بیات در ادبیات ترکی
همانطور که می دانید ایل بیات(بایات) شخصیتهای بزرگی
در زبان و ادبیات ترکی مانند ده ده قورقود ، فضولی ،
تیلیم خان و ... دارد که قبلا به آنها در مقاله ای
به اسم " مشاهیر بیات " اشاره نموده ام
اما در این مطلب به معرفی آثار ادبی خواهم پرداخت
که در مورد افراد ایل بیات(بایات) خلق شده اند
1_ داستان شاهوردی خان بیات
این داستان در مورد شاهوردی خان بیات می باشد که از داستانهای
زیبای فولکوریک می باشد آنچه این داستان را برای مردم مهیج می کند
اتفاقات عجیب و جالبی است که در میانسالی برای شاهوردی خان بیات
اتفاق افتاده است در پایین بخشی از این داستان را آورده ام
درمیان مردمان اطراف نوبران و کردر(کردخورد) دشت بیات ، بایات اجاغی ، میچینک،یاتان ،سامان ،خان آقا و… فراهان افسانه شاهوردی خان معروف است ،او خان قوم بایات است که ایستاده قرآن می خواند چهره ی او را چنین توصیف میکنند،همیشه زلف های مشکی خود را در زیر کلاه پنهان می کرد،. صورت دراز و بینی کمی بزرگ،ریش تُنک، چشم های عقابی داشت، قد نسبتا بلند، بالا تنه کوتاه پاهای کشیده و ابرمردی است که بعد از شکست در جنگ بین اقوام که به خاطر بزرگ منشی آن شکست را قبول می کند تا رسم برادر کشی را بشکند.خان در دره ی گولجه از اطراف میچینک اقامت میگزیند؛و در این مرغزار اسب های او که به تاراج رفته اند یکی بعد از دیگری می آیند. با امدن اسب ها ،او در دامنه تپه های گولجه دست تنها پنجاه زاغه می سازد بعد از تمام شدن زاغه ها رمه های به تاراج رفته او هزار میش و بره و هفتصد بز و بزغاله و گاوهای پیشانی سفیدنر بر میگردند.برگشتن گاوهای نر را خوش یمن برای کشاورزی می گیرد و ...
2_ ضرب المثل " ائل باشی : قایی - بایات "
این ضرب المثل از ضرب المثل های قدیمی تورکمانها هست
که معنیش به فارسی می شود :
سر مردم(رهبر مردم تورکمان) قوم قایی و قوم بیات هستند
لازم به ذکر است اقوام تورکمان اوغوز از 24 قوم تشکیل شده است
که اقوام قایی و بیات از سرشناسترین این اقوام هستند
3_ ضرب المثل " بایات گلنده یاتا گدنده یاتا "
گویا در سالی افراد تیره بیات مستعلی بیگ هنگام حرکت به سمت
قشلاق (که منطقه سیمکان در شهرستان جهرم بوده است) به علت
تاخیر در کوچ در منطقه سمیرم به ناگهان برف زیادی می بارد
و دام های ایشان در اثر سرمازدگی تلف میشوند
بعضی از طوایف تورک که آنجا بودند به خان وقت که
مستعلی بیگ بوده پیشنهاد می نمایند که هر کدام تعدادی
از حیوانات خود را به آنها بدهند تا گله دام ایشان بازسازی شود
ولی او قبول نمی کند و بقیه طوایف تورک به سمت قشلاقهایشان
حرکت می کنند روزی افراد این تیره به مستعلی بیگ خبر می دهند
که سگ ها در غاری رفته و در جایی جمع شده اند و صدا می دهند
مستعلی بیگ می گوید همان نقطه را بگردید و گفته می شود
در آنجا گنجی پیدا می کنند آنها با آن گنج از روستاهای اطراف
دام و احشام می خرند و گله را بازسازی میکنند
و به سمت قشلاق حرکت می کنند و زودتر از دیگر طوایف به منطقه
قشلاقی می رسند دیگر طوایف تورک که می دانستند
مستعلی بیگ دامهایش را از دست داده بود
و دیرتر از آنها به سمت قشلاق حرکت کرده اما هم
اکنون گله دامهایش را بازسازی کرده و هم زودتر از آنها
به منطقه قشلاقی رسیده است تعجب می نمایند
و مستعلی بیگ به آنها می گوید:
بایات گلنده یاتا گدنده یاتا
که این عبارت در مورد تیره بیات مستعلی بیگ در بین تورکان
به صورت ضرب المثل در می آید
4_ نادرشاه افشار بهنگام عزیمت برای تسخیر هند
چون احتمال میداد در جنگ کشته شود لذا بساط ولیعهدی رضاقلی میرزا را به راه انداخت
محمد کاظم مروی(مرولی قاجار) وقایع نگار دربار نادر شاه افشار ، از شرکت خنیاگران
در جشن انتخاب ولیعهد خبر داده و می نویسد :
مجلس آراستین امیر صاحبقران و ولیعهد ساختن خود رضا قلی میرزا به مملکت ایران :
. . . مقارن این مقال ، وصف حال نواب کامیاب سپهر رکاب شاهزاده عالیجناب
رضا قلی میرزاست که چون سه روز از ورود آن گذشت ، حسب الفرمان دارای زمان
وآن خسرو گیتی ستان حضرت صاحبقران چنان به نفاذ پیوست که در آن نواحی به
جهت جشن پادشاهی سبزه زار دلگشا و چمن فرح افزایی معین نمایند ، که بعد از
نزول رایات جاه و جلال بدان نواحی ، در حضور اهالی و اعیان ممالک ایران
نایب الایاله ای جهت آن مملکت معین نموده ، و عنان همت به صوب تسخیر
هندوستان انعطاف فرمایند .
