کتاب های تاریخ طایفه بیات
شده اند می پردازیم
1_ کتاب طوایف بیات در مسیر تاریخ
این کتاب توسط آقای محمد حسین بیات نوشته شده است و به
سرگذشت طایفه بیات و همچنین به بیات های غرب کشور ایران
پرداخته است
2_ کتاب تاریخ قوم بیات
این کتاب نیز توسط آقای نادر بیات در مورد تاریخ طایفه بیات نوشته
شده است که کتابی بسیار جامع در مورد طوایف بیات می باشد
3ـ کتاب تاریخ آذربایجان و خوانین ماکو
نویسنده این کتاب مرحوم محمد رحیم نصرت ماکویی
مشهور به نصرت الملک می باشد که از بیات های ماکو
بوده است بخشی از این کتاب در مورد بیات های
منطقه ماکو است
4ـ کتاب تاریخ ماکو
نویسنده این کتاب مرحوم حسینقلی افتخاری بیات از
بیات های منطقه ماکو بوده است کتاب اطلاعاتی در مورد
بیات های شهر ماکو دارد اصل کتاب به صورت نسخه خطی
می باشد
5ـ کتاب BAYAT، BAYAT BOYU VE OĞUZLARIN TARİHİ
کتاب بایات ، ریشه بایات و تاریخ اوغوز ها که در مورد
طایفه بیات می باشد به ترکی استانبولی و توسط آقای
MEHMET AYDIN به نگارش درآمده است
6ـ کتاب پیوستگی قومی وتاریخی اوغوز
این کتاب توسط آقای حسین جدی(بایات) بیشتر در مورد
طوایف ترک اوغوز تبار ساکن در جنوب ایران نوشته شده است
و بطور محدود هم به بیات های ساکن در جنوب ایران پرداخته است
7_ کتاب اقبال السلطنه مرتضی قلی خان بیات
کتاب اقبال السلطنه مرتضی قلی خان بیات توسط آقای
انور چنگیز اوغلو نویسنده و محقق کشور آذربایجان در
مورد ایشان نوشته شده است
8_ کتاب تاریخ ماکو
این کتاب نوشته آقای میراسدالله موسوی ماکویی است
ایشان این کتاب را در مورد تاریخ شهر ماکو نوشته اند با توجه
به این که برای چند قرن حکومت ماکو در دست طایفه بیات
بوده است در بخشی از این کتاب افراد خانواده بیات را از
طریق شجره نامه ای که از دوران نادرشاه افشار آغاز می شود
معرفی کرده است همچنین به اقدامات مرتضی قلی خان
اقبال السلطنه بیات ماکویی آخرین حاکم بیات در منطقه ماکو
پرداخته است و نظرات دیگران را در مورد او بر می شمرد
10_ کتاب ایل اینانلو در گذر زمان جلد دوم
این کتاب ارزشمند که نوشته دوست و استاد عزیز
آقای خرم احسانی آغچغلو اینانلو است
در صفحات 495 تا 500 کتاب به بیات های منطقه استان فارس
اشاره دارد
در اینجا باید تشکر ویژه ای کرد از آقایان محمدحسین بیات ، نادر بیات
، مرحوم حسینقلی افتخاری بیات ، مرحوم محمد رحیم نصرت ماکویی
و حسین جدی (بایات)که به تاریخ طایفه بیات و تبارمان اهمیت داده اند
و این کتب را به نگارش در آورده اند
همچنین تشکر ویژه ای از دوست و استاد عزیز
آقای خرم احسانی آغچغلو اینانلو نمایم
چوخ ممنون عزیز قارداش لریم
همچنین کتاب هایی مانند " دیوان لغات الترک نوشته محمود کاشغری " ،
کتاب " تاریخ آل سلجوق (سلجوقنامه) " نوشته علی یازیچی اوغلو ،
کتاب " هنرنامه " که تالیف شده در دوره عثمانی ها می باشد ،
کتاب " جامع التواریخ " نوشته رشیدالدین فضل الله ،
کتاب " شجره تراکمه " نوشته ابوالغازی بهادرخان ،
کتاب های مرجع در مورد ترک های غزتبار مانند بیات ها می باشند
لینک زیر مربوط به پایان نامه ارشد یکی از دانشجویان تاریخ
به اسم آقای مراد حسن شهمرادی
