین‌لربیلسین، گؤوهرم، کانام | |
| مرغی ساکینی، اصلی تؤرکمانام | گزه‌گزه بو جهاندان گلیرم |
| هر مصلحت اولسا ائلینن گرک | مثلدیر بو، بیر گولونن یاز اولماز |
خالی از لطف نیست بدانید که داستان تیلیم خان و مهری
که توسط آشیق های منطقه ساوه خوانده می شود
جزو پنج اثر ناملموس استان مرکزی در تابستان سال 98
به ثبت ملی ایران رسیده است
27ـ ترکمن محمود
یکی دیگر از شعرای طایفه بیات در منطقه ساوه و از نوادگان تیلیم خان
بوده است
28ـ آشیق علی بیات
علی بیات از بیات های منطقه همدان و از آشیق های (خوانندگان)
زبان ترکی می باشد29ـ نجف قلی بیات
نجف قلی بیات از طایفه بیات مستعلی بیگ
و از شاعران زبان ترکی بوده است متاسقانه اشعار او از بین رفته اند
30ـ نازی بیات ماکو
خانم نازی بیات ماکو قهرمان دومیدانی ایران در رشته پرش از ارتفاع و
رکورددار ایران با ۱/۴۷ متر بودندصدر اعظم محمد شاه قاجار و از بیات های منطقه ماکو بود
که در دوره شاه عباس دوم صفوی از ایروان به ماکو منتقل شدند
در بعضی منابع اسم حاج میرزا آقاسی به اسم
ملا عباس بیات ایروانی آمده است
خدمت او به گسترش صنعت چاپ در ایران است
که به گسترش علم و ادبیات در ایران کمک زیادی کرد
همچنین حاجی میرزا آقاسی در زمینه های گوناگون
آثاری از خود به جای گذاشته است که عبارتند :
1) رساله چهل فصل سلطانی و شیم فرخی
در حکمت عملی و اداره مملکت که در 1264
در خوی تدوین یافته است
2) نشانه نظامی ایران ، درباره ضرورت وجود
نشانهای نظامی تالیف در 1252
3) مصابیح محمدیه ، در مباحث اخلاقی ،
فلسفی و دینی ، در چهارده مصباح
بخشی از این کتاب درباره حضرت مسیح(ع)
، حواریون و تورات و انجیل است .
ظاهرا او در تالیف کتاب الرد علی الغادری
(پاسخ به شبهات کتاب میزان الحق نوشته
فنر آلمانی مراجعه کنید به پادری)
در دوره عباس میرزا با میرزا بزرگ قائم مقام همکاری داشته است
(رجوع کنید به اعتضاد السلطنه ص 539)
که احتمالا خلاصه ای از آن در مصابیح محمدیه
آمده است سال نگارش مصابیح مشخص نیست
ولی در 1263 ملاصالح خوافی آن را در تبریز
منتشر کرده است . حاجی میرزا آقاسی
شعر نیز می سرود و فخری تخلص می کرد
(رجوع کنید به همان،ص 540)
وی رساله منظومی به نام لطایف المعارف دارد
که در 1257 به خط رضا قلیخان هدایت تحریر شده است
32_ دکتر فضولی بیاتدکتر فضولی بیات از بیات های کشور آذربایجان و متولد سال 1958
در این کشور، استاد و محقق در زمینه فرهنگ و تمدن ترک ها می باشد
و چندین کتاب را در این مورد نوشته است
33_ عثمان بیاتلی OSMAN BAYATLI
آقای عثمان بیاتلی از بیاتهای کشور ترکیه
متولد در سال 1892 میلادی در شهر Kırkağaç
در استان مانیسا ترکیه می باشد
لازم به ذکر است منطقه اژه ترکیه که استان
مانیسا را هم شامل می شود از دیر باز از محلهای
استقرار ترک های بیات در این کشور می باشد
و سنگ های قبری باقدمت چند صدسال از آنها
در منطقه اژه یافت شده است
آقای عثمان بیاتلی برای مدت طولانی در شهر
برگاما واقع دراستان ازمیر ترکیه زندگی کردند
ایشان تاریخ نگار ، پژوهشگر و فولکورشناس بودند
و نزدیک به 24 اثر در مورد شهر برگاما نوشته اند
ایشان در سال 1958میلادی فوت گردیدند
34_ دکتر فاضل بیات
دکتر فاضل بیات متولد سال 1946 میلادی در کرکوک می باشد
ایشان از ترکهای بیات کشور عراق و دارای دکترا در
رشته تاریخ هستند و دارای پژوهش های زیادی در زمینه تاریخ
می باشند همچنین پژوهش هایی هم در زمینه زبانشناسی
انجام داده اند
36_ بهزاد بیات فرد
شاعر زبان ترکی آقای بهزاد بیات فرد متخلص به " حسرت زنگانلی "
از ترک های بیات شهر زنجان می باشند
تعدادی از آثار ایشان شامل :
- ایشیق‌لار داریخیر(شعر توپلوسو)
- یول لار سونو (دکلمه آلبومو)
- اؤزگه (دکلمه آلبومو)
37_ محمد بیات اوغلو
شهید محمد بیات اوغلو با نام کامل محمدمهدی بیات اوغلو
از ترکان بیات کشور عراق و از شعرای زبان ترکی بودند
و در سال 2013 در حمله ای که توسط عناصر تروریست
به حسینیه سیدالشهدا (ع) در شهر ترکمان نشین طوزخرماتو
انجام گرفت به شهادت رسیدند ایشان در میان
ترکمان های عراق ( ترکان عراق ) به " شهید الشعراء "
مشهور هستند
38_ علی بیات موحد
علی بیات موحد در سال ۱۳۴۸ در زنجان متولد شد. از سن هفت سالگی
محاسبات ذهنی را با جمع اعداد فرا گرفت، و در دوران تحصیل
روش‌هایی را برای محاسبات ذهنی آنها ابداع نمود.