در آن مجلس خلد آیین به ترتیب بساط عشرت و کامرانی و نوشیدن جام طرب از
راح ریحانی دایر ساخته ، لاله رخان را از تاب می چهره ی ارغوانی معدن یاقوت
رمانی ، و نوش لبان را از تواتر اقداح پی در پی استمداد حرارت با مسرت روز
جوانی ،
مغنیان خوش آواز به الحان مسرت طراز با عناد
دمساز ، و سازندگان (ساز زن ها ) نغمه پرداز به نواها ی گونه گون ساز با
غزالان زهره جبین هم آواز . لمولفه :
زهر جانبی نغمه ای ساز شد
نوا و مخالف هم آواز شد
مغنی چنان نغمه ای جوش کرد
رهاب از حسینی فراموش کرد
بیات و عراق به هم جنگجو
چو روز عشیران به هم روبه رو
همه ساز ها شد و هم راست راست
فغان از دل چرخ چاچی بخاست
مغنی هزار و مصنف هزار
حجاز بزرگ و بزنگوله بار
((عالم آرای نادری ))
5_ خاندان بیات :
اروج بیگ از اعضای تیم دیپلماتیک و اعزامی به دربار اروپا بود
او در اسپانیا ساکن شده و به زبان اسپانیایی مسلط شد
در مدت اقامتش در اسپانیا کتابی برای معرفی دولت صفویه
به زبان اسپانیایی نوشت
اروج بیگ بیات در کتایش که به زبان اسپانیایی
برای دربار اسپانیا نوشته شده در توصیف دستگاه صفویه
نام 32 طایفه و خاندان را می آورد که در دستگاه دولت صفوی صاحب نفوذ هستند
او درباره خاندان بیات می نویسد :
" خاندان بیات ، خاندانی بسیار نجیب و اشرافی هستند
همه آنان فی المثل با دوکهای اسپانیا برابرند "
(کتاب دون ژوئن ایرانی تالیف اروج بیک بیات ترجمه مسعود رجب نیا
انشارات بنگاه ترجمه و نشرکتاب ، 1338 ، صفحات 66 و 67)
6_ شعر بایاتی
در شعر ترکی آذربایجانی رایج ترین فرم شعر بایاتی است که برگرفته شده
از نام ایل بیات(بایات) می باشد همانطور که در مطلبی تحت عنوان
" مشاهیر بیات " گفتیم ایل بیات(بایات) دارای مشاهیر بزرگی در
شعر و ادبیات ترکی مانند ده ده قورقود،محمدفضولی،تیلیم خان و ...
می باشد محققین زبان ترکی بیات ها (بایات ها)
را ابداع کننده این فرم شعری می دانند به راستی مبالغه نیست
که ایل بیات(بایات) را ایل شاعر بنامیم در پایین مطلبی را در مورد
شعر بایاتی خواهید خواند که در روزنامه اطلاعات به چاپ رسیده است
عنوان بایاتی از نام «بیات» یا «بایات» مأخوذ است. «بایاتها» از جمله قبایل متعددی بودند که در دورانهای کوچ و اتراق به آذربایجان آمده و در آن جا سکنی گزیدند و بعد در ترکیب مردم این دیار مستهلک گشتند. حدس انتساب بایاتی به «بایاتها» وقتی قریب به یقین میشود که در موسیقی فولکلوریک آذربایجان نیز به نواهایی از قبیل افشاری و گرایلی برمیخوریم که عنوان آنها نیز از نام قبایل و اقوام گرفته شده است. به طوری که از منابع و قراین برمیآید، بایاتها از موسیقی و ادبیات غنی سرشاری برخوردار بودند که پس از کوچ و اسکان در این منطقه، به مقیاس وسیعی شیوع یافته و در موسیقی و ادبیات عامیانه نواحی همجوار تاثیر گذاشتهاند و ما نشانه این تاثیر را در موارد زیاد و از آن جمله به صورت ترادف کلمه بایات با برخی از دستگاههای آواز ایرانی و نیز به صورت دستگاه آواز مستقلی به نام «بیاتی» در ترکیه مشاهده میکنیم
منابع:
مشاهیر بیات
در این مطلب به معرفی بیات هایی می پردازیم که در زمینه های
مختلف ادبی و هنری و فرهنگی دارای شهرت می باشند
1ـ دده قورقود (دده قورقوت)
به روایت رشیدالدین فضلالله دده قورقوت( قورقود)،
حکیم و قصهگوی افسانه ای اغوزان از قبیله بیات بوده است
(نسخۀ خطی، 397)
2_ محمد فضولی
ملا محمد بن سلیمان بغدادی مشهور به محمد فضولی متولد
شهر حله در کشور عراق و از بزرگترین شاعران زبان ترکی می باشد
او از بیات های ساکن در عراق بوده است (در عراق به ترک ها ، ترکمان می گویند)
پدر فضولی به گفته صادق بیگ افشار
صاحب تذکر مجمع الخواص که به زبان ترکی می باشد از ایل بیات بوده است
آرامگاه وی نیز در شهر مقدس کربلا می باشد
به افتخار وی شهر فضولی در کشور آذربایجان به اسم او
نام گذاری شده است همچنین چندی قبل خیابانی در شهر تبریز
به نام وی نام گذاری گردید