در دانشگاه دولتی لرستان است که تحت عنوان
"نقش و جایگاه ایل بیات در دوره صفویان(907_1135 ه.ق)"
ثبت شده است و بصورت فایل pdf می باشد
همچنین پژوهشی توسط دکتر محمدخالقی مقدم درمورد قوم بیات
تحت عنوان " مردم شناسی تاریخی قوم بیات ترک "تهیه شده
است که خلاصه آن را در لینک زیر می توانید مشاهده نمایید
http://drmkhm.blogfa.com/post-209.aspx
در لینک زیر مقاله ای خواهید خواند با عنوان
" تحلیل روابط حکام و خان های ماکو با آن سوی ارس "
که در مورد خاندان بیات حاکم بر منطقه ماکو می باشد
نویسندگان این مقاله :
جعفر آقا زاده/مسعود بیات/فاطمه نظارت می باشند
http://ganjineh.nlai.ir/article_1139.html
در سایت معتبر دانشنامه جهان اسلام نیز مطلبی در مورد
قوم ترک بیات تحت عنوان " بیات قبیله ترک " موجود است
درلینک زیر می توانید آن را مشاهده نمایید
http://rch.ac.ir/article/Details/12540
آدرس زیر متعلق به وبسایت مربوط به خاندان بیات شهر اراک
می باشد که تاریخچه ای از قوم ترک بیات را در آنجا نوشته اند
آدرس زیر وبلاگی متعلق بیات های روستای سیراوند واقع دراستان
همدان می باشد
http://www.asadabadsiravand.blogfa.com/
آدرس زیر متعلق به سایت خبری یول پرس است که مطلبی را
به قوم ترک بیات اختصاص داده است
محدوده زندگی ایل بایات قبل از ورود به فلات قاره ایران
همانگونه که ابن فضلان در سفرنامه اش (صفحه 66) نوشته است :
(... و یخ های رود جیحون آب شد ما لوازم مورد نیاز را برای سفر به
سرزمین ترکها فراهم ساختیم...)
این جمله نشان میدهد زمان سفر ابن فضلان از شهر جرجانیه
به شرق رود جیحون که منطقه ای ترک نشین بوده در
اوایل بهار بوده است که یخهای زمستانی رودخانه جیحون(آمو دریا)
آب شده است
همچنین ابن فضلان(سفرنامه اش صفحه 69) می نویسد :
( در روز 17 ذیقعده سال 309 به قبیله ای از ترکها به نام غزها رسیدیم
...آنان مردمی صحرا نشین هستندو چادر دارند و همیشه در حرکتند...)
از عبارات بالا که ابن فضلان بیان داشته است متوجه میشویم ابن فضلان
در اوایل بهار به سرزمین غزها رسیده است و باتوجه به زندگی عشایری
آنها که ابن فضلان اشاره کرده است
نتیجه میگیریم ایل بایات که از طوایف اغوز بوده محلی را که ابن فضلان
نام برده است محل قشلاق شان بوده است که در تصویر بالا
شرق رود جیحون(آمودریا)
یعنی حوالی منطقه kath که در تصویر بالا نشان داده شده بوده است
همچنین در بعضی منابع گفته میشود بایات ها از شرق دشت قبچاق
آمده اند این مطلب نشان می دهد که ایل بایات ییلاق شان را در
دشت قبچاق که در فصل تابستان دارای هوایی سردتر نسبت
به غرب رودخانه جیحون(آمودریا) بوده می گذارندند
دشت قبچاق منطقه بسیار وسیعی بوده است که
که در نقشه بالا با رنگ قرمز نشان داده شده است
اکثر مناطقی که در بالا به آن اشاره شده است امروزه اکثرا در
کشور قزاقستان قرار دارد
عکسی که در پایین مشاهده می نمایید مربوط به گورستانی باستانی
در کشور قزاقستان است که آثاری از تدفین افراد قوم بیات را
در آنجا بدست آورده اند
منبع عکس :
https://turkcetarih.com/kazakistan-ustyurttaki-turk-tarzi-mezar-yapilari-3/