علی بیگ ذوالقدر بیات پایان دهنده حکومت ممالیک در مصر :

علی بیگ ذوالقدر بیات پایان دهنده حکومت ممالیک در مصر :

ذوالقدر بیات ، تیره ای پر جمعیت از ایل بزرگ بیات بود

(کتاب اوغوزها نوشته فاروق سومر/ترجمه آنادردی عنصری صفحه 244

/چاپ سال 1380)

که در ناحیه مرعش و البستان(در جنوب کشور ترکیه کنونی)

موفق به ایجاد حکومتی به اسم ذوالقدریه شدند

در ابتداری کار از پنج هزار جنگجوی بیات تشکیل شده بود

(اینانچ،1989،ص8_9/د.ا.ترک،ج3،ص654)

با جذب طوایف مختلف ترک رفته رفته تبدیل به یک اتحادیه ایلیاتی شد

تمام حاکمان ذوالقدریه از ایل بزرگ بیات بودند

شهسوار بیگ ذوالقدر بیات یکی از امرای حکومت ذوالقدریه بود

ممالیک(سلسله ای ترک در مصر) در جنگی در سال 877 هجری قمری وی را شکست دادند

و پس از اسیر شدنش در قلعه قاهره به دار کشیده شد 

(اینانچ ، 1989،ص75_76/اوزون چارشیلی،1988،ص172)

علی بیگ ذوالقدر بیات پسر شهسوار بیگ بود وی به حکومت ذوالقدریه منصوب شد

(فریدون بیگ پاشا،ج1،ص409 -410)

سلطان سلیم عثمانی سعی در تصرف مصر و براندازی ممالیک گرفت

علی بیگ ذوالقدر بیات با لشکر عثمانی ها همراه شد و

نقشی فعال و مهم در جنگ عثمانی با ممالیک ایفا کرد

و براندازی ممالیک ایفا کرد (922-924 هجری قمری)

(فریدون بیگ پاشا ،ج1،ص 478، 479 ،488 ،492 ،494)

او به روایتی طومان بای ، واپسین سلطان ممالیک را

به انتقام قتل پدرش(شهسوار بیگ)در قاهره (مرکز مصر)

در 21 ربیع الاول 923 هجری قمری(د.ا.د. ترک،ج36،ص412)

به دست خود به دار کشید (اینانچ،1989،ص102)

و به این گونه به عمر سلسله مملوکی پایان داد

(ممالیک حکومت ترک مقتدر بود که بر مصر ، شام(سوریه و لبنان فعلی)

و غرب شیه جزیره عربستان حکومت میکرد

و نزدیک به سیصد سال قدمت داشت)

(کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسله‌های اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدره‌ای،

مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، ص. ص۱۰۸)

علی بیگ ذوالقدر بیات پس از آن در سرکوب قیامهای جلالی در 925 هجری قمری

و قیام جان بردی غزالی(حاکم سوریه) در 927 هجری قمری سهمی عمده داشت

همین پیروزیها ، حسد فرهاد پاشا(مامور سرکوب این قیام ها را چنان برانگیخت

که فرمان قتل او را از سلطان سلیمان قانونی گرفت

و او به همراه افراد خانواده اش ، از جمله از جمله پنج پسر و وابسنگانش

در 928 هجری قمری به قتل رساند

(مصطفی عالی افندی،ج1،گ275پ/منجم باشی،ج3،ص471_478/فریدون بیگ پاشا،ج1،ص499/

دانشمند،ج2،ص80_82)

اما ابراهیم پچوی (ج1،ص45_46) بر خلاف اکثر مورخان عثمانی

علت قتل علی بیگ ذوالقدر بیات را استقلال طلبی و کم اعتنایی او به فرمانهای

سلطان سلیمان عثمانی میداند