همچنین انستیتو نسخ خطی محمد فضولی در شهر باکو به نام او می باشد
3_ فضلی بیات
فضلی بیات از شاعران زبان ترکی و فرزند فضولی بیات می باشد
قبر او در کنار قبر پدرش می باشد که متاسفانه از بین رفته است
4_ اروج بیگ بیات
اروج بیگ بیات مشهور به " دون ژوان ایران"
از اعضای گروه اعزامی بود که به فرمان شاه عباس یکم از شاهان صفوی
به سرپرستی عمویش حسینعلی بیگ بیات برای تحکیم روابط به اروپا رفتند
اروج بیگ دیده هایش را در طی سفر یادداشت می کرد کتابی به نام
روابط (relaciones) در سال 1604 میلادی به زبان اسپانیایی تالیف کرد
او زبان اسپانیایی را در مدت اقامتش در اسپانیا آموخته بود
او در اسپانیا فوت نمود
5_ کاوه بیات
تاریخ نگار و پژوهشگر ایشان نوه دختری صولت الدوله قشقایی و
از طریق پدری از بیات های شهر اراک می باشند
6_ علی بیات
از خوانندگان خوب ایل بیات در منطقه فارس می باشند
که به زبان ترکی آثاری دارند
7_ علی بیات
علی بیات یا علی بیات ماکویی یکی از خوانندگان خوب می باشند
ایشان متولد شهر ماکو و از بیات های ماکو هستند
8_ خلیل بیات
خلیل بیات یا خلیل بیگ بیات از شاعران قرن 11 هجری قمری که به
هندوستان مهاجرت نمود
9_ دکتر عزیز الله بیات
او از بیات های شهر نهاوند در استان همدان بود مدرک دکتری
تاریخ و جغرافیای خود را از دانشگاه پل سایاته فرانسه اخذ نمود
در دوران فعالیت 60 ساله خود بیش از 40 اثر در زمینه تاریخی
به نگارش در آورد
وی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود و در چند دانشگاه
دیگر نیز تدریس داشته است
10_ دکتر محمد اسماعیل قاسم یار
از بیات های کشور افغانستان است در شهر هرات متولد گردیده
و در رشته حقوق و علوم سیاسی تحصیل نموده است
و دارای رتبه علمی_حقوقی associate professor می باشد
ایشان آثار و مقالات زیادی را تالیف کرده اند
11_ بایزید بیات
بایزید بیات مولف کتاب "تذکره همایون و اکبر" از بیات های افغانستان
بود که بعدا از کابل به هندوستان مهاجرت می نماید و در دربار
همایون شاه و اکبر شاه گورکانی به خدمت می پردازد
بایزید به فرمان اکبرشاه گورکانی در سنین پیری در شهر لاهور
به ثبت خاطرات و حوادث زمان فرمان روایی همایون شاه می پردازد
منبع :
http://wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA
12_ بهرام سقای بخاری
برادر بزرگتر بایزید بیات بود نام اصلی وی شاه بردی بیات است و متخلص
به بهرام سقای بخاری او اشعاری به دو زبان ترکی و فارسی می سرود
از بیات های افغانستان بود ابتدا از لشکریان بود در اثر تغییر و تحول
درونی کار نظامی را رها کرده و به سقایی می پردازد او بعدا به همراه
برادرش به هندوستان مهاجرت نموده و در آنجا زندگی می کنند
او در سفری که از هندوستان به سراندیب ( سریلانکای کنونی)
داشت در گذشت اشعار او نزد مردم شبه قاره شهرت دارد
منبع : http://olama-orafa1393.ir/?p=16570
13_ محمد حسین بیات
ایشان نویسنده کتاب " طوایف بیات در مسیر تاریخ" می باشند
در این کتاب به سرگذشت طوایف بیات و معرفی آنها پرداخته شده است
اما تمرکز اصلی این کتاب در مورد بیات های ساکن در غرب ایران
می باشد این کتاب در سال 1386 منتشر شده است
در اینجا لازم به تشکر از ایشان می باشد که در مورد طوایف بیات
این کتاب را منتشر نموده اند و به گذشته طوایف بیات پرداخته اند
14_ مصطفی قلی بیات
مصطفی قلی بیات معروف به صمصام الملک از بنیانگذاران کشاورزی نوین
ایران و موسس دانشکده کشاورزی کرج بود وی از بیات های اراک
و متوفی در سال 1316 در کشور آلمان است
15_ بالاخان دانش بیات
آشیق بالاخان دانش بیات از بیاتهای منطقه ساوجبولاغ و
از خوانندگان سنتی زبان ترکی بودند
گفتن این نکته ضروری است که به خوانندگان سنتی زبان ترکی
آشیق می گویند
16_ نادر بیات
آقای نادر بیات نویسنده کتاب " تاریخ قوم بیات " هستند
باید تشکر ویژه ای هم از ایشان داشت که کتابی در مورد طایفه بیات