وی در حال حاضر مشغول کارهای تحقیقاتی بروی اعداد و اتفاقات اعداد می‌باشد
در پایین تعدادی از موفقیتهای ایشان را می خوانید
- برگزیده ویژه دهمین جشنواره بین المللی خوارزمی در زمینه طراحی روش‌های جدید ذهنی در عملیات ریاضی(۱۳۷۵)
- کسب تائیدیه ۱۵۰۰۰ فرمول ابداعی از یونسکو در زمینه محاسبات ذهنی وکاربرد آنها
- کسب مدال برنز مخترعین نمایشگاه باسل سوریه ۲۰۰۳
- کسب رتبه ششم جهان در جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان
- کسب رتبه اول تقسیم و تناسبات آلمان۲۰۰۴
- کسب رتبه چهارم جذر آلمان۲۰۰۴
- کسب رتبه هشتم جمع آلمان۲۰۰۴
- بی‌رقیب در محاسبات لگاریتم اعداد و ریشه‌های اعداد بدون محدودیت رقم
- کسب رتبه دوم پیدا کردن اعداد اول در دومین دوره جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان ۲۰۰۶(جام جهانی سوپر مغزهای جهان)
- کسب رتبه چهارم جذر در دومین دوره جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان ۲۰۰۶
- کسب رتبه پنجم ک م م و مخرج مشترک در دومین دوره جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان ۲۰۰۶
- کسب رتبه اول جهانی تقسیم با رکورد ۳۷ رقم اعشار در جام جهانی سوپر مغزهای جهان آلمان (۲۰۱۰)
- کسب رتبه دوم جهانی Surprise در جام جهانی سوپر مغزهای جهان آلمان (۲۰۱۰)
- ارائه رشته سرعت انتقال و محاسبات ذهنی کاربردی در آموزش ضمن خدمت در آموزش و پرورش و ثبت آن به صورت دو مرحله مصوب با کدهای ۹۱۷۰۱۹۳۳۴ و ۹۱۷۰۱۹۳۳۳ گردیده است
حاج قربان بیات در سال ۱۲۹۹ شمسی در روستای برسلان ( بورسآلان)۳۰ کیلومتری جنوب،قوچان (سمت بش آغاج) منطقه سرولایت ، به دنیا آمد وی اصالتا از ترکان قوم محتشم و فخیم بیات است او زیر نظر پدرش کربلایی رمضان، که خود از دوتارنوازان مشهور شمال خراسان بود، نواختن دوتار را آموخت و بعد از مرگ پدرش از بخشی‌های شمال خراسان همچون خان‌محمد، عِوَض (عیوض) و غلامحسین تعلیم گرفت. حاج قربان در کودکی به همراه پدر روستای خود را به دلیل شغل پدر که آرایشگر (سلمانی) بود به قصد شهر ترک کرد و در روستای علی‌آباد قوچان ساکن گردید؛ و به همین دلیل است که نام خانوادگی ایشان به دلیل شغل پدر سلیمانی نام گرفت.
حاج قربان در کنسرت‌هایی در ایران و خارج از ایران شرکت کرد و یک آلبوم از آثار او منتشر شد. وی همچنین به کشورهای بسیاری مانند پرو، هلند، تونس، ترکیه، بلژیک، انگلستان، سوئیس، کلمبیا، اکوادور، پاناما، فرانسه و چند شهر آمریکا نیز سفر کرد. از جمله افتخارات وی می‌توان به کسب مقام اول جشنوارهٔ موسیقی لیون فرانسه و همچنین احراز مقام ستارهٔ جشنواره اوینیون فرانسه اشاره کرد.وی ده‌ها اجرای دوتارنوازی در کنسرت‌های موسیقی کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت. حاج قربان در داخل کشور هم مقامهای برتر جشنوارهٔ موسیقی فجر ایران بین سالهای ۶۹ تا ۷۱ را به دست آورد و دوازده دورهٔ متوالی داور ثابت جشنواره‌های موسیقی مقامی کشور بود. همچنین وی نشان درجهٔ دو فرهنگ و هنر را نیز از محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت، دریافت کرد.او در آلبوم شب، سکوت، کویر با محمدرضا شجریان همکاری کرد.حاج قربان در سال ۱۳۸۵، دوتار خود را به پسرش علیرضا سلیمانی هدیه داده با موسیقی وداع گفت. وی یک سال بعد درگذشت و در قوچان به خاک سپرده شد در خراسان بخشی به کسی میگویند که به تمام مقامهای موسیقی مسلط و بتواند بنوازد وبخواند او بخشی کامل بود
به نقل از کانال بیات های خراسان BAYIATALR@40_ دکتر حسین صادقی
پروفسور حسین صادقی پنجم بهمن ۱۳۰۸ در خانواده‌ای ادب دوست
در روستای چکنه بخش سرولایت شهرستان نیشابور به دنیا آمد
ایشان از بیات های نیشابور هستند
صادقی در سال ۱۳۲۹ در آزمون‌های مرسوم آن زمان جهت ورود به دانشگاه شرکت کرد، و موفق گردید در کنکور دانشکده‌های پزشکی، فیزیک و اعزام به خارج پذیرفته شود و پس از آن جهت ادامه تحصیل راهی سوئیس گردید،
تا اینکه در سال 1336 دکترای پزشکی خود را از دانشگاه پزشکی لوزان دریافت داشت
سپس جهت اخذ تخصص عازم آمریکا گردید و توانست در سال ۱۳۴۲ بورد تخصصی جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی قلب و ریه را از دانشگاه‌های معتبر ایالات متحده آمریکادریافت دارد
ایشان در طی دوران تحصیل و همچنین پس از آن از بهترین شاگردان و همکاران کریستیان بارنارد جراح مشهور قلب محسوب می گردید
پروفسور صادقی پس از بازگشت به ایران مدتی در بیمارستان مسیحی مشهد به کار پرداخت و بعد از مدتی خدمت به هموطنان خویش، دوباره جهت مطالعات بیشتر عازم سوئیس گردید و به سمت ریاست بخش جراحی قلب و عروق دانشگاه لوزان منصوب شد. ایشان به مدت نزدیک سی سال ریاست بخش قلب و عروق و کرسی استادی این رشته را در دانشگاه لوزان برعهده داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۵ بازنشسته گردید.
