بیات مستعلی بیگ
در مورد ایل بیات و تبار بیات ها می باشدبیات مستعلی بیگ
در مورد ایل بیات و تبار بیات ها می باشدمحدوده زندگی ایل بایات(بیات) قبل از ورود به فلات قاره ایران
محدوده زندگی ایل بایات قبل از ورود به فلات قاره ایران
همانگونه که ابن فضلان در سفرنامه اش (صفحه 66) نوشته است :
(... و یخ های رود جیحون آب شد ما لوازم مورد نیاز را برای سفر به
سرزمین ترکها فراهم ساختیم...)
این جمله نشان میدهد زمان سفر ابن فضلان از شهر جرجانیه
به شرق رود جیحون که منطقه ای ترک نشین بوده در
اوایل بهار بوده است که یخهای زمستانی رودخانه جیحون(آمو دریا)
آب شده است
همچنین ابن فضلان(سفرنامه اش صفحه 69) می نویسد :
( در روز 17 ذیقعده سال 309 به قبیله ای از ترکها به نام غزها رسیدیم
...آنان مردمی صحرا نشین هستندو چادر دارند و همیشه در حرکتند...)
از عبارات بالا که ابن فضلان بیان داشته است متوجه میشویم ابن فضلان
در اوایل بهار به سرزمین غزها رسیده است و باتوجه به زندگی عشایری
آنها که ابن فضلان اشاره کرده است
نتیجه میگیریم ایل بایات که از طوایف اغوز بوده محلی را که ابن فضلان
نام برده است محل قشلاق شان بوده است که در تصویر بالا
شرق رود جیحون(آمودریا)
یعنی حوالی منطقه kath که در تصویر بالا نشان داده شده بوده است
همچنین در بعضی منابع گفته میشود بایات ها از شرق دشت قبچاق
آمده اند این مطلب نشان می دهد که ایل بایات ییلاق شان را در
دشت قبچاق که در فصل تابستان دارای هوایی سردتر نسبت
به غرب رودخانه جیحون(آمودریا) بوده می گذارندند
دشت قبچاق منطقه بسیار وسیعی بوده است که
که در نقشه بالا با رنگ قرمز نشان داده شده است
اکثر مناطقی که در بالا به آن اشاره شده است امروزه اکثرا در
کشور قزاقستان قرار دارد
عکسی که در پایین مشاهده می نمایید مربوط به گورستانی باستانی
در کشور قزاقستان است که آثاری از تدفین افراد قوم بیات را
در آنجا بدست آورده اند
منبع عکس :
https://turkcetarih.com/kazakistan-ustyurttaki-turk-tarzi-mezar-yapilari-3/
تامغای بیات یا علامت اجاق بیات
تامغای بیات یا علامت اجاق بیات
در شکل بالا نشان ایل بیات یا بایات تامغاسی یا علامت اجاق بیات
را می توانید ببینید این علامت سابقه چند هزار ساله دارد
لازم به ذکر است علامت ایل بیات یا به ترکی بایات تامغاسی
در واقع کلمه ای است که به الفبای ترکی باستان
( الفبای ترکی باستان در آسیای میانه) نوشته شده است که
معنی نعمت یا ثروت می دهد
و ایل بیات با توجه به نام ایل خود که معنی ثروت یا نعمت است
کلمه ثروت یا نعمت را به عنوان نشان ایل بیات انتخاب کرده اند
منبع : http://www.tarihnotlari.com/turklerin-soy-agaci/oguz-boylari-2/
تامغای بیات در کتاب " دیوان لغات الترک " نوشته محمود کاشغری
هم آمده است
نکته جالب اینجاست که اکثر طوایف بازمانده از ایل بیات
بعد از فروپاشی ایل بیات این علامت را به مرور زمان
فراموش نمودند ولی طایفه بیات مستعلی بیگ
و بعضی از طوایف بیات آن را حفظ نموده
و آن را بر سنگ قبر متوفیان می کشیدند تا قبر افرادی که
در مسیر کوچ فوت می کردند مشخص باشد که متعلق به
بیات ها است بعد از ورود طایفه بیات در زمان سلجوقیان
به غرب رودخانه جیحون و فلات قاره ایران این ایل بنا
به عواملی دچار فروپاشی گردید و طوایف مختلف
بیات در نقاط مختلف پراکنده گردیند
در دو عکس بالا تصویری از سنگ قبر
مرحومه کربلایی سکینه بیات ازطایفه بیات مستعلی بیگ
را مشاهده می نمایید که در پایین آن علامت اجاق