به نگارش در آورده اند
17ـ حاج محمد رحیم نصرت ماکویی
حاج محمد رحیم نصرت ماکویی مشهور به نصرت الملک می باشد
وی نویسنده کتاب " تاریخ آذربایجان و خوانین ماکو " بوده است
که بخشی از کتاب در مورد تاریخ بیات های ماکو است
همچنین نویسنده کتاب" جامع التمثیل(ضرب المثل های ترکی)"
و چندین کتاب دیگربوده است
این نویسنده بزرگ به زبان عربی هم تسلط داشته
و از بیات های شهر ماکو بوده است
وی در ابتدای کتابش که در مورد خوانین ماکو بوده است
خود را این گونه معرفی می نماید
فرزند مرحوم شیخ علی خان سرتیپ اول ماکویی
فرزند محمدعلی خان نصرت الدوله امیر تومان ماکویی
فرزند حسین خان سردار ماکویی فرزند احمد سلطان ماکویی
فرزند مصطفی بیگ بیات صاحب قلعه ماکو بوده است
18ـ حسینقلی افتخاری بیات
حسینقلی افتخاری بیات از بیات های شهر ماکو و نویسنده
کتاب " تاریخ ماکو " بوده است این کتاب اطلاعات جالبی در مورد
تاریخ بیات های شهر ماکو ارائه می دهد
اصل کتاب به صورت نسخه دست نویس در انستیتو نسخ خطی
محمد فضولی در شهر باکو نگه داری می شود
وی کتاب را در سال 1317 در سن 75 سالگی به نگارش
در آورده است
20 ـ سعدی البیاتی
سعدی البیاتی با نام اصلی سعد السمحه البیاتی متولد سال 1934
در بغداد در کشور عراق و از خوانندگان مشهور کشور عراق است
که به زبان عربی ترانه خوانده است اجداد او از ترکان بیات کشور عراق
بوده اند که در عراق به ترکمان شهرت دارند
21ـ عبدالوهاب البیاتی
عبدالوهاب البیاتی در ۱۹۲۶ در بغداد به دنیا آمد پدرش اصالتا از ترک های
بیات کشور عراق و مادرش از عرب های عراق بود
او در بغداد به تحصیل پرداخت،پس از فارغالتحصیلی از
دانشسرای عالی بغداد درسال ۱۹۵۰ در رشته زبان و ادبیات عرب
شروع به تدریس در مدارس کرد و در همین
دوره نویسندگی در مطبوعات را آغاز کرد.
او از بزرگترین شاعران کشور عراق می باشد
و اشعار خویش را به زبان عربی سروده است
البیاتی از نخستین پیشگامان شعر نو زبان عربی است
وی در سال 1999 میلادی در دمشق سوریه در گذشت
22_ حسینعلی بیگ بیات
از شعرای ایل بیات در منطقه فارس بوده است
23_ سرفراز غزنی
آقای سرفراز غزنی از بیات های روستای قره خان در شمال فتح آباد
از توابع شهر مرودشت در استان فارس هستند
دارای دکترای مهندسی ساختمان های فلزی از کشور انگلستان
هستند و سال ها عضو انجمن تحقیقات نجومی انگلستان بوده اند
از فعالیتهای علمی ایشان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- تالیف حدود 200 مقاله علمی- فنی- فضائی در مجلات و روزنامه های
مختلف و تالیف و ترجمه تعداد زیادی کتب
2- صاحب 4 نظریه علمی در فیزیک نجومی- متافیزیک- حیات آدمی و
تکامل دگرگونش و تکامل جانداران و زلزله و طبقه بندی کهکشان
روی نظریه هبل
24_ یحیی کمال بیاتلی
در کشور ترکیه جمعیت زیادی از بیات ها زندگی می کنند
یحیی کمال بیاتلی با نام اصلی احمد آگاه نویسنده
بزرگ کشور ترکیه از بیات های کشور ترکیه بود
25ـ حسن بن محمود
حسنبنمحمود هم که تألیفی دربارۀ نیاکان پادشاهان عثمانی دارد،
از قبیلۀ بیات بوده است («باباتلار»، 374)
26ـ تیلیم خان
تیلیم خان از شعرای مشهور ترک و متولد روستای مراغه بخش
نوبران ساوه می باشد اما اصالت وی از طایفه بیات می باشد
پدر یا پدربزرگ تیلیم خان به همراه تعداد زیادی از
بیات های شمال عراق در زمان نادرشاه به ایران کوچ می کنند
قابل ذکر است که ترک ها در کشور عراق به ترکمان
هم معروفند این گروه از بیات ها که توسط نادرشاه به ایران مهاجرت داده
شده اند به بیات قارا اولی مشهور هستند قبلا در مطلبی تحت عنوان
بیات قارا اولی به این موضوع مفصل پرداخته ام
تیلیم خان در شعری این موضوع را نیز بیان کرده است :
اؤلکهمیز عراقدیرشهریمیز ساوا | مزلقان چاییندان گؤتؤردؤم هاوا | |
عاشیقلار دردینه اِیلرم داوا | من طبیبم هندوستاندان گلیرم | |
بیلنلربیلسینلرمن تیلیم خانام | بیلمیینلربیلسین، گؤوهرم، کانام | |