پروفسور صادقی در طی سالیان تدریس و تحقیق در دانشگاه لوزان، ابداعات جدیدی در امر جراحی قلب و عروق بوجود آورد. خود ایشان در این باره می گویند
در مدت قریب به سی سال، جراحی قلب و عروق را در دانشگاه توسعه دادم، به‌طوری‌که تعداد عمل‌های جراحی قلب باز که در سال اول مسئولیتم فقط ۶۰ عمل بود به متجاوز از ۹۰۰ عمل در سال آخر اشتغالم رسید. در این مدت نوآوری‌هایی در تکنیک جراحی عروق قلبی، تعویض دریچه‌های قلب، جراحی نارسایی‌های مادرزادی قلب و جراحی عروق بوجود آوردم.
پیشرفت‌های زیادی هم در مراقبت‌های بعد از عمل انجام دادیم که سبب بهبود نتایج عمل‌های جراحی قلب و عروق گردید. نتایج خوب عمل‌ها هم با بهترین مراکز قلب دنیا رقابت می‌کرد. مثلاً در جراحی پیوند قلبی که تلفات بعد از عمل حتی در بهترین مراکز قلبی جهان بین ۸ تا ۱۰ درصد است در بخش ما فقط ۷/۳ درصد بود.
پروفسور صادقی در مدت اشتغال در حدود دو هزار نفر از هموطنان خویش را عمل جراحی قلب نموده‌است. همچنین به دلیل تبحر بسیار و نتایج درخشان، دو نفر از رؤسای جمهور کشور سوئیس را نیز عمل جراحی قلب نموده‌است.
حاج حسن صادقی معروف به «آقای مدیر» بنیانگذار نخستین مدرسه روستایی کشور
تمبر یادبود تاسیس اولین دبستان روستایی کشور با تصاویر حاج حسن صادقی
44_ عبدالعزیز سمین البیاتی
شاعر و ادیب ترکمان عراقی(ترک عراقی) از قوم بیات در سال 1938 میلادی
در شهر کرکوک متولد شد و در سال 2019 میلادی وفات یافت
سال ۱۳۲۹ در مسابقه‌های پهلوانی تهران شرکت نمود. در آن زمان بازوبند پهلوانی نزد پهلوان عباس زندی بود. وفادار موفق به کسب بازوبند پهلوانی این رقابت‌ها می‌شود و در سال ۱۳۳۰ بر تمام حریفان خود غلبه می‌کند. در سال ۱۳۳۱ تمام پهلوانان تصمیم می‌گیرند که بازوبند را از وفادار بگیرند و نگذارند که سه ساله شود و تمام دست‌اندرکاران فدراسیون کشتی از غلامرضا تختی می‌خواهند که در این مسابقه شرکت نماید که وی قبول نکرده و می‌گوید که «من با وفادار دوستی و رفاقت بسیار نزدیکی دارم». ولی دوستان از او می‌خواهند کشتی بگیرد. احمد وفادار متوجه می‌شود که غلامرضا تختی هم در این مسابقه شرکت خواهد کرد. دیدار تختی و وفادار در مدرسه دارالفنون تهران برگزار شد و همه جمعیت منتظر تماشای کشتی دو پهلوانی بودند که روی تشک رفته بودند. گل کشتی را آقای جعفر شیر خدا خواند و همه جمعیت فکر میکردند که تختی برنده مسابقه خواهد شد اما وفادار که به کشتی پهلوانی و چوخه تسلط کامل داشت با فن کنده بر حریف غلبه نمود و برای همیشه صاحب بازوبند شد. از آن تاریخ به بعد پهلوان وفادار عضو تیم ملی شده و در مسابقات جهانی و المپیک شرکت کرد
رضا صادقی فرزند حسن در 1/2/1356 از ترکان بیات روستای چکنه واقع در بخش سرولایت
_ برگزیده ی یازدهمین المپیاد ریاضی و چهاردهمین المپیاد کامپیوتر استانی
-دریافت مدال طلای یازدهمین المپیاد ملی ریاضی،1372
-دریافت مدال نقره سی وپنجمین المپیادبین المللی ریاضی،هنگ کنک،1373
-دریافت مدال طلای دوازدهمین المپیاد ملی ریاضی،1373
-دریافت مدال طلای سومین المپیاد ملی ریاضی1373
-دریافت مدال طلای سی وششمین المپیاد بین المللی ریاضی،کانادا،1374
-مدرس تمرین ریاضی 1 دانشکده ی علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف در سال 76-1375-مدرس دوره های آموزشی المپیاد ریاضی باشگاه داش پژوهان جوان 76-1374
-بورسیه ی مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات 76-1374-9
-نویسنده ی ریاضی عمومی 2 به گواهی دکتر یحیی تابش و مفقود شدن آن
-دانشجوی برگزیده ی دانشکده ی علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف 77-1376
-ارائه ی مقاله (اعداد ساختنی-جهان متناهی) در اولین سمینار ریاضی دانشجویان کشور در دانشگاه شهیدچمران اهواز 24/12/1376
سرانجام پس از دفاع از مقاله و ختم سمینار در بازگشت از اهواز به تهران سحرگاه 26/12/76
اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به دره سقوط کرد و وی به اتفاق شش نفر دیگر
به لقا ا... پیوست . پیکر مطهرش در قطعه ی شهدای حرم رضوی به خاک سپرده شد .