طایقه بیات مستعلی بیگ حک شده است
که برگرفته از علامت تامغای ایل بیات است
که در اثر مرور زمان دچار تغییر شده است
مراحل تغییرات تامغای باستانی ایل بایات(بیات)
را در تصویر زیر مشاهده می نمایید
در تصاویر زیر دو نمونه از تامغای بیات را که تغییر یافته
از تامغای باستانی ایل بیات هستند را مشاهده می کنید
محل کشف تیمره خمین در استان مرکزی
در عکس زیر سنگ قبری متعلق به یکی از افراد ایل بیات
در منطقه اژه در کشور ترکیه را می بینید
که علامت تامغای بیات به شکل باستانی آن بر روی
سنگ قبر حک شده است
به گفته باستانشناسان کشور ترکیه قدمت این سنگ قبر
مربوط به 600 سال قبل می باشد
منبع عکس :
چندی قبل اخباری منتشر شد که خبر از کشف تامغای ایل بیات
به همراه تامغای ایل قایی در منطقه تیمره در استان مرکزی می داد
گفتن این نکته ضروری است که بر طبق گزارش های باستانشناسی
این سنگ نگاره ها که شامل نقاشی های مختلفی می باشد در
یک دوره چند هزار ساله تا دوره اسلامی توسط مردم محلی و اقوامی
که از آنجا عبور می کرده اند رسم شده است
در رابطه با تامغاهای بیات و قایی کشف شده در تیمره بین محققین
دو نظریه وجود دارد :
1_ بعضی قدمت آن ها را مربوط به اولین جهانگشایی ترکان اوغوز
یعنی چند هزار سال قبل
(قبل از میلاد مسیح(ع)) و معاصر با دوران فراعنه در مصر می دانند
و به داستان جهانگشایی ترکان اوغوز
که در آن محدوده زمانی اتفاق افتاد و از آسیای میانه حرکت کرده
و تا مصر پیش رفتند
و پس از دریافت غنایم بسیاری به محل اولیه خویش بازگشتند
استناد می کنند
داستان این جهانگشایی در کتاب اوغوزنامه نوشته رشید الدین فضل الله و
همچنین در کتاب سکیف های امپراطور فصل ششم کتاب
نوشته آقای زائور حسن اف به مترجمی رضا جلیلی نیا آمده است
2_ بعضی نیز قدمت آن ها را مربوط به دومین جهانگشایی ترکان اوغوز
یعنی بعد از اسلام و در زمان سلجوقیان یا بعد از آن می دانند
لازم به ذکر است بنا به گفته محققین ترک ،
سلجوقیان از ترکان اوغوز و از ایل قینیق بودند
لازم به ذکر است بعد از تاسیس سلسله سلجوقیان
دیگر طوایف ترک اوغوز به آنها می پیوندند و از آسیای میانه وارد
غرب رودخانه جیحون و فلات قاره ایران می شوند
در تصویر زیر علامت تامغای بیات را به همراه تامغای قایی می بینید تامغای بیات با دایره آبی در عکس مشخص است تامغای بیات
در این عکس بصورت تغییر یافته آن حک شده است
دقیقا مانند تامغای بیات بر روی سنگ قبر افراد طایفه بیات مستعلی بیگ
برای اطلاع بیشتر در مورد تامغای بیات به لینک زیر مراجعه کنید :
تبارنامه طایفه بیات(بایات)
تبارنامه طایفه بیات (بایات)
همانطور که در شجره نامه فوق می بینید بیات ها از فرزندان گون خان
می باشند و جزو ترکهای اغوز می باشند
لازم به ذکر است این شجره نامه به زبان
ترکی استانبولی می باشد و چون در ترکی استانبولی حرف " ق" نداریم
حرف " ق " بصورت ک یا k نوشته می شود لذا در خواندن شجره نامه بالا
حرف" k " را " ق " تلفظ نمایید
این شجره نامه در کتاب دیوان لغات الترک نوشته محمود کاشغری
آمده است
منبع : http://www.nedir.com/o%C4%9Fuzlarمناطق ییلاقی و قشلاقی طایفه بیات مستعلی بیگ و چگونگی یکجا نشین شدن آنها
مناطق ییلاقی و قشلاقی طایفه بیات
مستعلی بیگ
و چگونگی یکجا نشین شدن آنها
منطقه ییلاقی اولیه ایشان در مناطقی از وردشت سمیرم مثل گل دره
و دشت اجاق که هم اکنون اجاق بیات درآنجا می باشد و شش ناحیه هونگان
و کهرویه در سمیرم بوده و قشلاق آنها در
منطقه سیمکان جهرم در مناطقی مانند کوه نمک بوده است