مرغی ساکینی، اصلی تؤرکمانام | گزهگزه بو جهاندان گلیرم |
هر مصلحت اولسا ائلینن گرک | مثلدیر بو، بیر گولونن یاز اولماز |
خالی از لطف نیست بدانید که داستان تیلیم خان و مهری
که توسط آشیق های منطقه ساوه خوانده می شود
جزو پنج اثر ناملموس استان مرکزی در تابستان سال 98
به ثبت ملی ایران رسیده است
27ـ ترکمن محمود
یکی دیگر از شعرای طایفه بیات در منطقه ساوه و از نوادگان تیلیم خان
بوده است
28ـ آشیق علی بیات
علی بیات از بیات های منطقه همدان و از آشیق های (خوانندگان)
زبان ترکی می باشد29ـ نجف قلی بیات
نجف قلی بیات از طایفه بیات مستعلی بیگ
و از شاعران زبان ترکی بوده است متاسقانه اشعار او از بین رفته اند
30ـ نازی بیات ماکو
خانم نازی بیات ماکو قهرمان دومیدانی ایران در رشته پرش از ارتفاع و
رکورددار ایران با ۱/۴۷ متر بودندکه به گسترش علم و ادبیات در ایران کمک زیادی کرد
همچنین حاجی میرزا آقاسی در زمینه های گوناگون
آثاری از خود به جای گذاشته است که عبارتند :
1) رساله چهل فصل سلطانی و شیم فرخی
در حکمت عملی و اداره مملکت که در 1264
در خوی تدوین یافته است
2) نشانه نظامی ایران ، درباره ضرورت وجود
نشانهای نظامی تالیف در 1252
3) مصابیح محمدیه ، در مباحث اخلاقی ،
فلسفی و دینی ، در چهارده مصباح
بخشی از این کتاب درباره حضرت مسیح(ع)
، حواریون و تورات و انجیل است .
ظاهرا او در تالیف کتاب الرد علی الغادری
(پاسخ به شبهات کتاب میزان الحق نوشته
فنر آلمانی مراجعه کنید به پادری)
در دوره عباس میرزا با میرزا بزرگ قائم مقام همکاری داشته است
(رجوع کنید به اعتضاد السلطنه ص 539)
که احتمالا خلاصه ای از آن در مصابیح محمدیه
آمده است سال نگارش مصابیح مشخص نیست
ولی در 1263 ملاصالح خوافی آن را در تبریز
منتشر کرده است . حاجی میرزا آقاسی
شعر نیز می سرود و فخری تخلص می کرد
(رجوع کنید به همان،ص 540)
وی رساله منظومی به نام لطایف المعارف دارد
که در 1257 به خط رضا قلیخان هدایت تحریر شده است
32_ دکتر فضولی بیاتدکتر فضولی بیات از بیات های کشور آذربایجان و متولد سال 1958
در این کشور، استاد و محقق در زمینه فرهنگ و تمدن ترک ها می باشد
و چندین کتاب را در این مورد نوشته است
33_ عثمان بیاتلی OSMAN BAYATLI
آقای عثمان بیاتلی از بیاتهای کشور ترکیه
متولد در سال 1892 میلادی در شهر Kırkağaç
در استان مانیسا ترکیه می باشد
لازم به ذکر است منطقه اژه ترکیه که استان
مانیسا را هم شامل می شود از دیر باز از محلهای
استقرار ترک های بیات در این کشور می باشد
و سنگ های قبری باقدمت چند صدسال از آنها
در منطقه اژه یافت شده است
آقای عثمان بیاتلی برای مدت طولانی در شهر
برگاما واقع دراستان ازمیر ترکیه زندگی کردند
ایشان تاریخ نگار ، پژوهشگر و فولکورشناس بودند
و نزدیک به 24 اثر در مورد شهر برگاما نوشته اند
ایشان در سال 1958میلادی فوت گردیدند
34_ دکتر فاضل بیات
دکتر فاضل بیات متولد سال 1946 میلادی در کرکوک می باشد
ایشان از ترکهای بیات کشور عراق و دارای دکترا در
رشته تاریخ هستند و دارای پژوهش های زیادی در زمینه تاریخ
می باشند همچنین پژوهش هایی هم در زمینه زبانشناسی
انجام داده اند
36_ بهزاد بیات فرد
شاعر زبان ترکی آقای بهزاد بیات فرد متخلص به " حسرت زنگانلی "
از ترک های بیات شهر زنجان می باشند
تعدادی از آثار ایشان شامل :
37_ محمد بیات اوغلو
شهید محمد بیات اوغلو با نام کامل محمدمهدی بیات اوغلو
از ترکان بیات کشور عراق و از شعرای زبان ترکی بودند
و در سال 2013 در حمله ای که توسط عناصر تروریست
به حسینیه سیدالشهدا (ع) در شهر ترکمان نشین طوزخرماتو
انجام گرفت به شهادت رسیدند ایشان در میان
ترکمان های عراق ( ترکان عراق ) به " شهید الشعراء "
مشهور هستند
38_ علی بیات موحد
علی بیات موحد در سال ۱۳۴۸ در زنجان متولد شد. از سن هفت سالگی
محاسبات ذهنی را با جمع اعداد فرا گرفت، و در دوران تحصیل
روشهایی را برای محاسبات ذهنی آنها ابداع نمود.