2 مدال جهانی و 4 مدال کشوری وی همراه با احکام مربوط
به همت تولیت محترم آستان قدس رضوی در بخش مدال های
موزه ی آستان قدس در معرض دید عموم می باشد
این بود مختصری از موفقیت های یک جوان با عمری کوتاه (1/2/56-26/12/76)
منبع :
https://chakane.persianblog.ir/wpgAoewv5XfooXpOZxLG-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%86%D8%AE%D8%A8%D9%87-%DA%86%DA%A9%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C
47_ مستعلی بیگ بیات
او خان طایفه بیات مستعلی بیگ یکی از طوایف ایل بیات بود
که نام او بر روی این طایفه گذاشته شده است
گفته شده مستعلی بیگ اشعاری به زبان ترکی و در قالب دو بیتی دارد
که در زبان ترکی به این نوع شعر بایاتی گفته می شود
شعرهای او در میان بیات های منطقه شهرضا و قصرچم در استان اصفهان
بصورت شفاهی نقل می گردد و در اشعارش دارای تخلص " مسی " است
متاسفانه اشعارش چون به صورت مکتوب در نیامده به مرور در حال از بین رفتن هستند
بیات های شهرضا و منطقه قصر چم اشعار زیادی را از اجداد بیات خود حفظ هستند
که متاسفانه جمع آوری نشده است
48_ حسین حیدری
از ترکان بیات اهل مشکان(خوشاب) در نزدیکی نیشابور می باشد او از خوانندگان به زبان ترکی است
49_ احمد بیات مختاری
شاعر و استاد موسیقی ایشان از بیات های خراسان بودند
50_ جهاد دمیر(دامر)
از شعرای بزرگ و معاصر بیات در کشور عراق که اشعاری به زبان ترکی دارد
او در سال 2020 به رحمت خدا رفت
51_ دکتر حسین شهباز
از بیات های کشور عراق او نقش مهمی در آموزش زبان ترکی در دانشگاه های
کشور عراق داشت در سال 2020 میلادی به رحمت خدا رفت
52_ ژنرال علی عمر بیرقدار
از بیات های شمال کشور عراق و متولد کرکوک از طایفه بیرقدار
از قوم بیات بود در جنگ سال 1948 میلادی بین کشورهای مسلمان
و اسراییل فرماندهی یکی از واحدهای زرهی عراق را به عهده داشت
او موفق شد با نیرویی کمتر از 1000 نفر شبانه به شهر جنین در فلسطین
که تحت محاصره ارتش اسراییل بود حمله کند و تعدادی از نفرات
ارتش اسراییل را بکشد و تعداد 10000 اسراییلی را به اسارت بگیرد
و محاصره شهر جنین را بشکند عراقی ها کمتر از 40 شهید دادند
در میان کشته های اسراییلی جنازه نوه بن گورین که
هم زمان نخست وزیر و وزیر جنگ اسراییل بود وجود داشت
ارتش اسراییل تقاضای تبادل جنازه ها را کرد اما ژنرال بیرقدار
دو شرط گذاشت :
1_ حضور بن گورین در آنجا و تعظیم و ادای احترام کردن به ژنرال بیرقدار
2_ عقب نشینی نیروهای اسراییلی از شهر جنین به فاصله 12 کیلومتر
که اسراییلی ها هر دو شرط را قبول کردند
ژنرال بیرقدار بعدا قصد حمله به تلاویو را کرد که مصالحه ارتش های عرب
با اسرائیل مانع از این کار شد
او بعدها در عراق مورد غضب حکومت وقت عراق قرار گرفت
و چند سالی زندانی شد و به او حق انتخاب به تبعید در لبنان
یا ماندن در زندان را دادند
که ژنرال بیرقدار به لبنان رفت و چند سالی در لبنان ماند
بعدها تصمیم به بازگشت به عراق را گرفت که در تصادفی مشکوک
فوت شد بعضی ها آن تصادف را سختگی و کار سرویس اطلاعتی اسراییل
یعنی موساد و یا کار حکومت آن زمان عراق میدانند
53_ فرج الله بیات
آشیق فرج الله بیات از خوانندگان آواز به زبان ترکی در منطقه فارس بود
لازم به ذکر است به خوانندگان سنتی آواز ترکی آشیق می گویند
54_ ارسلان بیات
از خوانندگان جوان آواز به زبان ترکی در منطقه فارس است
55_ محبوبه بیات مختاری
بازیگر زن سینمای ایران و از بیات های خراسان بود
56- ساره بیات
بازیگر زن سینمای ایران و از بیات های خراسان است
59- نازنین بیاتی
بازیگر زن سینمای ایران است
60- مهرناز بیات
بازیگر زن سینمای ایران است
61- مژگان بیات
بازیگر زن سینمای ایران
62_ زینب توغچه بیات
بازیگر زن سینمای ترکیه است63_ دکتر ذکیه بیات (ملکشاهی)
فرزند حجه الاسلام جاج شیخ براتعلی بیات معروف به ملکشاهی می باشند که در شهرستان قوچان متولد و تحصیلات خود را تا سطح دیپلم در این شهرستان گذراندند و همزمان دکتربیات موفق به گذراندن دروس مقدماتی حوزه زیر نظر پدر و دیگر اساتید حوزه علمیه قوچان شدند . سپس ایشان تحصیلات خود را در شهرهای مشهد اراک و تهران تا مقطع دکتری ادامه دادند که در برخی مقاطع رتبه ممتاز را کسب نمودند .ایشان مدرک دکتری تخصصی خود را در رشته شیمی فیزیک اخذ و تخصص ایشان کاربرد کامییوتر در شیمی و نانو تکنولوژی می باشد. دکتر ذکیه بیات با اینکه امکان اشتغال در شهرهای بزرگ همچون تهران را داشتند ولی بدلیل علاقه ای که به شهر خود داشت به قوچان باز گشته و به عنوان هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه آزاد اسلامی قوچان مشغول فعالیت شدند.