به گفته آقای امیر تیمور اسفندیاری بیات در یکی از سالهادامهای تعدادی از خانواده ها در منطقه قشلاقی از بین می رود
و آنها تصمیم میگیرند که از سال بعد به منطقه جدیدی برای قشلاق
بروند و منطقه باشت در نزدیکی گچساران را برای سالهای بعد
انتخاب می نمایند
از طرفی هم پس از مدتی عده ای از افراد طایفه بیات مستعلی بیگ
منطقه ییلاقی جدیدی را انتخاب کرده و به جای رفتن به سمیرم
به باجگاه و دشت بیضا در نزدیکی شیراز برای ییلاق می رفتند
و این دلیل دو تکه شدن طایفه مستعلی بیگ می باشد
لذا بعد از آن زمان یک گروه برای ییلاق به منطقه سمیرم و برای قشلاق
به منطقه باشت می رفتد که هم اکنون در روستاهای سربیشه و بیدزرد
در باشت گچساران ساکن شده اند
و گروه دیگر برای ییلاق به منطقه باجگاه و بیضا در نزدیکی شیراز
و برای قشلاق به مناطقی از سیمکان جهرم مثل کوه نمک می رفتند
و هم اکنون در روستای باجگاه و شهرک رکن آباد(اکبر آباد دروازه قرآن)
در نزدیکی شیراز و در محله های سعدی شیراز و باغناری شیراز
ساکن هستند
لازم به ذکر است طایفه بیات مستعلی بیگ به تدریج شروع به اسکان
نموده اند
اولین خانوارها در شهرک رکن آباد شیراز(اکبر آباد دروازه قرآن)
و شهرک سعدی و باغناری شیراز در اواخر دوره قاجار ساکن شدند
و گروهی نیز کوچ میکردند
تا اینکه آخرین خانوارها در روستاهای بیدزرد و سربیشه در
باشت گچساران و روستای باجگاه در نزدیکی شیراز به تدریج
ساکن شدنداز نظر زمانی آخرین خانوارها در حدود سال 1360
سکنی گزیدند یعنی فاصله زمانی بین اولین خانوارهای طایفه بیات
مستعلی بیگ که در شیراز و حومه اش ساکن شدند تا
آخرین خانوارهای ساکن شده حدود 70 الی 80سال می شود
( از اواخر دوره قاجار تقریبا زمان مظفر الدین شاه تا حدود سال 1360 )
علاوه بر مناطق بالا که محل استقرار بخش عمده طایفه بیات مستعلی بیگ
می باشد در مناطق زیر نیز ساکن شده اند
/ اقلید در دشت بکان در شهرک صفی خانی/ چندین روستا در سیمکان
/ منطقه میمند در روستاهای چنار سوخته ، زنجیران (شهرک زنجیران) ،
دهستان خواجه ای ، موک ( شهرک موک ) و چندین روستای دیگر
همچنین در شهرضا و دهاقان
دانستن این نکته نیز جالب است که بدانید بجز بیات های مستعلی بیگی
که در همین اواخر در روستای موک ساکن شده اند بقیه بیات های
منطقه میمند اولین گروه از بیات های مستعلی بیگ هستند که
ساکن شده اند و چندین قرن از سکونت آنها در آنجا می گذرد
آنها از نوادگان رضا بیات هستند که فرزند همت و نوه مستعلی بیگ
بوده است
در مورد بیات هایی که در دشت بکان اقلید در شهرک صفی خانی
ساکن شده اند
باید گفت زمان دقیق جدایی آنها از بقیه خانوارهای طایفه
بیات مستعلی بیگ و پیوستنشان به طایفه صفی خانی و
علت این جدایی مشخص نمی باشد
در اینجا باید تشکر ویژه ای از آقای امیرتیمور اسفندیاری بیات
که بزرگ خاندان می باشند
و همچنین فرزند بزرگوارشان آقای علی قربان اسفندیاری بیات نمایم
که با راهنمایی های خود بنده را درنگارش این متن یاری دادند
درضمن خوانندگان وبلاگ اگر نیاز به سوال حضوری در مورد پیشینه
طایفه بیات مستعلی بیگ دارند میتوانند حضورا به خدمت این
دو بزرگوار که ساکن در روستای باجگاه شیراز می باشند
برسند و کسب اطلاع نمایند
اسد بگ بیات از طایفه بیات مستعلی بیگ
اسدبگ بیات از طایفه بیات مستعلی بیگ
اسد بگ خان طایفه بیات مستعلی بیگ در زمان صولت الدوله قشقایی
بوده است و به نقل از آقای امیرتیمور اسفندیاری بیات
شخص اسد بگ در نزد شخص صولت الدوله محبوبیت زیادی داشته است