وی در حال حاضر مشغول کارهای تحقیقاتی بروی اعداد و اتفاقات اعداد میباشد
در پایین تعدادی از موفقیتهای ایشان را می خوانید
40_ دکتر حسین صادقی
پروفسور حسین صادقی پنجم بهمن ۱۳۰۸ در خانوادهای ادب دوست
در روستای چکنه بخش سرولایت شهرستان نیشابور به دنیا آمد
ایشان از بیات های نیشابور هستند
صادقی در سال ۱۳۲۹ در آزمونهای مرسوم آن زمان جهت ورود به دانشگاه شرکت کرد، و موفق گردید در کنکور دانشکدههای پزشکی، فیزیک و اعزام به خارج پذیرفته شود و پس از آن جهت ادامه تحصیل راهی سوئیس گردید،
تا اینکه در سال 1336 دکترای پزشکی خود را از دانشگاه پزشکی لوزان دریافت داشت
سپس جهت اخذ تخصص عازم آمریکا گردید و توانست در سال ۱۳۴۲ بورد تخصصی جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی قلب و ریه را از دانشگاههای معتبر ایالات متحده آمریکادریافت دارد
ایشان در طی دوران تحصیل و همچنین پس از آن از بهترین شاگردان و همکاران کریستیان بارنارد جراح مشهور قلب محسوب می گردید
پروفسور صادقی پس از بازگشت به ایران مدتی در بیمارستان مسیحی مشهد به کار پرداخت و بعد از مدتی خدمت به هموطنان خویش، دوباره جهت مطالعات بیشتر عازم سوئیس گردید و به سمت ریاست بخش جراحی قلب و عروق دانشگاه لوزان منصوب شد. ایشان به مدت نزدیک سی سال ریاست بخش قلب و عروق و کرسی استادی این رشته را در دانشگاه لوزان برعهده داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۵ بازنشسته گردید.
پروفسور صادقی در طی سالیان تدریس و تحقیق در دانشگاه لوزان، ابداعات جدیدی در امر جراحی قلب و عروق بوجود آورد. خود ایشان در این باره می گویند
در مدت قریب به سی سال، جراحی قلب و عروق را در دانشگاه توسعه دادم، بهطوریکه تعداد عملهای جراحی قلب باز که در سال اول مسئولیتم فقط ۶۰ عمل بود به متجاوز از ۹۰۰ عمل در سال آخر اشتغالم رسید. در این مدت نوآوریهایی در تکنیک جراحی عروق قلبی، تعویض دریچههای قلب، جراحی نارساییهای مادرزادی قلب و جراحی عروق بوجود آوردم.
پیشرفتهای زیادی هم در مراقبتهای بعد از عمل انجام دادیم که سبب بهبود نتایج عملهای جراحی قلب و عروق گردید. نتایج خوب عملها هم با بهترین مراکز قلب دنیا رقابت میکرد. مثلاً در جراحی پیوند قلبی که تلفات بعد از عمل حتی در بهترین مراکز قلبی جهان بین ۸ تا ۱۰ درصد است در بخش ما فقط ۷/۳ درصد بود.
پروفسور صادقی در مدت اشتغال در حدود دو هزار نفر از هموطنان خویش را عمل جراحی قلب نمودهاست. همچنین به دلیل تبحر بسیار و نتایج درخشان، دو نفر از رؤسای جمهور کشور سوئیس را نیز عمل جراحی قلب نمودهاست.
44_ عبدالعزیز سمین البیاتی
شاعر و ادیب ترکمان عراقی(ترک عراقی) از قوم بیات در سال 1938 میلادی
در شهر کرکوک متولد شد و در سال 2019 میلادی وفات یافت
-دریافت مدال طلای یازدهمین المپیاد ملی ریاضی،1372
-دریافت مدال نقره سی وپنجمین المپیادبین المللی ریاضی،هنگ کنک،1373
-دریافت مدال طلای دوازدهمین المپیاد ملی ریاضی،1373
-دریافت مدال طلای سومین المپیاد ملی ریاضی1373
-دریافت مدال طلای سی وششمین المپیاد بین المللی ریاضی،کانادا،1374
-مدرس تمرین ریاضی 1 دانشکده ی علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف در سال 76-1375-مدرس دوره های آموزشی المپیاد ریاضی باشگاه داش پژوهان جوان 76-1374
-بورسیه ی مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات 76-1374-9
-نویسنده ی ریاضی عمومی 2 به گواهی دکتر یحیی تابش و مفقود شدن آن
-دانشجوی برگزیده ی دانشکده ی علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف 77-1376
-ارائه ی مقاله (اعداد ساختنی-جهان متناهی) در اولین سمینار ریاضی دانشجویان کشور در دانشگاه شهیدچمران اهواز 24/12/1376
سرانجام پس از دفاع از مقاله و ختم سمینار در بازگشت از اهواز به تهران سحرگاه 26/12/76
اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به دره سقوط کرد و وی به اتفاق شش نفر دیگر
به لقا ا... پیوست . پیکر مطهرش در قطعه ی شهدای حرم رضوی به خاک سپرده شد .