ایشان به حول و قوه الهی افتخارات مهمی از قبیل:
1- نخبه علمی فرهنگی
2- استاد منتخب علمی فرهنگی
3- استاد نمونه زن
4- پژوهشگر برتر
5- دارای حدود چهل مقاله علمی در ژورنالهای بین المللی و معتبر خارجی
6- دارای حدود چهل مقاله علمی ارائه شده در کنفرانس های ملی و بین المللی داخل و خارج
7- پذیرش مقاله و سخرانی علمی در کشورهایی نظیر فرانسه ایتالیا هلند و سنگاپور
8- انجام پروژه زیر نظر دانشگاه ایلنویز آمریکا
9- دعوت به سخرانی از سوی مرکز آکادمیک چین در ارتباط با فناوریهای نو
10- دارای کتب علمی در دست چاپ و تدوین و ترجمه
منبع :
https://chamanirajab.persianblog.i
64_ اسدالله بیات زنجانی
آیت الله اسدالله بیات زنجانی از مراجع تقلید شیعه در ایران است
65_ شیرعلی بیات
حجت الاسلام والمسلمین شیرعلی بیات، رییس مؤسسهٔ قرآن و عترت استانبول
و از رهبران شیعه در کشور ترکیه است
66_ محمدآصف محسنی
آیت الله محمدآصف محسنی مرجع تقلید شیعیان و از بزرگان شیعیان افغانستان بود
67- عباس البیاتی
عباس البیاتی از شیعیان ترکان عراقی؛
سیاست‌مدار، از اعضای حزب سیاسی ائتلاف دولت قانون و عضو کمیته امنیت و دفاع پارلمان نمایندگان عراق
رهبر اتحادیه
اسلامی ترکمن‌های عراق و از اعضای "کمیته تنظیم و پیگیری" در سال
۲۰۰۲ می‌باشد. همچنین
عباس البیاتی عضو کمیته پیش‌نویس قانون اساسی عراق و کمیته اصلاحات قانون اساسی این کشور می‌باشد
68-
آیدین البیاتی
ایدین البیاتی، رئیس اتحادیه جمعیت "ترکمان
ایلی"
در کشور عراق است
69- بهروز بیات
دانشمند فیزیک ساکن در کشور اتریش
70- آصف بیات
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه ایلینوی در اربانا شمپین
(University of Illinois at Urbana Champaign) واقع در آمریکای شمالی است.
او پیشتر، به مدت ۱۷ سال، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره(AUC) بوده‌است.
تعداد زیادی کتاب و مقاله از او به چاپ رسیده است
71- جهانبخش بیات
از شعرای طایفه بیات از روستای بیدزرد در نزدیکی شیراز
که اشعار او در تزیینات مسجد روستای بیدزرد بکار رفته است
72- نجیب الله اوژن
مهندس نجیب الله اوژن از بزرگان ترکان بیات در کشور افغانستان است
او مدتی وزیر وزارت فوایدعامه در کشور افغانستان بود
وی دارای تحصیلات در رشته مهندسی ساختمان های صنعتی و شهری است
و تحقیقاتی در زمینه زمین لرزه در افغانستان و تاثیر آن در تعمیرات
و همچنین در مورد تعمیرات ابنیه تاریخی در افغانستان انجام داده است
73- اکرم طوزلی
استاد اکرم طوزلی از هنرمندان کشور عراق و از قوم ترک بیات است
74- آمود بیات(amod bayat)
از ترکان بیات متولد در سال 1859 میلادی در منطقه سورات surat
در کشور هند بود در آن زمان کشور هند مستعمره بریتانیا بود
تعدادی از هندی ها به تشویق بریتانیا برای کار و زندگی
به آفریقای جنوبی مهاجرت کردند آمود بیات و تعدادی از بیات ها
نیز برای زندگی و کار به کشور آفریقای جنوبی مهاجرت کردند
آمود بیات در آفریقای جنوبی یک تجارتخانه بزرگ ایجاد کرد
و به مسجد مسلمانان در آفریقای جنوبی هم خدماتی داد
با تاسیس کنگره هندی ها در آفریقای جنوبی
natal indian congress به عضویت در این کنگره درآمد
و با مهاتماگاندی که در ان زمان در آفریقای جنوبی ساکن بود و در این کنگره
عضویت داشت همکاری داشت
وی در سال 1939 میلادی در شهر Pietermaritzburg در آفریقای جنوبی درگذشت
75- جولیکا بیات(julieka bayat)
خانم جولیکا بیات از نسل ترکان بیات در کشور هند است
که در زمان استعمار وارد آفریقای جنوبی شدند
ایشان از چهره های سرشناس و موفق در زمینه ساختمانسازی
در کشور آفریقای جنوبی می باشد
ابنیه بیات ها
ابنیه بیات ها
در این مطلب به معرفی ابنیه و سازه های احداث شده توسط بیات ها
در ایران می پردازیم
شیراز :
به دلیل حضور طایفه بیات آغ اولی در شیراز که مدت
حضورشان در شهر شیراز از زمان عادلشاه افشار تاکنون بوده است
که چندین قرن می باشد
در شهر شیراز دارای آثاری می باشند که آن ها را بیان می کنیم :
1_ خانه های ثبتی در آثار ملی ایران واقع در محله بیات شیراز شامل :
خانه بیات به شماره ثبتی 3064
خانه شیرزاد بیات به شمار ثبتی 6072
2_ ساخت دیوار دفاعی اطراف شهر شیراز که در