2 مدال جهانی و 4 مدال کشوری وی همراه با احکام مربوط
به همت تولیت محترم آستان قدس رضوی در بخش مدال های
موزه ی آستان قدس در معرض دید عموم می باشد
این بود مختصری از موفقیت های یک جوان با عمری کوتاه (1/2/56-26/12/76)
منبع :
https://chakane.persianblog.ir/wpgAoewv5XfooXpOZxLG-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%86%D8%AE%D8%A8%D9%87-%DA%86%DA%A9%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C
47_ مستعلی بیگ بیات
او خان طایفه بیات مستعلی بیگ یکی از طوایف ایل بیات بود
که نام او بر روی این طایفه گذاشته شده است
گفته شده مستعلی بیگ اشعاری به زبان ترکی و در قالب دو بیتی دارد
که در زبان ترکی به این نوع شعر بایاتی گفته می شود
شعرهای او در میان بیات های منطقه شهرضا و قصرچم در استان اصفهان
بصورت شفاهی نقل می گردد و در اشعارش دارای تخلص " مسی " است
متاسفانه اشعارش چون به صورت مکتوب در نیامده به مرور در حال از بین رفتن هستند
بیات های شهرضا و منطقه قصر چم اشعار زیادی را از اجداد بیات خود حفظ هستند
که متاسفانه جمع آوری نشده است
48_ حسین حیدری
از ترکان بیات اهل مشکان(خوشاب) در نزدیکی نیشابور می باشد او از خوانندگان به زبان ترکی است
49_ احمد بیات مختاری
شاعر و استاد موسیقی ایشان از بیات های خراسان بودند
50_ جهاد دمیر(دامر)
از شعرای بزرگ و معاصر بیات در کشور عراق که اشعاری به زبان ترکی دارد
او در سال 2020 به رحمت خدا رفت
51_ دکتر حسین شهباز
از بیات های کشور عراق او نقش مهمی در آموزش زبان ترکی در دانشگاه های
کشور عراق داشت در سال 2020 میلادی به رحمت خدا رفت
52_ ژنرال علی عمر بیرقدار
از بیات های شمال کشور عراق و متولد کرکوک از طایفه بیرقدار
از قوم بیات بود در جنگ سال 1948 میلادی بین کشورهای مسلمان
و اسراییل فرماندهی یکی از واحدهای زرهی عراق را به عهده داشت
او موفق شد با نیرویی کمتر از 1000 نفر شبانه به شهر جنین در فلسطین
که تحت محاصره ارتش اسراییل بود حمله کند و تعدادی از نفرات
ارتش اسراییل را بکشد و تعداد 10000 اسراییلی را به اسارت بگیرد
و محاصره شهر جنین را بشکند عراقی ها کمتر از 40 شهید دادند
در میان کشته های اسراییلی جنازه نوه بن گورین که
هم زمان نخست وزیر و وزیر جنگ اسراییل بود وجود داشت
ارتش اسراییل تقاضای تبادل جنازه ها را کرد اما ژنرال بیرقدار
دو شرط گذاشت :
1_ حضور بن گورین در آنجا و تعظیم و ادای احترام کردن به ژنرال بیرقدار
2_ عقب نشینی نیروهای اسراییلی از شهر جنین به فاصله 12 کیلومتر
که اسراییلی ها هر دو شرط را قبول کردند
ژنرال بیرقدار بعدا قصد حمله به تلاویو را کرد که مصالحه ارتش های عرب
با اسرائیل مانع از این کار شد
او بعدها در عراق مورد غضب حکومت وقت عراق قرار گرفت
و چند سالی زندانی شد و به او حق انتخاب به تبعید در لبنان
یا ماندن در زندان را دادند
که ژنرال بیرقدار به لبنان رفت و چند سالی در لبنان ماند
بعدها تصمیم به بازگشت به عراق را گرفت که در تصادفی مشکوک
فوت شد بعضی ها آن تصادف را سختگی و کار سرویس اطلاعتی اسراییل
یعنی موساد و یا کار حکومت آن زمان عراق میدانند
53_ فرج الله بیات
آشیق فرج الله بیات از خوانندگان آواز به زبان ترکی در منطقه فارس بود
لازم به ذکر است به خوانندگان سنتی آواز ترکی آشیق می گویند
54_ ارسلان بیات
از خوانندگان جوان آواز به زبان ترکی در منطقه فارس است
55_ محبوبه بیات مختاری
بازیگر زن سینمای ایران و از بیات های خراسان بود
56- ساره بیات
بازیگر زن سینمای ایران و از بیات های خراسان است
59- نازنین بیاتی
بازیگر زن سینمای ایران است
60- مهرناز بیات
بازیگر زن سینمای ایران است
61- مژگان بیات
بازیگر زن سینمای ایران
62_ زینب توغچه بیات
بازیگر زن سینمای ترکیه است63_ دکتر ذکیه بیات (ملکشاهی)
فرزند حجه الاسلام جاج شیخ براتعلی بیات معروف به ملکشاهی می باشند که در شهرستان قوچان متولد و تحصیلات خود را تا سطح دیپلم در این شهرستان گذراندند و همزمان دکتربیات موفق به گذراندن دروس مقدماتی حوزه زیر نظر پدر و دیگر اساتید حوزه علمیه قوچان شدند . سپس ایشان تحصیلات خود را در شهرهای مشهد اراک و تهران تا مقطع دکتری ادامه دادند که در برخی مقاطع رتبه ممتاز را کسب نمودند .ایشان مدرک دکتری تخصصی خود را در رشته شیمی فیزیک اخذ و تخصص ایشان کاربرد کامییوتر در شیمی و نانو تکنولوژی می باشد. دکتر ذکیه بیات با اینکه امکان اشتغال در شهرهای بزرگ همچون تهران را داشتند ولی بدلیل علاقه ای که به شهر خود داشت به قوچان باز گشته و به عنوان هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه آزاد اسلامی قوچان مشغول فعالیت شدند.