زمان عادلشاه افشار توسط صالح خان بیات بیگلر بیگی منطقه فارس و
و خان تیره بیات آغ اولی در آن زمان ایجاد گردید
3_ برج ساعت حرم حضرت سید علاالدین حسین معروف به
آستانه ساخته شده توسط
مرحوم حاج قنبرعلی بیات پور از طایفه بیات قارا اولی
4_ قلعه عباس قلی خان بیات واقع در حوالی روستای جرغه قره بلاغ فسا
(رجوع شود به کتاب ایل اینانلو در گذر زمان نوشته استاد خرم احسانی
جلد دوم صفحات 495 الی 500)
ماکو :
در شهر ماکو در آذربایجان غربی طایفه ای از بیات ها ساکن می باشند
که در این شهر از قدیم دارای موقعیت اجتماعی ممتازی بوده اند
لذا از آن ها بناهایی به یادگار مانده است
1_ "کاخ باغچه جوق" ساخته شده توسط
مرتضی قلی خان اقبال السطنه ماکویی ملقب به سردار ماکو
که از طایفه بیات بوده است
منبع عکس :http://www.beytoote.com/iran/bastani/introducing1-mako-museum.html
2_عمارت کلاه فرنگی ماکو ساخته شده توسط
علی قلی خان بیات ماکویی
3_ ساختمان قلعه جوق این بنا در نزدیکی " کاخ باغچه جوق " قرار دارد
و توسط مرتضی قلی خان اقبال السلطنه ماکویی ملقب به سردار
ماکو که از بیات های شهر ماکو بوده ساخته شده است و چون حکمران
محلی منطقه ماکو در آن زمان بود از قلعه جوق به عنوان سربازخانه
استفاده می شده است
4_خانه علی خان بیات ماکو
خانه علی خان بیات با قدمت حدود یکصد و پنجاه سال،
سالم ترین خانه قدیمی شهر ماکو است و از کلیه فضاهای داخلی آن
با کاربری مسکونی استفاده می شود.
علی خان یکی از خوانین ماکو بود و به دستور خود و با استفاده
از استادکاران و وسایل روسی این خانه و خانه مجاور (خانه پست) را ساخت.
این بنا در حیاطی به مساحت تقریبی پنج هزار و ششصد متر مربع
قرار دارد
5_ ساختمان بانک ملی ماکو
این بنا در خیابان سعدی شهر ماکو قرار دارد و متعلق به
" احمد خان بیات ماکو " معروف به " افخم السلطنه " بود
و قدمت آن به سال 1276 شمسی بر می گردد
این بنا شامل دو طبقه، همکف و زیرزمین است. تزیینات بنا
شامل گچ بری،آیینه کاری، نقاشی های دیواری، پنجره های ارسی،
درهای چوبی، گچ بری ها و ... است.
اراک :
1_ دبیرستان صمصامی بیات از قدیمی ترین دبیرستان های ایران است
تاسیس در سال 1270 هجری شمسی
موسس : حاج ذوالفقار بیات
منبع عکس :http://zh.weather-forecast.com/photos/15525
2_ کاخ عزت الله خان بیات واقع در پنجعلی
منبع عکس :http://www.bayatfamily.lxb.ir/
3_ برج خاندان بیات
مربوط به دوره قاجاریه واقع در حاشیه شرقی شهر قورچی باشی
4_ بازاچه سهام السلطان(سام السلطان) :
مرتضی قلی بیات معروف به سهام السلطان از بزرگان ترکان بیات
در شهر اراک بازارچه ای را تاسیس کرد که تا امروز باقی است
و به اسم او مشهور است
5_ بیمارستان قدس :
این بیمارستان با کمک سه تن از بیات ها ساخته شد
که در ادامه توضیح خواهم داد
خانم قدس السلطنه بیات در سالهای آخر عمر زمین قلعه بزرگش
در اراک را که 7000 متر مربع مساحت داشت برای احداث
بیمارستان معروف قدس اراک از قرار متری یکصد تومان در
اختیار دکتر اکبر بهادری قرار داد و چون برای بیمارستان بود
متری بیست تومان هم تخفیف داد ایشان سهام خود در
بیمارستان قدس اراک را به بیمارستان وقف نمود تا
بیماران فقیر رایگان معالجه شوند به همین جهت نام این بیمارستان
به نام ایشان یعنی قدس نامیده می شود
همچنین مرحومه خانم زرین تاج بیات فرزند محمدرضا بیات ،
ایشان مالک سه دانگ از روستای گوار بوده است
مرحومه خانم بیات به همراه مرحوم همسرشان از بزرگترین خیرین
اراک بودند که یکی از کارهای خیر ایشان مشارکت در ساخت بیمارستان قدس در شهر اراک بود
و همچنین دکتر اکبر بهادری که از ایل بزچلو بیات بود
ایشان علاقه زیادی به گسترش خدمات پزشکی و بهداشتی
در جامعه داشت از جمله می توان به کمک ایشان
به خانم قدس السلطنه بیات برای احداث بیمارستان قدس
در شهر اراک اشاره کرد که با جمع آوری پزشکان مجرب
از دیگر شهرها در ارتقای کیفیفت بیمارستان قدس اراک نقش مهمی داشت
(قبلا در مطلبی تحت عنوان طوایف و ایلات منشعب شده از قوم ترک بیات توضیح دادم
ایل بزچلو یکی از ایلات متعلق به قوم بیات است که نام اصلی آن بزچلو بیات است
و به مرور زمان به اختصار بصورت بزچلو درآمده است