ایشان به حول و قوه الهی افتخارات مهمی از قبیل:
1- نخبه علمی فرهنگی
2- استاد منتخب علمی فرهنگی
3- استاد نمونه زن
4- پژوهشگر برتر
5- دارای حدود چهل مقاله علمی در ژورنالهای بین المللی و معتبر خارجی
6- دارای حدود چهل مقاله علمی ارائه شده در کنفرانس های ملی و بین المللی داخل و خارج
7- پذیرش مقاله و سخرانی علمی در کشورهایی نظیر فرانسه ایتالیا هلند و سنگاپور
8- انجام پروژه زیر نظر دانشگاه ایلنویز آمریکا
9- دعوت به سخرانی از سوی مرکز آکادمیک چین در ارتباط با فناوریهای نو
10- دارای کتب علمی در دست چاپ و تدوین و ترجمه
منبع :
https://chamanirajab.persianblog.i
64_ اسدالله بیات زنجانی
آیت الله اسدالله بیات زنجانی از مراجع تقلید شیعه در ایران است
65_ شیرعلی بیات
حجت الاسلام والمسلمین شیرعلی بیات، رییس مؤسسهٔ قرآن و عترت استانبول
و از رهبران شیعه در کشور ترکیه است
66_ محمدآصف محسنی
آیت الله محمدآصف محسنی مرجع تقلید شیعیان و از بزرگان شیعیان افغانستان بود
67- عباس البیاتی
عباس البیاتی از شیعیان ترکان عراقی؛
سیاستمدار، از اعضای حزب سیاسی ائتلاف دولت قانون و عضو کمیته امنیت و دفاع پارلمان نمایندگان عراق
رهبر اتحادیه
اسلامی ترکمنهای عراق و از اعضای "کمیته تنظیم و پیگیری" در سال
۲۰۰۲ میباشد. همچنین
عباس البیاتی عضو کمیته پیشنویس قانون اساسی عراق و کمیته اصلاحات قانون اساسی این کشور میباشد
68-
آیدین البیاتی
ایدین البیاتی، رئیس اتحادیه جمعیت "ترکمان
ایلی"
در کشور عراق است
69- بهروز بیات
دانشمند فیزیک ساکن در کشور اتریش
70- آصف بیات
استاد جامعهشناسی دانشگاه ایلینوی در اربانا شمپین
(University of Illinois at Urbana Champaign) واقع در آمریکای شمالی است.
او پیشتر، به مدت ۱۷ سال، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره(AUC) بودهاست.
تعداد زیادی کتاب و مقاله از او به چاپ رسیده است
71- جهانبخش بیات
از شعرای طایفه بیات از روستای بیدزرد در نزدیکی شیراز
که اشعار او در تزیینات مسجد روستای بیدزرد بکار رفته است
72- نجیب الله اوژن
مهندس نجیب الله اوژن از بزرگان ترکان بیات در کشور افغانستان است
او مدتی وزیر وزارت فوایدعامه در کشور افغانستان بود
وی دارای تحصیلات در رشته مهندسی ساختمان های صنعتی و شهری است
و تحقیقاتی در زمینه زمین لرزه در افغانستان و تاثیر آن در تعمیرات
و همچنین در مورد تعمیرات ابنیه تاریخی در افغانستان انجام داده است
73- اکرم طوزلی
استاد اکرم طوزلی از هنرمندان کشور عراق و از قوم ترک بیات است
74- آمود بیات(amod bayat)
از ترکان بیات متولد در سال 1859 میلادی در منطقه سورات surat
در کشور هند بود در آن زمان کشور هند مستعمره بریتانیا بود
تعدادی از هندی ها به تشویق بریتانیا برای کار و زندگی
به آفریقای جنوبی مهاجرت کردند آمود بیات و تعدادی از بیات ها
نیز برای زندگی و کار به کشور آفریقای جنوبی مهاجرت کردند
آمود بیات در آفریقای جنوبی یک تجارتخانه بزرگ ایجاد کرد
و به مسجد مسلمانان در آفریقای جنوبی هم خدماتی داد
با تاسیس کنگره هندی ها در آفریقای جنوبی
natal indian congress به عضویت در این کنگره درآمد
و با مهاتماگاندی که در ان زمان در آفریقای جنوبی ساکن بود و در این کنگره
عضویت داشت همکاری داشت
وی در سال 1939 میلادی در شهر Pietermaritzburg در آفریقای جنوبی درگذشت
75- جولیکا بیات(julieka bayat)
خانم جولیکا بیات از نسل ترکان بیات در کشور هند است
که در زمان استعمار وارد آفریقای جنوبی شدند
ایشان از چهره های سرشناس و موفق در زمینه ساختمانسازی
در کشور آفریقای جنوبی می باشد