(رجوع شود به مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه
علی ابوالقاسمی/ تاریخنامه خوارزمی/ شماره بیستم/ زمستان 1396))
6_ قلعه آقچه کهریز :
این قلعه در منطقه کمیجان در استان مرکزی قرار دارد
و متعلق به ایل بزچلو می باشد همانطور که قبلا در مطلبی
تحت عنوان طوایف و ایلات منشعب شده از قوم ترک بیات توضیح دادم
ایل بزچلو یکی از ایلات متعلق به قوم بیات است که نام اصلی آن بزچلو بیات است
و به مرور زمان به اختصار بصورت بزچلو درآمده است
(رجوع شود به مقاله بررسی نقش ایل بزچلو در عصر صفویه
علی ابوالقاسمی/ تاریخنامه خوارزمی/ شماره بیستم/ زمستان 1396)
منطقه کمیجان ، منطقه ای است که شاه اسماعیل صفوی
به ایل بزچلو بیات به عنوان تیول(هدیه) بخشیده است و
این منطقه به اسم بلوک بزچلو شناخته میشد که در همین اواخر
نامش به کمیجان تغییر یافت
قلعه آقچه کهریز نیز توسط ایلات بزچلو بیات ساخته شده است
طبق شواهد بسیاری از بزرگان ایل بزچلو براین نکته اذعان دارند که آدوربهادور سردار بزرگ ایل بزچلو در ملک شخصی خود در اطراف بانک ملی کنونی(در کمیجان) مدفون است ولی طبق یک سند مکتوب تمامی روسای ایل بزچلو در محل اتراق خودشان در محلی در قلعه آقچه کهریز مدفون هستند. چرا که عیسی خان بهادری در خاطراتش بازگو می نماید «که مادرم نام مرا که از نام عیسی خان که یکی از روسای ایل بزچلو بوده گرفته است و زمانی که کودک بودم پدرم از عیسی خان به عنوان رییس ایل بزچلو و دلاوری ها سخن گفته است. بارها با پدرم در مجموعه بیرونی قلعه بر سرمزار عیسی خان می رفتیم و برایش دعا می خواندیم
نویسنده علی اکبر آقچه کهریزی
منبع عکس :
https://garapapag.blogsky.com
تهران :
با تاسیس سلسله قاجار در تهران بخشی از تیره شام بیاتی در
شهر تهران ساکن شدند
افراد این تیره از بیاتها از متحدین ایل قاجار بودند
آنها در شهر تهران در محله عودلاجان در کوچه شام بیاتی ساکن شدند
آنها آثار زیر را احداث نمودند :
1_ کوچه شام بیاتی : در محله عودلاجان تهران که محل استقرار
آن ها بوده است در این کوچه ساکن شدند که هنوز این کوچه باقی است
2_ مسجد شیخ عبدالنبی نوری :
مسجد شیخ عبد النبی نوری در نزدیکی محله عودلاجان تهران قرار دارد
که در سال 1303 هجری قمری به همت محمد رحیم خان شام بیاتی و
حبیب الله خان شام بیاتی احداث گردید که در سال 1306 هجری قمری به
پایان رسید این مسجد در فهرست آثار ملی ایران به شماره
۱۳۷۳۴ تاریخ ثبت ۲۵/۰۸/۱۳۸۴ هجری خورشیدی
آدرس : شهر تهران _ خیابان مصطفی خمینی(سیروس سابق)
بعد از چهار را سر چشمه _ حد فاصله بن بست علیزاده کمیلی و
کوچه شهید ناصر فیروز کوهی پلاک 617
پیر قلی خان شام بیاتی در دوران آقا محمد خان قاجار مسجد و آب انباری نزدیک به
کوچه شام بیاتی در محله عودلاجان تهران احداث نمود در زمان کشیدن
خیابان سیروس ، مسجد و آب انبار در مسیر قرار گرفتند
(تاریخ تهران/حجت بلاغی/جلد 2)(1)
3_ عباس آباد :
محله عباس آباد که منطقه وسیعی است که
از غرب به محله یوسف آباد،از شرق به خیابان شریعتی
،از جنوب به خیابان تخت طاووس،و از شمال به زمینهایی
که از عباس آباد وسیع باقیمانده است محدود میگردد
زمانی متعلق به ملاعباس بیات ایروانی ملقب به میرزاآقاسی
صدراعظم محمدشاه قاجار بود در آن زمان شامل
زمین های زراعی وسیع ، روستایی محصور در قلعه و عمارتی خان نشین
بوده است به علاوه گفته می شود ملاعباس بیات مالک 1438 روستا و مزرعه بوده است
بعد از مرگ محمدشاه قاجار املاکش را رها کرد و به کربلای معلی رفت
و در همانجا درگذشت(2)
با مرگ عباس بیات ایروانی و در اختیار گرفتن این املاک توسط دیگران
و با توسعه شهر تهران ، قلعه و عمارت خانشین متعلق به عباس بیات
از بین رفتند اما نام وی بر این منطقه باقیماند و به عباس آباد شناخته می شود
4_ تکیه میرزا آقاسی :
همانطور که در بالا توضیح دادم ملاعباس بیات ایروانی
معروف به میرزا آقاسی صدر اعظم محمدشاه قاجار بود
در زمان صدارتش تکیه ای را در تهران ایجاد کرد که بسیار بزرگ بود
لازم به توضیح است تکیه محلی است که جهت انجام مراسم
عزاداری دهه عاشورا و مراسم تعزیه از آن استفاده میشده است
تکیۀ حاج میرزا آقاسی، معروف به تکیۀ عباس‌آباد در میدان ارگ قرار داشت.
سازندۀ تکیه حاج میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه بود
و آن را در زمان صدراعظمی خود (۱۲۵۱-۱۲۶۴ق) ساخت
و بنا بر ضبط آمار دارالخلافۀ تهران «تکیۀ جناب صدراعظم» نیز نامیده میشد
تکیۀ حاج میرزا آقاسی بسیار بزرگ بود و روزنامۀ وقایع اتفاقیهدر شرح وزش باد و پاره کردن و فروانداختن چادر آن (در روزنامه به نام تکیۀ دولت آمده است)
به بزرگی چادر اشاره می‌کند
و می‌نویسد: چادر تکیه ۵۲ ذرع طول و ۳۲ ذرع عرض آن بود که با ۹ دیرک بر پا شده بود؛
در صورتی که چادر تکیه‌های بزرگ دیگر را معمولاً با ۳ تا ۶ دیرک برمی‌افراشتند
(شم ۴۰؛ نیز نک : شهیدی، ۲۴۶)
(چنانچه قبلا توضیح دادم عباس بیات ایروانی مالک منطقه عباس آباد تهران بود
که نام این منطقه هم از اسم او گرفته شده است برای همین
تکیه میرزا آقاسی به تکیه عباس آباد(مالک عباس آباد) هم معروف بود)
منابع :
1-
(هدایت، ج 10، ص 351ـ352)
(گفتن این نکته خالی از لطف نیست که
علاوه بر وجود تعداد زیادی روستا به نام بیات در کشور ایران
شهرها و روستاهای دیگری در کشورهای همسایه مانند عراق
و ترکیه به اسم بیات وجود دارد که بنیان گذاران این شهرها و
روستاها ترکان بیات بوده اند و ساکنان این شهرها و روستاها
از نسل ترکان بیات هستند که اکثرشان به زبان ترکی اجدادشان
صحبت می کنند
همچنین در جغرافیای ایران دشت بیات و قیزیل تپه بیات را هم داریم)
افغانستان :
در کشور افغانستان هم تعداد زیادی از ترک های بیات زندگی می کنند
که از آن ها ابنیه هایی باقی مانده است از جمله :
1_ محله قزلباش کابل2_ قلعه محمود خان قارا بیات
3_ پل محمود خان قارا بیات
منبع : http://af.farsnews.com/social/news/13950728000669
4_ بیمارستان صالحه بیات در شهر بلخ در کشور افغانستان قرار دارد
5_ انستیتو تکنولوژی بیات در دانشگاه(پوهنتون) آمریکایی کابل :
به منظور گسترش علم و دانش در افغانستان
آقای احسان الله بیات که از تجار و خیرین بزرگ هستند
در سال 1397 هجری خورشیدی اقدام به تاسیس آن نمودند
عراق :
1_ قلعه کرکوک : جمعیت زیادی از قوم ترک بیات در شمال کشور عراق امروزی
از جمله در شهر کرکوک زندگی می کنند
که در کشور عراق به ترکمان مشهور هستند
بیات ها در شهر کرکوک قلعه ای را بر روی ویرانه های قلعه ای باستانی ساختند
که به قلعه کرکوک شهرت دارد و نماد شهر کرکوک می باشد
خانه های داخل قلعه و اطراف قلعه متعلق به بیات ها است
2_ قلعه بیات : از مشهورترین آثار بیات های دزفول قلعه ای بوده
که بر سر راه دزفول و عراق بوده است(نویدی ص101)
نادرشاه هنگامی که از عراق به سوی خوزستان می رفت
در این قلعه توقف کرد(استرآبادی ص223 )
ویرانه این قلعه امروزه در کشور عراق پابرجاست(لسترنج ص69_70)
کشور آذربایجان :
_ در کشور آذربایجان قلعه ای متعلق به بیات ها وجود داشته است
که در منابع تاریخی کشور آذربایجان از آن نام برده شده
متاسفانه این قلعه مخروب و از آن آثاری باقی نمانده است
روسیه :
_ در روزگار شاه‌عباس اول صفوی گروهی از بیاتهای سپاهی در دربند و
شابران شیروان مقیم بودند
و فرخ‌سلطان، حاکم آن ولایات و سرکردۀ آنان بود
(همو، 3/1812). به همان سبب یکی از دروازه‌های دربند
«بیات قاپی» نامیده میشد(باکیخانف، 51؛مینورسکی، 88)
امروزه در بند جزو کشور روسیه و جنوبی ترین شهر روسیه است
آفریقای جنوبی :
قبلا در مطلبی تحت عنوان قوم بیات افغانستان اشاره کردم
که در زمان سلطه سلسله ترک مسلمان گورکانی بر افغانستان
تعدادی از ترک های بیات ساکن در افغانستان جذب در سلسله گورکانی شده
و جزو مقامات درباری و فرماندهان ارتش گورکانی شدند
با تصرف شبه قاره هند توسط گورکانیان و انتقال پایتخت
گورکانیان به شبه قاره هند گروهی از بیات ها که
جزو مقامات درباری و ارتشی گورکانیان بودند به هندوستان نقل مکان کردند
با ضعف گورکانیان و سقوط آنان و مستعمره شدن هندوستان
و تعداد دیگری از سرزمینها توسط بریتانیا ؛
بریتانیا گروهی از هندی ها را برای زندگی و کار تشویق
به مهاجرت به آفریقای جنوبی کرد
گروهی از هندی ها از جمله تعدادی از ترکان بیات مستقر در هند
هم برای زندگی و کار به آفریقای جنوبی رفتند
از جمله آنان می توان به چهره شناخته شده هندی در آفریقای جنوبی ،
آقای آمود بیات(amod bayat) اشاره کرد که بازرگان و سیاستمداری موفق بود
او در کنگره هندی های آفریقای جنوبی زمانی که مهاتما گاندی در آفریقای جنوبی ساکن
و عضو این مجلس بود با مهاتماگاندی رهبر مشهور هندوستان همکاری داشت
او تجارتخانه ای را در شهرPietermaritzburg در کشور آفریقای جنوبی
در سال 1890 میلادی تاسیس کرد
این تجارتخانه در سال 1976 میلادی تخریب شد
در زیر عکس تجارتخانه بیات در آفریقای جنوبی را مشاهده می کنید
منبع عکس : Indian Townscape Features in Pietermaritzburg مقاله / صفحه 60